Mất ngủ là một chứng rối loạn giấc ngủ phổ biến và việc điều trị mất ngủ là rất quan trọng để có được giấc ngủ ngon. Vậy có liệu pháp nào giúp xác định những suy nghĩ và hành vi cản trở giấc ngủ?
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết rối loạn giấc ngủ phổ biến nhất là mất ngủ, có tới 40% người trưởng thành ở Hoa Kỳ báo cáo các triệu chứng mất ngủ vào một thời điểm nào đó mỗi năm. Tỷ lệ rối loạn mất ngủ được báo cáo trong dân số trưởng thành dường như đang gia tăng; Trong khoảng thời gian 10 năm, tỷ lệ mất ngủ không điều chỉnh đã tăng 8% từ 17,5% năm 2002 lên 19,2% năm 2012. Tỷ lệ này cao hơn ở phụ nữ, người cao tuổi và bệnh nhân rối loạn tâm thần và y tế. Tình trạng này chiếm hơn 5 triệu lượt khám bệnh hàng năm và hơn 60 triệu đơn thuốc.
Mất ngủ là gì?
Mất ngủ được đặc trưng bởi sự không hài lòng mãn tính về số lượng hoặc chất lượng giấc ngủ liên quan đến khó đi vào giấc ngủ, thường xuyên thức giấc vào ban đêm và khó ngủ trở lại và / hoặc thức dậy vào buổi sáng sớm hơn mong muốn, dẫn đến một số dạng suy giảm vào ban ngày, chẳng hạn như ban ngày buồn ngủ, suy giảm chức năng và / hoặc rối loạn tâm trạng. Tình trạng khó ngủ này xảy ra ít nhất 3 đêm mỗi tuần và xuất hiện trong ít nhất 3 tháng mặc dù có đủ cơ hội để ngủ. Mất ngủ khác với thiếu ngủ ở chỗ nó không được xác định bởi một lượng giấc ngủ cụ thể; cá nhân khó ngủ mặc dù có nhiều cơ hội để ngủ.
Mất ngủ có thể được phân loại là từng đợt, dai dẳng hoặc tái phát. Mất ngủ từng đợt bao gồm các triệu chứng kéo dài ít nhất 1 tháng nhưng ít hơn 3 tháng. Mất ngủ dai dẳng được mô tả là có các triệu chứng kéo dài trong 3 tháng hoặc lâu hơn. Bệnh nhân bị mất ngủ tái phát là người đã trải qua hai đợt hoặc nhiều hơn trong khoảng thời gian 1 năm
Căn nguyên của chứng mất ngủ
Nghiên cứu hiện tại cho thấy rằng chứng mất ngủ chủ yếu là một chứng rối loạn hưng phấn hoặc bất thường trong hệ thống thức / kích thích. Nhiều yếu tố được xác định có thể gây ra sự mất cân bằng trong hệ thống đánh thức / kích thích, chẳng hạn như lối sống, môi trường, lo lắng, yếu tố y tế, di truyền và yếu tố miễn dịch. Thuốc vượt qua hàng rào máu não có thể ức chế hoặc làm tăng kích thích: fluoxetin, paroxetin, beta- blocker, lợi tiểu, amphetamin, caffein… có thể gây mất ngủ.
Sự quản lý chứng mất ngủ
Khi loại bỏ hoặc quản lý thích hợp nguyên nhân gây mất ngủ không giải quyết được các triệu chứng hoặc khi không xác định được nguyên nhân, liệu pháp nhận thức hành vi cho chứng mất ngủ (CBT-I) có hoặc không kèm theo liệu pháp thư giãn được coi là tiêu chuẩn chăm sóc.
CBT-I nhắm vào các vấn đề cơ bản làm trầm trọng thêm tình trạng rối loạn giấc ngủ, bao gồm giáo dục tâm lý, tư vấn giấc ngủ, đào tạo thư giãn, liệu pháp kiểm soát kích thích, liệu pháp hạn chế giấc ngủ và liệu pháp nhận thức.
Nếu các triệu chứng mất ngủ không giải quyết được với CBT-I, có thể bắt đầu điều trị bằng thuốc và nên kết hợp với CBT-I.
Các thuốc được lựa chọn để điều trị mất ngủ: temazepam (Remeron), triazola (Halicon), eszopiclone (Lunesta), zaleplon (Sonata), zolpidem (Ambien), doxepin, remelteon (Remeron)
Việc lựa chọn thuốc cần dựa trên mục tiêu điều trị và đặc điểm riêng của từng bệnh nhân. Rủi ro và lợi ích nên được đánh giá trên cơ sở cá nhân do khả năng xảy ra các tác dụng phụ và tương tác thuốc.
.JPG)
Liệu pháp không dùng thuốc
Theo dược sĩ cao đẳng dược tphcm nhiều bệnh nhân bị rối loạn giấc ngủ như mất ngủ sẽ đến gặp dược sĩ để xin lời khuyên. Điều quan trọng là dược sĩ phải đánh giá chính xác bệnh nhân mất ngủ để phân biệt rối loạn giấc ngủ với mất ngủ.
Thuốc không kê đơn thường được sử dụng để giúp điều trị các triệu chứng liên quan đến mất ngủ:
+ Kháng histamine thế hệ đầu tiên là diphenhydramine và doxylamine
+ Melatonin là một loại hormone tự nhiên được sản xuất bởi tuyến tùng và đóng một vai trò quan trọng trong việc kiểm soát quá trình ngủ theo chu kỳ sinh học
Kết luận
Mất ngủ đã trở thành một mối quan tâm sức khỏe cộng đồng có thể có tác động đáng kể đến sức khỏe của bệnh nhân về thể chất, chức năng và tâm lý.
Dược sĩ giúp cải thiện việc quản lý sức khỏe giấc ngủ bằng cách xem xét lịch sử dùng thuốc của bệnh nhân và giới thiệu bệnh nhân dịch vụ chăm sóc sức khỏe của họ khi có các triệu chứng mất ngủ. Nếu bệnh nhân quyết định sử dụng một trong các sản phẩm OTC, dược sĩ sẽ có thể tư vấn cho bệnh nhân về cách sử dụng phù hợp, quan trọng nhất là tránh sử dụng thuốc ngủ OTC mãn tính