Bệnh Chagas, còn được gọi là bệnh sán lá gan Mỹ, là một căn bệnh có khả năng đe dọa đến tính mạng do ký sinh trùng đơn bào Trypanosoma cruzi gây ra .
.jpg)
TỔNG QUAN
Theo nghiên cứu của giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn ước tính có khoảng 6 đến 7 triệu người trên toàn thế giới bị nhiễm T. cruzi . Bệnh Chagas được tìm thấy chủ yếu ở các vùng lưu hành của 21 quốc gia châu Mỹ Latinh , nơi bệnh lây truyền chủ yếu khi con người tiếp xúc với phân và/hoặc nước tiểu của bọ xít hút máu bị nhiễm bệnh (lây truyền qua véc tơ).
Bệnh Chagas đã từng hoàn toàn giới hạn ở Khu vực Châu Mỹ. Trong những thập kỷ qua, mô hình dịch tễ học của bệnh đã thay đổi từ bệnh ở nông thôn sang chủ yếu ở thành thị, chủ yếu là do sự di chuyển dân cư, đô thị hóa và di cư. Do đó, số lượng ca bệnh gia tăng đã được phát hiện ở Canada và Hoa Kỳ, cũng như ở nhiều quốc gia Châu Âu và Châu Phi, Đông Địa Trung Hải và Tây Thái Bình Dương. Do số lượng lớn người vẫn chưa được chẩn đoán hoặc không được điều trị, kết hợp với các khu vực vẫn còn lây truyền đang hoạt động, ước tính có khoảng 75 triệu người có nguy cơ bị nhiễm bệnh.
Bọ triatomine thường sống trong các vết nứt trên tường hoặc mái nhà của những ngôi nhà được xây dựng kém ở vùng nông thôn hoặc ngoại ô, hoạt động mạnh vào ban đêm, cắn những vùng da lộ ra ngoài, sau đó phóng uế gần vết cắn.
Ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể khi:
- Người đó vô tình bôi chất thải của bọ vào vết cắn hoặc vết đứt da khác, mắt hoặc miệng;
- Do tiêu thụ thực phẩm bị nhiễm chất thải từ bọ triatomine bị nhiễm bệnh, thường lây nhiễm cho các nhóm người (gây bùng phát hoặc lây truyền qua đường miệng) với tần suất mắc bệnh nghiêm trọng và số ca tử vong cao hơn.
Ở mọi nơi, bệnh Chagas cũng có thể lây truyền qua truyền máu hoặc truyền sản phẩm máu từ những người hiến tặng bị nhiễm bệnh; do lây truyền bẩm sinh (từ mẹ sang con) trong quá trình mang thai hoặc sinh nở; do cấy ghép nội tạng từ những người hiến tặng bị nhiễm bệnh; và cả do tai nạn trong phòng thí nghiệm.
TRIỆU CHỨNG
Sau khi nhiễm trùng lây truyền, có một giai đoạn cấp tính ban đầu kéo dài khoảng hai tháng. Trong hầu hết các trường hợp, các triệu chứng không có hoặc nhẹ và không đặc hiệu. Ở những người bị bọ triatomine cắn, các dấu hiệu nhiễm trùng đầu tiên có thể nhìn thấy đặc trưng, chẳng hạn như tổn thương da hoặc mí mắt sưng đỏ tía (được gọi là dấu hiệu Romaña), có thể giúp chẩn đoán các ca bệnh mới. Với bất kỳ đường lây truyền nào, bệnh nhân có thể bị sốt, nhức đầu, hạch bạch huyết to, xanh xao, đau cơ, khó thở, sưng tấy và đau bụng hoặc ngực.
Trong giai đoạn mãn tính tiếp theo giai đoạn cấp tính, có tới 30% bệnh nhân bị rối loạn tim mạch và 10% bị rối loạn tiêu hóa, thần kinh hoặc hỗn hợp. Trong những năm sau đó, nhiễm trùng có thể dẫn đến cái chết đột ngột chủ yếu do rối loạn nhịp tim hoặc suy tim do cơ tim và hệ thần kinh của nó bị phá hủy.
.jpeg)
ĐIỀU TRỊ
Điều trị cũng được chỉ định cho những người nhiễm trùng đã được kích hoạt lại do ức chế miễn dịch và cho bệnh nhân trong giai đoạn đầu mãn tính. Người lớn bị nhiễm bệnh, đặc biệt là những người không có triệu chứng, nên được điều trị vì điều trị bằng thuốc chống ký sinh trùng cũng có thể ngăn ngừa hoặc hạn chế sự tiến triển của bệnh và ngăn ngừa lây truyền bẩm sinh ở phụ nữ mang thai. Trong những trường hợp khác, nên cân nhắc lợi ích tiềm năng của thuốc trong việc ngăn ngừa hoặc làm chậm sự phát triển của bệnh Chagas với thời gian điều trị (lên đến 2 tháng) và các phản ứng bất lợi có thể xảy ra (xảy ra ở 40% bệnh nhân người lớn được điều trị).
Không nên dùng benznidazole và nifurtimox cho phụ nữ mang thai hoặc những người bị suy thận hoặc suy gan. Nifurtimox cũng chống chỉ định cho những người có tiền sử rối loạn thần kinh hoặc tâm thần.
Ngoài ra, có thể cần phải điều trị cụ thể các biểu hiện về tim, tiêu hóa hoặc thần kinh.