Một vấn đề nghiêm trọng khi mang thai có thể gặp là mang thai ngoài tử cung. Tình trạng này không chỉ gây nguy hiểm cho thai nhi mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản sau này của mẹ.
Ở mỗi chu kỳ, thông thường sẽ có một trứng sẽ được buồng trứng giải phóng và đi đến ống dẫn trứng. Tại đây, trứng khi gặp tinh trùng và được thụ tinh thành phôi rồi di chuyển đến tử cung, chui vào lớp nội mạc tử cung để làm tổ, phát triển trong lòng tử cung cho đến khi em bé được sinh ra đời.
Mang thai ngoài tử cung là hiện tượng trứng được thụ tinh nhưng lại làm tổ và phát triển bên ngoài buồng tử cung như: buồng trứng, ổ bụng, vết sẹo mổ thai cũ… theo thống kê, có đến 95% thai làm tổ ở vòi trứng.
Mang thai ngoài tử cung là một tình trạng nguy hiểm vì túi thai không được buồng tử cung bảo vệ, dễ bị vỡ gây chảy máu vào ổ bụng, gây nguy hiểm đến tính mạng của mẹ bầu nên cần đặc biệt lưu ý.
Nguyên nhân gây mang thai ngoài tử cung là do đâu?
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, có nhiều nguyên nhân gây mang thai ngoài tử cung, nhưng chủ yếu là do những bất thường ở vòi trứng:
- Nạo phá thai nhiều lần gây viêm vòi trứng hoặc viêm nhiễm vùng chậu
- Hẹp vòi trứng
- Vòi trứng bị co thắt, xuất hiện nhu động bất thường
- Khối u ngoài vòi trứng đè lên làm hẹp vòi trứng, hoặc trong lòng vòi trứng có khối u
Dấu hiệu mang thai ngoài tử cung
Mẹ bầu khi mang thai ngoài tử cung vẫn có những biểu hiện mang thai thông thường như chậm kinh, đau bụng, căng tức ngực, buồn nôn… Tuy nhiên, chị em nên cẩn trọng so sánh với một số dấu hiệu để phân biệt liệu mình có mang thai ngoài tử cung hay không. Cụ thể:
- Chảy máu âm đạo: phần lớn trường hợp chị em khi mang thai sẽ xuất hiện một chút máu hồng khi không trong chu kỳ kinh nguyệt gọi là máu báo thai. Máu báo thai có màu hồng nhưng nhạt hơn máu kinh, thời gian xuất hiện ngắn hơn thời gian hành kinh thông thường và ít khi bị đau bụng. Tuy nhiên, nếu có máu xuất hiện khi không ở trong thời điểm đến tháng nhưng lại kéo dài, có màu đỏ sẫm thì chị em nên đi khám vì có nguy cơ mẹ đã mang thai ngoài tử cung.
- Đau bụng: Đau bụng khi hành kinh là tình trạng rất phổ biến mà nhiều chị em gặp phải. Tuy nhiên, nếu cảm thấy đau nhói bụng dưới, đau mót rặn giống táo bón, đau âm ỉ kéo dài, đôi lúc đau dữ dội kèm theo chảy máu âm đạo cũng cảnh báo nguy cơ mang thai ngoài tử cung. Theo các bác sĩ chuyên khoa, mức độ đau tỉ lệ với mức độ phát triển của bào thai.
Có nhiều trường hợp, mẹ bầu còn cảm thấy đau bụng dữ dội, đau nhức vai, chân tay bủn rủn, toát mồ hôi, hoa mắt chóng mặt, thậm chí là ngất xỉu. Khi gặp phải tình trạng này khi mang thai thì mẹ cần đi khám ngay. Nếu là mang thai ngoài tử cung, càng kéo dài sẽ càng nguy hiểm do thai nhi phát triển to dần khiến túi thai bị vỡ, chảy máu tràn khắp ổ bụng, gây đe dọa đến tính mạng của sản phụ.
.JPG)
Mang thai ngoài tử cung có nguy hiểm không?
Hầu hết trường hợp thai ngoài tử cung sẽ không thể phát triển bình thường do không có đủ chỗ trống và không có nhau thai để cung cấp dinh dưỡng cho thai nhi phát triển. Không những thế, nếu không được can thiệp sớm, phôi thai to có thể gây vỡ vòi trứng sẽ gây nhiều nguy hiểm, thậm chí là mạng sống của mẹ.
Vị trí thai ngoài tử cung phổ biến nhất là ở vòi trứng, theo chuyên gia ngành điều dưỡng có thể diễn tiến theo các hướng sau:
- Vỡ vòi trứng gây chảy máu ồ ạt: Phôi thai ngày càng phát triển mà kích thước vòi trứng cũng chỉ có hạn nên sẽ không có đủ chỗ trống để bao bọc bào thai. Phôi thai lớn dần khiến vòi trứng bị phồng lên cho đến khi bị vỡ, gây chảy máu ồ ạt vào ổ bụng. Tình trạng này hết sức nguy hiểm, có thể đe dọa tính mạng sản phụ do chảy máu quá nhiều, biên pháp tốt nhất là phẫu thuật ngay để khắc phục.
- Thai tự ngừng phát triển: Ở vòi trứng, phôi thai không được cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết như sự cung cấp của nhau thai khi làm tổ ở trong buồng tử cung. Lâu dần, phôi thai sẽ tự ngừng phát triển do không có đủ nguồn dinh dưỡng nên không nguy hiểm như vỡ vòi trứng. Tuy nhiên, chị em cần theo dõi sát sao cho đến khi thai ngừng phát triển hoàn toàn.
- Sảy khối thai qua vòi trứng vào ổ bụng: Khối thai làm tổ ở vòi trứng, dễ bị bong ra gây sảy khối thai dẫn đến tình trạng chảy máu. Nếu chỉ chảy máu nhẹ thì khối thai tự tiêu đi, nhưng nếu chảy máu nhiều có thể gây ứ đọng máu trong ổ bụng, tạo thành các khối tụ máu. Nghiêm trọng nhất là tình trạng chảy máu ồ ạt, gây nguy hiểm đến tính mạng người mẹ do mất máu quá nhiều.
Điều trị mang thai ngoài tử cung?
Theo các giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Y Dược thành phố Hồ Chí Minh, hầu hết các trường hợp mang thai ngoài tử cung đều không thể phát triển bình thường cho đến khi em bé được sinh ra, nghiêm trọng hơn còn gây hại đến sức khỏe và đe dọa tính mạng của mẹ nên cần có biện pháp xử lý kịp thời. Hiện nay có 3 phương pháp điều trị mang thai ngoài tử cung được áp dụng hiệu quả là phẫu thuật, dùng thuốc và theo dõi diễn tiến của phôi thai.
Nếu phôi thai đã vỡ hoặc gây chảy máu trong ổ bụng thì cần phải phẫu thuật cấp cứu ngay để cứu tính mạng sản phụ.
Nếu khối thai chưa vỡ nhưng thai to, có nguy cơ vỡ thì cần được phẫu thuật càng sớm càng tốt.
Khối thai kích thước nhỏ, chưa vỡ nhưng nếu không có khả năng tự ngừng phát triển thì cần được dùng thuốc để ngừng lại hoặc phẫu thuật
Nếu khối thai tự ngừng phát triển thì mẹ bầu cần theo dõi thường xuyên và tuân theo hướng dẫn của bác sĩ cho đến khi thai tự thoái triển hoàn toàn.