Bách hợp có tính hơi hàn và vị đắng, dược liệu có tác dụng thanh tâm an thần, nhuận phế cầm ho nên thường được dùng trong ho lao, thổ huyết, đau bụng, đau cổ họng, phù thủng…
Dược liệu bách hợp là gì?
Theo Y Học cổ truyền cây bách hợp hay còn gọi với tên khác là cây tỏi rừng. Bách hợp là một dược liệu thuộc họ Hành tỏi (danh pháp khoa học: Liliaceae). Bách hợp có tính hơi hàn và vị đắng và là một dược liệu có tác dụng thanh tâm an thần, nhuận phế cầm ho nên thường được dùng trong ho lao, thổ huyết, đau bụng, đau cổ họng, phù thủng…Nhờ những thành phần hóa học và tác dụng dược lý đa dạng, dược liệu bách hợp được ứng dụng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh.
Các bài thuốc hiệu quả từ dược liệu bách hợp
Bài thuốc trị ho không khỏi hoặc trong đàm có máu (theo Tế sinh phương, Bách hoa cao): Mang dược liệu rửa sạch, sấy khô hoặc hấp. Nguyên liệu gồm bách hợp và khoản đông hoa với liều lượng bằng nhau. Cả hai được tán thành bộ mịn hoặc nghiền nhỏ, sau đó mang thuốc luyện mật làm thành hoàn có kích thước lớn bằng hạt nhãn. Mỗi lần uống 1 hoàn trước khi đi ngủ. Nhớ nhai nhỏ hoàn, nước gừng nuốt ngậm tan là tốt nhất.
Bài thuốc điều trị bệnh phổi thổ huyết: Sau khi thu hái và rửa sạch bách hợp, thái nhỏ bách hợp và cho vào cối giã lấy nước. Sử dụng vải mùng chắt lấy lượng nước cốt và hòa cùng với một ít nước ấm để uống. Cho người bệnh sử dụng 1 – 2 lần/ngày cho đến khi bệnh tình có dấu hiệu thuyên giảm. Người bệnh có thể sử dụng bách hợp để nấu ăn mỗi ngày.
Bài thuốc điều trị phế thủng nhiệt phiền muộn (theo Thánh huệ phương): Cho dược liệu vừa thu hái rửa sạch, thái nhỏ. Dùng nửa chén mật trộn với bách hợp. Cho hỗn hợp này vào nồi và hấp đến mềm. Để nguội bớt và ngậm bằng quả táo và nuốt nước.
Bài thuốc điều trị tai đau, điếc tai (theo Thiên kim phương): Cho bách hợp khô tán thành bột mịn. Cho người bệnh uống 2 lần/ngày trong 5 – 7 ngày sẽ nhận thấy bệnh tình thuyên giảm đáng kể.
Bài thuốc điều trị họng khô miệng khát, ho do phế nhiệt: Sử dụng 30 gram dược liệu, 15 gram đông hoa rửa sạch cho vào nồi. Sau đó thêm 600ml nước lọc vào cùng và sắc thuốc trong 30 phút với lửa nhỏ hoặc cho đến khi lượng nước thuốc trong nồi chỉ còn lại 200ml. Để nguội và chắt lấy phần nước. Chia phần thuốc trên thành 2 lần uống trong ngày.
.JPG)
Bài thuốc điều trị đau ngực thổ huyết: Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, dược liệu sau khi rửa sạch sẽ được thái nhỏ và cho vào cối giã lấy nước. Chắt lấy nước cốt và hòa cùng với một ít nước ấm để uống. Cho bệnh nhân sử dụng 1 – 2 lần/ngày cho đến khi bệnh tình có dấu hiệu thuyên giảm.
Bài thuốc điều trị viêm phế quản các chứng ho: Nguyên liệu gồm có 30 gram dược liệu, 8 gram bạch bộ, 10 gram mạch môn, 10 gram thiên môn, 15 gram ý dĩ, 12 gram tang bì. Đem tất cả các vị thuốc rửa sạch sau đó cho vào nồi cùng với 1 lít nước. Tiến hành sắc thuốc với lửa nhỏ cho đến khi lượng nước thuốc trong nồi chỉ còn lại 400ml. Chia phần thuốc trên thành 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc điều trị ho lâu ngày không khỏi, tâm thần suy nhược, phổi yếu, hồi hợp, lo âu, buồn bực, ít ngủ: Nguyên liệu gồm có 20 gram dược liệu, 20 gram sinh địa, 20 gram mạch môn, 5 gram tim sen. Đem tất cả các vị thuốc rửa sạch, rồi cho thuốc vào nồi cùng với 1 lít nước. Tiến hành sắc thuốc với lửa nhỏ trong 30 phút. Sau đó để nguội bớt và chắt lấy phần nước thuốc, bỏ bã. Chia phân thuốc trên thành 3 lần uống trong ngày.
Bài thuốc điều trị thỉnh thoảng đau bụng, đau dạ dày mãn tính: Sử dụng nguyên liệu gồm có 30 gram dược liệu, 10 gram ô dược rửa sạch với nước. Cho tất cả các vị thuốc vào nồi cùng với 800 lít nước lọc. Tiến hành sắc thuốc với lửa nhỏ trong 30 phút hoặc cho đến khi lượng nước thuốc trong nồi chỉ còn lại một nửa. Chia phần thuốc trên thành 3 lần uống trong ngày. Mỗi ngày cho bệnh nhân sử dụng 1 thang.
Bài thuốc điều trị đại tiện ra máu: Sau khi rửa sạch, để cho dược liệu ráo nước, tẩm rượu, cho vào chảo sao sơ. Tán nhỏ dược liệu thành bột mịn. Khi cần sử dụng 6 -12 gram thuốc uống cùng với nước lọc.