Thay băng và rửa vết mổ là một phần quan trọng trong quá trình phục hồi sau mổ. Quy trình này đặc biệt quan trọng để đảm bảo không có nhiễm trùng xảy ra.
Dưới đây là một số lưu ý khi thực hiện thay băng và rửa vết mổ.
Chuẩn bị phương tiện và dụng cụ
Quy trình thay băng và rửa vết mổ áp dụng cho các bác sĩ và điều dưỡng làm việc trong các khoa có bệnh nhân sau phẫu thuật. Điều dưỡng viên Cao đẳng Điều dưỡng chia sẻ các phương tiện và dụng cụ cần chuẩn bị gồm:
- Chuẩn bị bộ dụng cụ thay băng cho mỗi bệnh nhân bao gồm: gạc đắp vết mổ vô khuẩn, gạc vuông vô khuẩn, 5-7 miếng gạc cầu/củ ấu, 02 kẹp phẫu tích (một có mấu, một không có mấu), 01 kéo cắt chỉ, 2 bát Inox (kền).
- Găng tay vô khuẩn.
- Cồn khử khuẩn tay chứa chất dưỡng da.
- Cồn Povidone Iodine 10%.
- Dung dịch NaCl 0,9%.
- Ô xy già 12 V.
- Hộp đựng bông gạc dư thừa sau khi thay băng.
- Băng dính và kéo cắt băng dính.
- Găng tay sạch.
- Khẩu trang sạch (khẩu trang y tế dùng một lần).
- Săng vải kích thước 80 cm x 80 cm hoặc giấy không thấm nước.
- Khay đựng hóa chất khử khuẩn sơ bộ.
- Thùng/túi thu gom chất thải lây nhiễm.
- Thùng/túi thu gom chất thải thông thường.
- Thùng/túi thu gom chất thải tái chế.
Các bước tiến hành
Chuẩn bị:
- Rửa tay hoặc khử khuẩn tay bằng dung dịch vệ sinh tay chứa cồn.
- Đeo khẩu trang để che kín mũi và miệng.
- Trải một tấm săng vải hoặc giấy không thấm nước dưới vùng thay băng để bảo vệ môi trường làm việc.
- Tháo băng vết mổ bằng tay trần. Nếu băng ướt, tháo bằng tay đeo găng sạch.
- Đánh giá tình trạng của vết mổ.
- Khử khuẩn tay bằng dung dịch vệ sinh tay chứa cồn.
- Mở gói dụng cụ và sắp xếp chúng thuận tiện cho việc thay băng. Đổ dung dịch rửa và sát khuẩn vết mổ vào bát kền.
- Vệ sinh tay bằng dung dịch chứa cồn và đeo găng vô khuẩn.
Tiến hành rửa vết mổ:
- Đối với vết mổ khô: Sử dụng kẹp phẫu tích không mấu để làm sạch vết mổ bằng nước muối sinh lý từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài, từ cao xuống thấp. Thấm khô và kiểm tra vết mổ bằng gạc cầu hoặc gạc vuông để xem vết mổ có dịch hay không (áp dụng cho vết mổ mới từ ngày thứ nhất hoặc vết mổ có dấu hiệu nhiễm trùng). Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết đối với chân ống dẫn lưu (nếu có), rửa từ trong ra ngoài khoảng 5 cm tính từ chân ống.
- Đối với vết mổ chảy dịch/nhiễm khuẩn: Sử dụng kẹp phẫu tích có mấu để gắp gạc cầu và lau rửa xung quanh vết mổ bằng nước muối sinh lý từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài. Sau khi đã làm sạch xung quanh vết mổ, gắp gạc cầu để thấm dịch và loại bỏ chất bẩn tại vết mổ bằng ô xy già, sau đó rửa lại bằng nước muối sinh lý. Thấm khô và kiểm tra vết mổ bằng gạc cầu hoặc gạc vuông nếu vết mổ có nhiều dịch. d. Sát khuẩn vết mổ: Thay kẹp phẫu tích mới không mấu để gắp gạc cầu sát khuẩn vết mổ. Đặt một miếng gạc bông vô khuẩn kích thước 8 cm x 15 cm (hoặc kích thước phù hợp) lên trên vết mổ và băng kín bằng băng dính.
Thu gom bông gạc để tái sử dụng. Thu gom dụng cụ bẩn vào chậu đựng dung dịch khử khuẩn sơ bộ. Thu gom bông, băng, gạc bẩn vào túi ni lông riêng hoặc thu gom vào túi/thùng thu gom chất thải lây nhiễm trên xe thủ thuật. d. Gấp mặt bẩn của săng vào trong và cho vào túi thùng đựng đồ vải bẩn. Rửa tay hoặc khử khuẩn tay bằng dung dịch vệ sinh tay chứa cồn ngay sau khi hoàn thành quy trình thay băng.
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn lưu ý quy trình thay băng và rửa vết mổ đòi hỏi sự chú tâm và nghiêm ngặt để đảm bảo sự an toàn và ngăn ngừa nhiễm trùng. Việc tuân thủ đúng các bước và lưu ý trong quy trình này là rất quan trọng. Chúng ta cần luôn nhớ rằng việc thực hiện đúng cách có thể giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và tránh các biến chứng không mong muốn.