Hiện tượng ngứa dưới da là triệu chứng điển hình của một số bệnh lý về da, ngoài ra đây cũng là triệu chứng của bệnh lý tiềm ẩn như bệnh gan thận, cường giáp/suy giáp, rối loạn dây thần kinh,…
Hiện tượng ngứa dưới da và trong da là gì?
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, ngứa dưới da/ bên trong da là cảm giác khó chịu khởi phát ở dưới da. Hiện tượng ngứa thường đi kèm với biểu hiện sưng đỏ, sần sùi, khô và bong tróc.
Khác với ngứa da thông thường, ngứa dưới da cho thấy cấu trúc da bị tổn thương sâu. Bên cạnh đó triệu chứng ngứa dưới da cũng có thể bị kích thích bởi các bệnh lý tiềm ẩn như viêm gan, suy thận, suy giáp, nhiễm giun sán,…
Nguyên nhân gây nên hiện tượng ngứa dưới da, trong da
Mắc các bệnh về gan thận: Hiện tượng ngứa trong da có thể xảy ra do mắc các vấn đề về gan thận. Thận và gan là cơ quan thanh lọc, đào thải độc tố bên trong cơ thể. Vì vậy nếu một trong hai cơ quan này bị suy yếu, độc tố có thể tích tụ trong cơ thể gây ngứa ngáy dữ dội và khó chịu.
Bệnh cường giáp/ suy giáp: Tuyến giáp là cơ quan điều hòa nội tiết và quá trình trao đổi chất của cơ thể. Tuyến giáp có thể suy giảm chức năng (suy giáp) hoặc hoạt động quá mức (cường giáp), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Rối loạn hoạt động ở tuyến giáp có thể khiến da ngứa, khó chịu, cân nặng tăng/ giảm cân bất thường, rối loạn chu kỳ kinh nguyệt, đổ mồ hôi nhiều, người mệt mỏi, ăn uống không ngon, suy giảm chức năng sinh lý,…
Dị ứng: Dị ứng là một trong những nguyên nhân gây ra hiện tượng ngứa dưới da, phát ban và nổi mẩn đỏ. Khi cơ thể tiếp xúc với tác nhân dị ứng (thức ăn, thời tiết, phấn hoa, nấm mốc), hệ miễn dịch thường có xu hướng giải phóng các chất trung gian lên toàn bộ mô da, khiến cơ quan này xuất hiện các vết phát ban kèm theo triệu chứng ngứa dữ dội.
Bệnh chàm: Bệnh chàm là một dạng viêm da mãn tính, đặc trưng bởi hiện tượng da khô, đỏ và ngứa ngáy dữ dội. Bệnh lý này thường gây ra tổn thương ở các vị trí tỳ đè như cù chỏ, tay, chân, cổ, mặt,… Bệnh chàm có tiến triển kéo dài nhưng phần lớn đều lành tính và hiếm khi gây ra biến chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên tổn thương da và các triệu chứng cơ năng của bệnh có thể gây ra cảm giác khó chịu, bứt rứt, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt và làm giảm chất lượng cuộc sống.
Nhiễm giun sán: Bên cạnh đó, triệu chứng ngứa trong da cũng có thể khởi phát do nhiễm giun sán. Các loại giun sán có thể tiết ra độc tố trong máu khiến da ngứa ngáy và có cảm giác như kim châm. Triệu chứng ngứa da do giun sán thường nghiêm trọng hơn vào ban đêm – đặc biệt là ở vùng da xung quan hậu môn. Bởi thời điểm này, giun thường có xu hướng chui xuống hậu môn để đẻ trứng.
Rối loạn thần kinh: Dây thần kinh ngoại biên là cơ quan nhận tín hiệu cảm giác và dẫn truyền về não bộ. Tuy nhiên cơ quan này có thể bị tổn thương do một số bệnh lý như đa xơ cứng, bệnh zona, tiểu đường,… hoặc bị chèn ép bởi xương khớp. Dây thần kinh bị rối loạn có thể gây ngứa ngáy trong da kèm theo hiện tượng tê bì và có cảm giác như kim châm.
Viêm da kích ứng: Viêm da kích ứng là hiện tượng tổn thương da do tiếp xúc vật lý với tác nhân kích thích như mỹ phẩm, hóa chất, độc tố từ thực vật hoặc côn trùng. Hiện tượng ngứa dưới da do bệnh lý này gây ra thường đi kèm với hiện tượng da đỏ, sưng, kèm theo mụn nước hoặc mủ.
Phương pháp điều trị hiện tượng ngứa dưới da, trong da tại nhà
Cũng theo bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, để điều trị hiện tượng ngứa da tại nhà bạn cần:
- Giữ ẩm cho da bằng cách uống đủ nước, mặc quần áo ấm và thoa kem dưỡng ẩm hàng ngày.
- Sử dụng các loại gel làm dịu da như Calamine lotion cho vùng da bị kích ứng.
- Chườm đá lạnh lên da có thể làm giảm hiện tượng ngứa ngáy do thai kỳ, rối loạn thần kinh, côn trùng cắn,…
- Tắm nước ấm với một ít yến mạch hoặc baking soda giúp cải thiện ngứa da do chàm và phục hồi các tế bào bị tổn thương.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm trong nhà nếu độ ẩm trong không khí thấp.
- Tránh gãi lên vùng da bị ngứa và tổn thương, đồng thời nên tránh tiếp xúc với các tác nhân dị ứng như mỹ phẩm, hóa chất, phấn hoa, xà phòng,…
Giải pháp phòng ngừa hiện tượng dưới da, trong da
Một số giải pháp phòng ngừa hiện tượng ngứa da hiệu quả nhất có thể kể đến bao gồm:
- Kiểm soát căng thẳng bằng cách ngồi thiền và tập yoga. Đồng thời nên cân bằng thời gian làm việc và nghỉ ngơi để giảm áp lực lên hệ thần kinh trung ương.
- Tránh mặc quần áo bó sát và chật.
- Giữ vệ sinh da và nên lựa chọn các sản phẩm làm sạch có độ pH cân bằng, dịu nhẹ,…
- Không tiếp xúc với côn trùng và mủ độc từ thực vật.
- Uống nhiều nước và giữ ẩm cho da khi thời tiết khô hanh.
- Hạn chế hút thuốc lá và tránh xa các tác nhân kích thích như thực phẩm dị ứng, mỹ phẩm, phấn hoa,…