Những công dụng quý của cây ích mẫu đối với nữ giới

Cây ích mẫu là vị thuốc nam quý. Ích mẫu dược sử dụng với tác dụng hành huyết, điều kinh, tiêu thủy, trục huyết cũ, sinh huyết mới, giải độc nên được dùng trong trường hợp huyết áp cao, kinh nguyệt không đều, đinh râu, mụn nhọt,…

Nhận biết dược liệu ích mẫu

Dược liệu ich mẫu là cây thân thảo, có tuổi thọ trung bình từ 1 – 2 năm. Thân ích mẫu hình vuông, ít phân nhánh, có chiều cao trung bình từ 0,6 – 1m. Toàn thân dược liệu ích mẫu được phủ lông nhỏ và ngắn. Ích mẫu có lá mọc đối xứng, hình dạng lá khác nhau tùy thuộc vào vị trí mọc. Lá dược liệu ích mẫu có cuống dài, phiến lá có hình tim, có mép răng cưa sâu và thô. Lá ở đoạn giữa thân có cuống ngắn hơn, phiến lá được cắt sâu thành 3 thùy, trên mỗi thùy có răng cưa thưa. Lá ở ngọn thân không có cuống và cũng không chia thùy.

Hoa ích mẫu nở vào tháng 3 – 5, mọc vòng quanh kẽ lá tạo thành tràng hoa. Hoa dược liệu ích mẫu thường có màu tím hồng hoặc màu hồng. Mùa quả ích mẫu xuất hiện vào tháng 6 – 7 hằng năm. Quả thường có kích thước nhỏ, 3 cạnh, vỏ thường có màu xám nâu.

Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết dược liệu ích mẫu phân bố ở nhiều nước bao gồm Trung Quốc, Triều Tiên, Châu Phi, Châu Mỹ, Việt Nam,… Ích mẫu chủ yếu mọc hoang ở các bãi cát và vùng đồng ruộng.

Tác dụng dược lý của dược liệu ích mẫu

Theo nhiều nghiên cứu dược lý hiện đại:

Ích mẫu có tác dụng lên tim mạch: Dịch chiết từ dược liệu ích mẫu có tác dụng làm chậm nhịp tim, tăng lưu lượng động mạch vành, cải thiện vi tuần hoàn bị rối loạn, nâng cao hoạt tính Fibrinogen, ức chế tiểu cầu ngưng tập, tác dụng tan cục máu đông,… Do đó, dược liệu ích mẫu được sử dụng để hạ huyết áp ở trong thời gian đầu của bệnh (theo ghi chép của Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
Ích mẫu có tác dụng lên tử cung: Thành phần hóa học chính trong dược liệu ích mẫu tác động trực tiếp lên tử cung gâu co thắt mạnh và nhiều hơn. Một số thí nghiệm khác cho thấy chính thành phần Ancaloid trong ích mẫu có tác dụng gây tê tương tự như thuốc Ergotamine nhưng chậm phát huy tác dụng và an toàn hơn (theo ghi chép của Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
Ích mẫu có tác dụng lên hệ thần kinh trung ương: Nhóm hợp chất Ancaloid và Leonurine khiến thần kinh trung ương ở ếch bị ức chế. Sử dụng dịch chiết ích mẫu cho 80 bệnh nhân tiểu cầu viêm và cầu thận ở nhiều độ tuổi khác nhau cho thấy bệnh tiến triển tốt. Thời gian điều trị nhanh nhất là 5 ngày, chậm nhất là 36 ngày và không có tái phát sau 5 năm (theo ghi chép của Trung Dược Học).
Dược liệu ích mẫu có tác dụng lên hệ hô hấp: Sử dụng dung dịch Leonurin 1% từ ích mẫu tiêm tĩnh mạch vào mèo nhận thấy biên độ và tần suất hô hấp tăng lên đáng kể. Tác động này là do dược liệu ích mẫu tác động trực tiếp đến trung khu thần kinh phế vị (theo ghi ghi chép của Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
Dược liệu ích mẫu có tác dụng lợi tiểu: Tiêm tĩnh mạch Leonurin với liều 1mg/ kg đối với thỏ nhận thấy lượng nước tiểu được bài tiết tăng lên 2 – 3 lần (theo ghi ghi chép của Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).
Ích mẫu có tác dụng kháng khuẩn: Dịch chiết từ dược liệu ích mẫu có thể ức chế một số vi khuẩn gây bệnh da liễu thường gặp (theo ghi ghi chép của Tài Nguyên Cây Thuốc Việt Nam).

Những công dụng quý của cây ích mẫu đối với nữ giới

Theo Y học Cổ truyền Việt Nam: Ích mẫu có thể dùng điều kinh, lợi tiểu, tiêu viêm khứ ứ, hoạt huyết (theo ghi chép của Trung Dược Học); sinh huyết mới, điều kinh, hoạt huyết, trừ huyết ứ (theo ghi chép của Đông Dược Học Thiết Yếu); hành huyết, điều kinh, tiêu thủy, trục huyết cũ, sinh huyết mới, giải độc (theo ghi chép của Trung Quốc Dược Học Đại Từ).