Nhiều bậc cha mẹ thường tự mua kháng sinh để trị ho cho trẻ với niềm tin rằng chúng sẽ chữa trị mọi bệnh. Tuy nhiên, việc lạm dụng kháng sinh có thể gây ra những hậu quả nguy hiểm mà nhiều người không nhận biết.
Khi nào cần sử dụng kháng sinh cho trẻ bị ho?
Sử dụng kháng sinh cho trẻ bị ho không phải lúc nào cũng cần thiết. Điều dưỡng viên Cao đẳng Điều dưỡng chia sẻ ho là một phản xạ tự nhiên của cơ thể, giúp loại bỏ các dị vật ra khỏi đường hô hấp. Do đó, việc ức chế ho không nên thực hiện một cách quá vội vàng. Chỉ cần sử dụng thuốc giảm ho khi ho gây ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống và sức khỏe của trẻ.
Hầu hết trường hợp, ho ở trẻ là do các virus gây ra, và trong trường hợp này, kháng sinh sẽ không giúp giảm triệu chứng ho. Kháng sinh chỉ hiệu quả khi trẻ mắc các bệnh nhiễm trùng hô hấp do vi khuẩn, chẳng hạn như viêm họng, viêm amidan cấp mủ, viêm phế quản, hay viêm phổi.
Một số loại kháng sinh thường được sử dụng cho trẻ
Một số loại kháng sinh thường được sử dụng cho trẻ có thể kể đến bao gồm:
• Amoxicillin (Penicillin): Thường được sử dụng trong các trường hợp nhiễm khuẩn đường hô hấp trên và dưới bởi các loại vi khuẩn như liên cầu khuẩn, phế cầu khuẩn, và tụ cầu khuẩn không tiết penicilinase và H. influenzae. Tuy nhiên, mức độ dị ứng với nhóm thuốc này khá cao.
• Augmentin (Axit clavulanic + amoxicillin): Sử dụng trong các trường hợp viêm họng, nhưng không dành cho người có dị ứng với penicillin.
• Azithromycin: Được sử dụng cho viêm phế quản, viêm phổi, viêm xoang, viêm họng, và viêm amidan. Tuy nhiên, loại kháng sinh này có tỷ lệ kháng thuốc cao tại Việt Nam, nên cần phải sử dụng theo chỉ định cụ thể của bác sĩ.
Nguy cơ lạm dụng kháng sinh
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết lạm dụng kháng sinh có thể gây ra những nguy cơ sau:
• Tác dụng phụ của thuốc gia tăng: Gây ra các tác dụng phụ như phát ban, dị ứng, buồn nôn, tiêu chảy, và đau dạ dày.
• Ngộ độc: Gan và thận của trẻ còn non nớt và chưa phát triển hoàn thiện, vì vậy sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể gây ngộ độc do tích tụ và chậm thải thuốc.
• Tăng nguy cơ kháng kháng sinh: Sử dụng kháng sinh không đúng cách có thể tạo điều kiện cho sự phát triển của vi khuẩn kháng thuốc, khiến cho việc điều trị nhiễm trùng trở nên khó khăn.
Sử dụng kháng sinh an toàn cho trẻ
Để sử dụng kháng sinh an toàn cho trẻ, hãy tuân theo các hướng dẫn sau:
• Không tự ý cho trẻ uống kháng sinh mà không có chỉ định của bác sĩ.
• Tuân thủ liều lượng, thời gian, và cách sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ.
• Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng thuốc.
• Không dùng đơn thuốc cũ, đơn thuốc của người lớn, hoặc đơn thuốc của trẻ khác. Mỗi trường hợp bệnh có thể yêu cầu một loại phác đồ điều trị riêng biệt, và việc sử dụng thuốc không đúng có thể gây hại cho trẻ.
• Đảm bảo thuốc luôn nằm ngoài tầm tay của trẻ và bảo quản thuốc ở nơi thoáng mát.
• Nếu sau 48-72 giờ sử dụng thuốc mà triệu chứng ho của trẻ không giảm đi hoặc còn trở nên nghiêm trọng hơn, hãy đưa trẻ đi khám.
• Nếu trẻ bị triệu chứng dị ứng hoặc có các triệu chứng lạ nào sau khi sử dụng kháng sinh, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ để được hỗ trợ kịp thời.
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn lưu ý, triệu chứng ho ở trẻ sẽ tự giảm đi sau vài ngày. Tuy nhiên, nếu trẻ có một số triệu chứng như thở nhanh, rút lõm ngực, tím tái, trẻ mệt, lừ đừ, ho ra máu, chóng mặt, da khô, không chảy nước mắt, tiểu ít, sốt trên 3 ngày, ho kéo dài hơn 14 ngày, dưới 3 tháng tuổi, ho từng cơn dữ dội kèm đỏ mặt, có tiếng rít sau cơn ho, ho kèm sổ mũi, hay khò khè, hãy đưa trẻ đi khám để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.