U não là tình trạng trong não xuất hiện các khối mô được tạo ra bởi các tế bào tăng trưởng nhanh bất thường. Nếu không được điều trị kịp thời có thể gây nguy hiểm đến tính mạng
U não có 2 loại là lành tính và ác tính
Bệnh u não gì?
U não (tên tiếng Anh là Brain Tumor) là 1 khối tế bào bất thường phát triển trong não hoặc xung quanh kế cận xâm lấn vào não. Chúng phát triển bằng cách phân chia tế bào nhiều lần với những nguyên nhân không rõ.
U não chia làm 2 loại:
- Lành tính (benign brain tumor): thường phát triển chậm, có ranh giới rõ ràng và có hình thái bình thường dưới kính hiển vi.
- Ác tính (malignant brain tumor): được xem là ung thư não (brain cancer). Chúng có khuynh hướng xâm lấn vào mô não lành xung quanh và có thể phát triển với tốc độ nhanh. U lành tính cũng có thể xem là ác nếu nó ở những vị trí quan trọng của não hoặc kích thước của nó đe dọa đến tính mạng.
Những u não nguyên phát bắt nguồn từ trong não. Những u não thứ phát hay di căn là do các tế bào ung thư từ các cơ quan khác trong cơ thể theo đường máu hoặc bạch huyết di chuyển đến não. Các u não di căn (metastatic brain tumor) thì luôn được xem là u ác tính vì chúng phát triển từ các tế bào ung thư và phát triển nhanh.
Nguyên nhân gây bệnh u não là do đâu?
Bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết, u não thường xuất hiện do những nguyên nhân sau:
- Di truyền: Di truyền là nguyên nhân chính gây ra khối u não. Nếu mắc hội chứng Turcot hoặc Neurofibromatosis, bạn sẽ có nguy cơ cao xuất hiện các khối u não.
Hội chứng Turcot là tình trạng các tế bào trở nên bất thường gọi là polyp. Một polyp lành tính, có nghĩa là không phải ung thư, nhưng cuối cùng cũng có thể biến thành ác tính. Nếu polyp ác tính (có nghĩa ung thư) có thể lây lan đến các bộ phận khác của cơ thể. Những người có hội chứng Turcot thường có nguy cơ cao mắc ung thư não.
Neurofibromatosis (NF) hay u sợi thần kinh là bệnh di truyền liên quan đến rối loạn thần kinh, gây ảnh hưởng đến não, tủy sống, dây thần kinh và da. Khối u phát triển dọc theo dây thần kinh của cơ thể, trên hoặc dưới da.
- Tiếp xúc với bức xạ: Điều trị phóng xạ ở bất kỳ phần nào của cơ thể cũng làm tăng cơ hội phát triển các khối u não.
- Di căn từ khối u khác: Khối u trong não có thể do kết quả của việc di căn các tế bào ung thư khác trên cơ thể. Một bệnh nhân ung thư rất dễ bị khối u não.
- Tuổi tác: Trong một số trường hợp, trẻ em có thể bị u não tuy nhiên bệnh chủ yếu xảy ra với người lớn. Nguy cơ u não càng tăng khi bạn càng già đi. U màng não là một dạng phổ biến của khối u não, chủ yếu ở phụ nữ.
- Bức xạ từ đồ dùng: Tiếp xúc với các vật liệu, đồ dùng gia dụng có điện từ trường và bức xạ chẳng hạn như điện thoại di động, lò vi sóng... về lâu dài không tốt cho não, có thể gây u.
- Tiền sử gia đình: Nếu gia đình có tiền sử mắc u não thì bạn có nguy cơ mắc căn bệnh này hơn người khác. Do vậy, nếu bạn thấy bất kỳ biểu hiện lạ nào như bị nhức đầu nghiêm trọng tăng dần, gặp vấn đề tầm nhìn, cảm thấy buồn nôn, thay đổi trong tính cách... thì đừng bỏ qua. Tốt nhất hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được chẩn đoán bệnh nhanh và chính xác nhất.
Triệu chứng thường gặp của bệnh u não là gì?
- Động kinh: Kích thích từ các khối u tế bào thần kinh làm cho não không kiểm soát được, dẫn đến bị động kinh. Bệnh nhân có thể bị co giật toàn thân, hoặc co giật giới hạn một chi hoặc một phần của khuôn mặt.
- Tê: Mất cảm giác ở một phần cơ thể hoặc khuôn mặt, đặc biệt, nếu khối u hình thành ở phần não kết nối với dây cột sống, người bệnh có thể bị mất cảm giác ở cột sống hoặc chuyển động trở nên vụng về.
- Khối u não có thể gây ra những thay đổi trong hành vi hay tính cách của con người. Những người có khối u có nhiều khả năng gặp phải các vấn đề ghi nhớ, cảm thấy bối rối, hoặc phải chịu đựng những vấn đề về suy nghĩ.
- Buồn nôn: Cảm giác buồn nôn hoặc đau bụng, đặc biệt là nếu những triệu chứng này dai dẳng kéo dài và không giải thích được, có thể là dấu hiệu của khối u bạn cần đặc biệt chú ý.
- Thay đổi thị lực: Nhìn mờ và giảm thị lực đều là triệu chứng khi người bệnh mắc phải khối u. Bạn cũng có thể nhìn thấy các điểm hoặc các hình dạng, hoặc những điểm sáng nếu có khối u não.
- Đau đầu không thường xuyên là một trong những triệu chứng đầu tiên của bệnh.
Có những phương pháp nào được áp dụng để điều trị bệnh u não?
Giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết, tùy thuộc vào tình trạng của bệnh nhân mà bác sĩ có thể chỉ định một số những phương pháp điều trị sau:
- Phẫu thuật thường được chỉ định điều trị trong trường hợp u não (trừ một số khối u nhỏ có thể điều trị xạ, hoặc vị trí không thể phẫu thuật). Phẫu thuật cắt bỏ u lành tính có tính chất quyết định cho kết quả điều trị. Tuy nhiên, việc phẫu thuật lấy hết u, khó có thể thực hiện được nếu khối u có ranh giới không rõ ràng hoặc ở vị trí không thuận lợi (như ở thân não, ở vùng đáy não...), khi đó chỉ có thể lấy được một phần khối u hoặc chỉ sinh thiết để làm giải phẫu bệnh.
- Xạ trị: giúp tiêu diệt các tế bào u còn sót lại sau phẫu thuật. Hiện nay, phương pháp này thường áp dụng được đối với trẻ từ 4 tuổi trở lên. Liều xạ, vị trí xạ phụ thuộc vào bản chất mô bệnh học, vị trí và thể tích khối u còn lại sau phẫu thuật.
- Điều trị bằng hóa chất:Với điều trị hóa chất áp dụng đối với một số loại nhạy cảm với hóa chất, có thể điều trị sau phẫu thuật, trong và sau tia xạ, trước phẫu thuật (đối với khối u lớn, khó phẫu thuật...).