Trong suốt thời kỳ mang thai, nếu thai phụ không được chăm sóc và bổ sung đầy đủ chất có thể gây ra tình trạng suy dinh dưỡng bào thai, dẫn tới những nguy cơ khôn lường với thai nhi.
Suy dinh dưỡng bào thai là gì?
Suy dinh dưỡng bào thai là thể suy dinh dưỡng xuất hiện sớm nhất. Trẻ sinh ra sẽ bị nhẹ cân nếu đủ tháng (<2,5kg). Suy dinh dưỡng nếu xảy ra ở 3 tháng cuối của thai kỳ sẽ khiến bộ não chậm phát triển, dẫn đến trẻ sẽ kém thông minh sau này, trẻ có thể mắc các bệnh mạn tính như: tim mạch ; bệnh chuyển hoá; bệnh máu; các dị tật bẩm sinh.
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết suy dinh dưỡng bào thai được chia thành 3 mức độ:
- Mức độ nhẹ: so với những thai nhi có tuổi thai tương ứng, kích thước trẻ bình thường nhưng cân nặng ít hơn.
- Mức độ trung bình: Cân nặng và chiều dài của trẻ đều nhỏ hơn chỉ số bình thường, nhưng vòng đầu vẫn bình thường.
- Mức độ nặng: Vòng đầu, cân nặng và chiều dài của trẻ đều nhỏ hơn mức bình thường.
Nhận biết trẻ suy dinh dưỡng bào thai?
Mẹ có thể phát hiện sớm thai nhi bị suy dinh dưỡng qua những lần khám thai định kỳ. Dựa vào các thông số như chiều cao tử cung, vòng bụng, các bác sĩ sẽ chẩn đoán kích thước vòng bụng có tương xứng với tuổi thai hay không để xác định chính xác kích thước thai nhi.
Bên cạnh đó, căn cứ vào mức độ tăng cân của mẹ trong thời gian mang thai, mẹ cũng có thể nhận biết thai nhi có bị suy dinh dưỡng hay không. Thông thường, thai phụ tăng từ 10 – 12kg trong suốt thời gian mang thai. Nhưng nếu người mẹ chỉ tăng dưới 6 kg thì rất có thể thai nhi đã bị suy dinh dưỡng.
Và dấu hiệu nhận biết muộn nhất là khi trẻ ra đời, dù đủ tháng nhưng cân nặng của trẻ dưới 2,5kg, điều này có nghĩa là trẻ đã bị suy dinh dưỡng bào thai.
Suy dinh dưỡng bào thai có nguy hiểm không?
Suy dinh dưỡng bào thai không chỉ khiến bé chậm phát triển khi ở trong bụng mẹ mà nó còn gây ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển sau này của trẻ.
Chậm phát triển: Khi bị suy dinh dưỡng bào thai, thai nhi sinh ra sẽ thấp né, chiều cao, cân nặng chậm phát triển, gây ảnh hưởng đến não bộ, gan, thận… và hầu hết các bộ phận trong cơ thể. Những trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai có nguy cơ cao mắc chứng não chậm phát triển và trẻ không được nhanh nhẹn như những đứa trẻ cùng lứa khác. Trong trường hợp này, trong 2 năm đầu đời mẹ nên cho bé bú sữa mẹ.
Trẻ dễ bị nhiễm khuẩn: Thông thường, những trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai sẽ bị thiếu hụt các vitamin đặc biệt quan trọng với hệ miễn dịch như vitamin A, C… Khi đó, hệ miễn dịch của bé bị suy giảm và dễ bị tấn công bởi các yếu tố như virus và vi khuẩn gây bệnh, khiến trẻ dễ bị mắc các bệnh như tiêu chảy, sởi, viêm đường hô hấp…
Dễ bị hạ đường huyết: Trẻ suy dinh dưỡng thường dễ bị hạ đường huyết hơn những đứa trẻ cùng lứa bình thường khác. Dấu hiệu giúp nhận biết của hạ đường huyết ở trẻ là trẻ rên nhẹ. run rẩy, khóc thét lên, co giật, ngưng thở, tím tái…
Trẻ dễ bị hạ thân nhiệt: Trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai khi sinh ra thường rất nhạy cảm với nhiệt độ bên ngoài. Nếu không đủ ấm, thân nhiệt của bé có thể bị giảm mạnh gây nên những hậu quả khó lường. Chính vì vậy mà các mẹ có con bị suy dinh dưỡng nên mặc đủ ấm cho bé, đeo tất chân, găng tay và đảm bảo nhiệt độ phòng đủ ấm.
Lưu ý chăm sóc trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai?
Theo các giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, với những trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai, các mẹ cần lưu ý một số vấn đề sau trong việc nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ:
- Giữ ấm cho trẻ thường xuyên, cách tốt nhất là hãy để bé nằm cạnh mẹ ngay sau khi sinh
- Tắm rửa cho trẻ bằng nước ấm sạch, thay băng rốn mỗi ngày
- Nên cho trẻ bú mẹ sớm, tốt nhất là trong nửa giờ đầu sau khi sinh. Cho trẻ bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và hãy cần cho trẻ bú nhiều lần hơn so với những trẻ có cân nặng bình thường khác
- Theo dõi trẻ thường xuyên để phát hiện sớm và xử lý kịp thời khi trẻ có dấu hiệu bị hạ thân nhiệt hay hạ đường máu, hạ canxi máu
- Chỉ cho ăn bổ sung khi trẻ đã qua 6 tháng tuổi, cần đảm bảo khẩu phần của trẻ có đủ dinh dưỡng cả về lượng và chất. Nên chọn các thực phẩm giàu canxi, sắt, kẽm, vitamin A, D… để giúp trẻ phát triển chiều cao, phòng ngừa suy dinh dưỡng hay thấp còi sau này.
- Cho trẻ uống bổ sung vitamin A, vitamin D và tiêm vắc-xin đầy đủ theo quy định của y tế
- Bên cạnh chế độ ăn nên bổ sung các vi chất dinh dưỡng như: kẽm, canxi, vitamin D, A… dưới dạng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ để giúp trẻ phát triển chiều cao, cân nặng và cả trí tuệ.
Nếu chẳng may trẻ bị suy dinh dưỡng bào thai, mẹ hãy áp dụng những biện pháp kể trên để giúp con phát triển tốt hơn sau khi chào đời. Tốt nhất, hãy đảm bảo một thai kỳ khỏe mạnh, được cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng để bé có thể phát triển toàn diện ngay từ khi còn là bào thai bởi giai đoạn này hết sức quan trọng.