Bệnh do virus Ebola hay còn gọi là sốt xuất huyết Ebola, là một căn bệnh truyền nhiễm hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, gây nguy cơ tử vong cao ở người.
Vi rút Ebola gây ra một bệnh cấp tính (EVD), nghiêm trọng thường gây tử vong nếu không được điều trị. EVD lần đầu tiên xuất hiện vào năm 1976 trong hai đợt bùng phát đồng thời, một ở khu vực ngày nay là Nzara, Nam Sudan và một ở Yambuku, DRC. Lần thứ hai xảy ra ở một ngôi làng gần sông Ebola.
Bác sĩ Cao đẳng Y Sài Gòn cho biết họ vi rút Filoviridae bao gồm ba chi: Cuevavirus, Marburgvirus và Ebolavirus. Trong chi Ebolavirus, sáu loài đã được xác định: Zaire, Bundibugyo, Sudan, Taï Forest, Reston và Bombali.
Quá trình lây truyền vi rút Ebola
Ebola được đưa vào cơ thể người thông qua tiếp xúc gần gũi với máu, chất tiết, nội tạng hoặc các chất dịch cơ thể khác của động vật bị nhiễm bệnh.
Sau đó, Ebola lây lan qua đường lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp với:
Máu hoặc chất dịch cơ thể của một người bị bệnh hoặc đã chết vì Ebola
Các vật thể đã bị nhiễm chất dịch cơ thể (như máu, phân, chất nôn) từ một người bị bệnh Ebola.
Triệu chứng khi mắc bệnh do vi rút Ebola
Thời kỳ ủ bệnh là từ 2 đến 21 ngày. Một người bị nhiễm Ebola không thể truyền bệnh cho đến khi họ phát triển các triệu chứng.
Các triệu chứng của EVD có thể đột ngột và bao gồm: sốt; mệt mỏi; đau cơ; đau đầu; viêm họng; nôn mửa; bệnh tiêu chảy; phát ban; các triệu chứng của suy giảm chức năng gan và thận; chảy máu cả bên trong và bên ngoài; số lượng bạch cầu và tiểu cầu thấp và tăng men gan.
Chẩn đoán bệnh do vi rút Ebola
Có thể khó phân biệt lâm sàng EVD với các bệnh truyền nhiễm khác như sốt rét, sốt thương hàn và viêm màng não. Nhiều triệu chứng khi mang thai và bệnh Ebola cũng khá giống nhau. Vì những rủi ro đối với thai kỳ, phụ nữ mang thai tốt nhất nên được kiểm tra nhanh chóng nếu nghi ngờ Ebola.
Xác nhận rằng các triệu chứng là do nhiễm vi rút Ebola được thực hiện bằng các phương pháp chẩn đoán sau:
- Xét nghiệm hấp thụ miễn dịch liên kết với enzym bắt kháng thể (ELISA)
- Xét nghiệm phát hiện bắt giữ kháng nguyên
- Xét nghiệm trung hòa huyết thanh
- Xét nghiệm phản ứng chuỗi polymerase phiên mã ngược (RT-PCR)
- Kính hiển vi điện tử
- Phân lập vi rút bằng nuôi cấy tế bào.
Các xét nghiệm khuyến nghị hiện tại của WHO bao gồm:
- Các xét nghiệm axit nucleic tự động hoặc bán tự động (NAT) để quản lý chẩn đoán thường quy.
- Các xét nghiệm phát hiện kháng nguyên nhanh chóng để sử dụng trong các cài đặt từ xa nơi không có sẵn NAT.
Điều trị bệnh do vi rút Ebola
Chăm sóc hỗ trợ - bù nước bằng đường uống hoặc dịch truyền tĩnh mạch, các sản phẩm máu, liệu pháp miễn dịch và liệu pháp điều trị bằng thuốc hiện đang được đánh giá.
Hai kháng thể đơn dòng ( Inmazeb và Ebanga )đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt để điều trị nhiễm vi rút Zaire ebolavirus (Ebolavirus) ở người lớn và trẻ em vào cuối năm 2020.
Dược sĩ Cao đẳng Dược TPHCM cho biết vắc xin được phân phối thành 2 liều: Zabdeno được tiêm đầu tiên và Mvabea được tiêm khoảng 8 tuần sau đó như liều thứ hai. Do đó, phác đồ 2 liều dự phòng này không thích hợp cho phản ứng bùng phát khi cần bảo vệ ngay lập tức.
Ngăn ngừa và kiểm soát:
Giảm nguy cơ lây truyền từ động vật hoang dã sang người khi tiếp xúc với dơi ăn quả bị nhiễm bệnh, khỉ, vượn người, linh dương rừng hoặc nhím.
Giảm nguy cơ lây truyền từ người sang người khi tiếp xúc trực tiếp hoặc gần gũi với những người có các triệu chứng Ebola, đặc biệt là với chất dịch cơ thể của họ.
Các biện pháp ngăn chặn ổ dịch, bao gồm chôn cất người chết an toàn và trang nghiêm, xác định những người có thể đã tiếp xúc với người bị nhiễm Ebola và theo dõi sức khỏe của họ trong 21 ngày, tầm quan trọng của việc tách người khỏe mạnh khỏi người bệnh để ngăn ngừa lây lan thêm, và tầm quan trọng của vệ sinh tốt và duy trì một môi trường sạch sẽ.
Giảm nguy cơ lây truyền qua đường tình dục WHO khuyến cáo nam giới sống sót sau EVD thực hành tình dục và vệ sinh an toàn hơn trong 12 tháng kể từ khi bắt đầu có triệu chứng hoặc cho đến khi xét nghiệm tinh dịch của họ hai lần đều âm tính với vi rút Ebola.
Giảm nguy cơ lây truyền thai kỳ để xử lý bất kỳ biến chứng thai kỳ nào và đáp ứng nhu cầu chăm sóc sinh sản và tình dục. Điều này nên được lập kế hoạch cùng với chuyên môn chăm sóc sức khỏe Sản khoa và Ebola.
Bài viết chỉ có giá trị tham khảo!