Thiếu iod sẽ làm cho nhiều người bị thiểu trí, giảm khả năng học tập và tác động đến sự phát triển kinh tế và xã hội. Vậy làm thế vào để phòng ngừa hậu quả do thiếu iod?
Thiếu iod là nguyên nhân gây ra tình trạng bướu cổ
Iod là nguyên tố vi lượng cần thiết cho dinh dưỡng của con người. Tình trạng thiếu iod xảy ra gây nên nhiều tác hại cho sức khỏe. Đây là tình trạng xảy ra ở nhiều nơi trên trên giới, trong đó có Việt Nam. Sự phát triển về tinh thần của người dân ở địa phương chậm. Trẻ thiếu iod sẽ gặp khó khăn trong việc giáo dục, do đó sẽ gặp khó khăn khi kiếm việc làm. Những trẻ thiếu iod bị thiểu năng trí tuệ dễ có nguy cơ chết non và là gánh nặng về kinh tế cho gia đình và cộng đồng. Việc dùng muối ăn hàng ngày có thể giúp chống lại tình trạng này.
Nguyên nhân quan trọng do thiếu iod là trong chế độ ăn thiếu iod trong một thời gian dài. Tuyến giáp là nơi dự trữ iod để sản xuất hooc môn thyriod. Trong một thời gian dài lượng iod trong thực phẩm không tăng lên, dấu hiệu thiếu iod sẽ xuất hiện. Một số loại thực phẩm có những chất gây bướu giáp như củ sắn, lá sắn. Những chất này không hoàn toàn mất đi trong quá trình chế biến. Các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết khi lượng iod trong thực phẩm không đủ để cung cấp cho cơ thể thì iod trong máu sẽ giảm xuống. Lúc đó lượng iod dự trữ trong tuyến giáp sẽ được sử dụng. Tuyến giáp to lên để thu giữ lượng iod trong máu gây nên tình trạng bướu cổ. Khi tuyến giáp không sản xuất đủ hooc môn có thể rơi vào tình trạng thiểu năng tuyến giáp. Ở trẻ khi bị thiểu năng tuyến giáp: trẻ chậm lớn, học tập kém, mệt mỏi, hoạt động kém, không tăng cân, dễ cảm lạnh, hay táo bón, da khô, sự phát triển thể chất tinh thần chậm. Ở phụ nữ mang thai bị thiểu năng tuyến giáp có thể xảy ra sinh non, suy dinh dưỡng bào thai và có thể gây dị tật bẩm sinh: điếc, câm, lác mắt… khi sinh ra thì sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của trẻ sẽ bị ảnh hưởng.
Hậu quả của thiếu iod có thể nói là rất lớn và đáng báo động đối với sự phát triển kinh tế và xã hội. Vậy làm sao để phòng thiếu iod trong cộng đồng? Đó là một chiến dịch lớn và khẩn cấp trong hiện tại và tương lai. Một số biện pháp để bổ sung iod mà các giảng viên giảng dạy Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ đó là:
Sử dụng muối iod trong chế biến thức ăn.
Dùng muối iod (hoặc bột canh) hàng ngày. Đây là phương pháp chính để bổ sung đầy đủ iod cho cơ thể. Khi chế biến thức ăn cho trẻ, ba mẹ nên bỏ muối iod vào thức ăn sau khi chín. Khi cần ướp thức ăn thì sử dụng một lượng muối vừa đủ, số còn lại sẽ bỏ vào sau khi thức ăn chín. Muối iod cần được bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp. Nên đựng trong các hũ có nắp đậy.
Thực phẩm giàu iod.
Iod là một chất thuộc nhóm vi chất dinh dưỡng. Nguồn cung cấp iod tốt ngoài muối iod thì các thực phẩm ở biển (sò, rong biển), các loại cá, thủy sản cũng không thể bỏ qua. Các loại rau như: rau muống, cải xoăn, rau dền, súp lơ, rau chân vịt… Một khẩu phần ăn cân bằng về dinh dưỡng ( bú sữa mẹ, ăn nhiều rau xanh, dầu mỡ, chất đạm, đủ vitamin A, sắt, kẽm…) là cần thiết cho chuyển hóa iod. Tuy nhiên, không phải nạp càng nhiều iod càng tốt. Quá nhiều iod sẽ làm biến đổi chức năng tuyến giáp, hoặc tăng gánh nặng cho chức năng tuyến giáp.
Sử dụng dầu iod liều cao.
Có thể dùng dầu iod bằng đường uống hoặc đường tiêm nên tập trung vào các đối tượng sau: phụ nữ ở thời kỳ sinh đẻ, phụ nữ cho con bú, trẻ em 0 – 15 tuổi, nam giới dưới 45 tuối…
Việc nâng cao ý thức sử dụng muối iod trong cộng đồng hiện tại cần được đẩy mạnh. Mọi người cần phải biết được hậu quả xảy khi thiếu iod trong chế độ ăn và nhận thức được tầm quan trọng của việc sử dụng muối iod trong các bữa ăn hàng ngày một cách đúng mức. Đừng chủ quan, iod là một chất dinh dưỡng mà cơ thể cần với một lượng rất nhỏ, nhưng chức năng thì lại rất lớn, thậm chí còn quyết định khả năng trí tuệ.