Việc tự ý sử dụng thuốc mà không tham khảo ý kiến của bác sĩ có thể gây tổn thương cho thận và dẫn đến nhiều hậu quả không lường trước...
Hậu quả của tự ý sử dụng thuốc tại nhà
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM chia sẻ, nhiều người dân có thói quen sử dụng thuốc tại nhà để tự chữa bệnh mà không hỏi ý kiến chuyên gia y tế. Thói quen này dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là chức năng của cơ quan thận.
Thận có vai trò quan trọng, đảm nhận nhiệm vụ lọc và loại bỏ chất độc, cặn bã ra khỏi cơ thể. Khi thuốc nhập vào cơ thể, bất kể là uống, tiêm, hoặc bôi, chúng đều được hấp thu, phân phối, chuyển hóa và tiết trừ qua thận. Do đó, việc tự ý sử dụng thuốc không đúng chỉ định, đặc biệt là những loại thuốc ảnh hưởng trực tiếp đến thận hoặc làm thải trừ kém, sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động chức năng của thận.
Theo dự đoán, khoảng 20% trường hợp suy thận cấp liên quan đến việc sử dụng thuốc, có các triệu chứng như mệt mỏi, lú lẫn, khó thở, sưng phù ở chân/bàn chân do giữ nước, tiểu ít...
Ngoài các hậu quả đối với thận, việc tự chữa bệnh tại nhà còn có nguy cơ tự chuẩn đoán sai tình trạng bệnh, dẫn tới tình trạng bệnh trở nặng thêm. Ngoài ra, cả thuốc tây y và thuốc đông y đều có khả năng gây tác dụng không mong muốn hoặc tương tác không lợi mà người bệnh không thể dự đoán.
Loại thuốc có thể gây tổn thương thận nếu lạm dụng
Thuốc giảm đau: Những loại thuốc giảm đau như paracetamol, aspirin, ibuprofen hoặc naproxen thường được sử dụng để giảm đau, chống viêm hoặc hạ sốt mà không cần đơn kê từ bác sĩ. Sử dụng quá liều có thể gây suy thận cấp, thường thấy ở những người đau đầu kéo dài và tự ý sử dụng thuốc không tuân theo hướng dẫn của bác sĩ. Một số loại thuốc giảm đau không steroid chống viêm (NSAID) như meloxicam, diclofenac có tác dụng không mong muốn là làm giảm lưu lượng máu đến thận, dẫn đến giảm chức năng lọc của thận.
Thuốc kháng sinh: Kháng sinh cũng là một nhóm thuốc thường được sử dụng bừa bãi tại Việt Nam. Nếu không sử dụng đúng chỉ định, kháng sinh có thể gây ảnh hưởng xấu tới thận. Một số loại kháng sinh có khả năng gây tổn thương thận gồm: nhóm cephalosporin thế hệ I, nhóm aminoglycosid và nhóm quinolon. Loại kháng sinh chống nấm amphotericin B cũng có thể gây độc cho thận.
Thuốc lợi tiểu: Thuốc lợi tiểu như thiazid, hydrochlorothiazid, indapamid, furosemid, spironolacton thường được chỉ định để điều trị tăng huyết áp, suy tim hoặc sưng phù. Các loại thuốc này làm tăng quá trình lọc để tiết nước tiểu nhiều hơn, giúp thải bớt dịch dư thừa bên trong cơ thể. Nhưng tác dụng không mong muốn của chúng có thể gây mất nước và ảnh hưởng đến chức năng thận.
Các loại thuốc khác: Ngoài những nhóm thuốc phổ biến nêu trên, những loại thuốc điều trị và ngăn ngừa bệnh gout, kháng acid dạ dày, chống động kinh, điều trị cholesterol máu cũng có thể gây ảnh hưởng xấu đến thận.
.JPG)
Biện pháp phòng tránh tác động của thuốc đối với thận
Để tránh hậu quả của việc sử dụng thuốc không đúng cách cho thận, điều quan trọng nhất là không tự mua thuốc và sử dụng chúng mà không có ý kiến của bác sĩ, đặc biệt là đối với những người mắc bệnh về thận.
Người già và trẻ nhỏ cũng cần đặc biệt cẩn trọng khi sử dụng thuốc. Người lớn tuổi thường mắc các bệnh nền, với nhiều chức năng cơ thể đã suy giảm, trong đó có chức năng lọc của thận.
Luôn tuân theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý thay đổi loại thuốc, liều lượng và thời gian sử dụng thuốc. Nghiêm túc tuân theo đường dẫn của bác sĩ và không kéo dài thời gian dùng thuốc mà không có chỉ định, vì điều này có thể gây phản tác dụng.
Hạn chế chia sẻ đơn thuốc với người thân và bạn bè có các triệu chứng tương tự, bởi sức khỏe và tình trạng cơ thể của mỗi người không giống nhau.
Bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn lưu ý hãy duy trì việc uống đủ nước hàng ngày, đặc biệt khi đang dùng thuốc để tăng cường khả năng lọc của thận. Tránh sử dụng thuốc kèm theo rượu, vì điều này có thể gây mất nước, tăng huyết áp và hại cho gan, đồng thời tăng nguy cơ rối loạn chức năng của thận.