Trong dân gian, người ta hay dùng vỏ quýt phơi khô để dùng như một vị thuốc cổ truyền gọi là trần bì. Vậy trần bì có tác dụng gì, được dùng như thế nào, chúng ta cùng tìm hiểu nhé!
Trần bì được sử dụng hiệu quả trong y học cổ truyền
Vỏ quýt phải sơ chế như thế nào mới gọi là trần bì?
Theo các giảng viên Trung cấp y học cổ truyền Sài Gòn trần bì có mùi thơm, vị cay, đắng, tính ấm của tinh dầu có trong vỏ quả quýt. Trần bì có tác dụng điều hòa khí huyết, tiêu đờm, kiện tỳ nên thường được dùng điều trị trong các trường hợp đầy bụng, khó tiêu, ợ hơi, nôn mửa, tiêu chảy, ho có đờm, ợ hơi. Trần bì thường thu hái vào mùa quýt chín. Quả quýt thu hái xong, khía vỏ làm nhiều mảnh nhỏ khoảng 3-4 mảnh sát đến cuống, bóc lấy vỏ và xâu vào dây lạt hay dây kẽm, phơi gió hoặc nắng nhẹ để tránh bay hơi tinh dầu. Mọi người cần lưu ý không treo trần bì nơi góc bếp vì nhiệt độ ở bếp cao sẽ làm mất hết tinh dầu và dể bẩn do khói bếp. Trần bì khi khô có màu vàng đỏ hoặc đỏ nâu ở mặt ngoài, có nhiều nếp nhăn hoặc điểm lõm nhỏ hình tròn, có điểm lõm nhỏ khi ngoài sáng. Khi tươi thì mềm, khi khô thì giòn, dễ bẻ gãy. Trần bì càng để lâu càng tốt.
Trần bì được sử dụng như thế nào?
+ Bài thuốc chữa đầy bụng khó tiêu: Chúng ta xé một vài miếng trần bì, rửa qua nước ấm cho sạch, bỏ vào cốc nước sôi, đậy kín trong 15 - 20 phút là có thể dùng được. Lưu ý, mọi người chỉ uống nước lúc còn đang nóng và bỏ bã.
+ Bài thuốc trị tiêu hóa rối loạn do ăn uống không tiêu: gồm có các vị trần bì, thương truật, hậu phác, sinh khương, mỗi vị khoảng 10g; thảo quả (nướng) 6g, cam thảo 4g, đại táo 3 quả. Sắc uống 1 thang/ ngày. Chúng ta dùng khoảng 5 ngày.
+ Bài thuốc hỗ trợ điều trị suy nhược cơ thể, kém ăn: gồm có các vị trần bì 3g, hồ tiêu 3g, riềng 6g, gà trống 1 con khoảng 1kg. Cách chế biến: Gà làm sạch, chặt miếng nhỏ; các vị thuốc cho vào túi vải xô. Cho tất cả nguyên liệu vào nồi, thêm nước, gia vị, đun nhỏ lửa, hầm nhừ, chia 2 - 3 lần, ăn hết trong ngày. Một tuần ăn khoảng 2 - 3 lần.
Đào tạo y sĩ y học cổ truyền uy tín chất lượng
+ Bài thuốc trị ho viêm họng, viêm phế quản nhẹ gồm trần bì 6g, cát cánh 6g, tô diệp 6g, cam thảo 4g. Các y sĩ y học cổ truyền Sài Gòn khuyên nên sắc uống hết trong ngày.
+ Bài thuốc trị ho mất tiếng gồm có trần bì 12g, sắc với 200ml nước còn 100ml thêm đường đủ ngọt, chia làm nhiều lần, uống trong ngày.
+ Bài thuốc trị ho có đờm (do cảm hàn) gồm có trần bì 6g, bạch linh 12g, khương bán hạ 6g, cam thảo 4g, gừng tươi 2 lát. Tất cả cho vào nồi sắc uống 1 thang/ ngày.
+ Bài thuốc hỗ trợ điều trị viêm loét dạ dày - tá tràng gồm trần bì 20g, hương phụ (sao dấm) 15g, thịt gà 100g. Cho trần bì, hương phụ vào nồi sắc (lấy nước bỏ bã), kho với thịt gà đã rửa sạch, thái lát cho đến khi cạn nước, cho thêm gừng tươi (đập vụn), hành, gia vị, đảo đều.
Nhìn chung, trần bì là một vị thuốc thông dụng, nó tham gia vào thành phần nhiều bài thuốc y học cổ truyền. Thấy được công dụng đó, mỗi người chúng ta nên chuẩn bị cho mình một ít trần bì để phòng khi cần thiết nhé.