Mùa đông tưởng chừng cây cối khó đâm chồi nảy lộc nhưng kết quả lại mang đến vị thuốc quý – hạt dẻ vừa là thức quà ngon vừa có tác dụng trị bệnh.
Hạt dẻ có nhiều tác dụng chữa bệnh đối với y học cổ truyền
Trong các tài liệu Trung cấp Y học cổ truyền có viết, hạt dẻ có vị ngọt, tính ấm đi vào 3 kinh tỳ, vị và thận. Tác dụng làm mạnh gân cốt, bổ thận ích tinh, tăng cường chức năng tiêu hóa, nuôi dưỡng dạ dày, chữa trị tiêu chảy do tỳ, vị hư hàn, cầm máu, điều trị đau lưng gối do thận hư,...
Bài thuốc điều trị bệnh thường dùng có hạt dẻ
Hạt dẻ là thức quà quen thuộc vào mùa đông với vị ngọt bùi, thơm nức trên những quán vỉa hè ven đường, hàng xá tụ họp của những nhóm bạn trẻ hay trở thành món quà gửi tặng từ phương xa,... Nhưng trên hơn cả, hạt dẻ còn có tác dụng phòng trị bệnh được sử dụng trong nhiều bài thuốc cổ như:
Bổ tâm thận, mạnh lưng gối, tim loạn nhịp, mất ngủ: Hạt dẻ 10 quả (bóc bỏ vỏ), long nhãn 15g, gạo tẻ 50g. Hạt dẻ sau khi đập nhỏ đem trộn cùng gạo nấu thành cháo, khi cháo sắp chín thì cho long nhãn vào nấu đến khi cháo chín, thêm đường trắng trộn đều. Bạn có thể dùng chúng để ăn điểm tâm buổi sáng hoặc chia đều ăn trong ngày.
Bài thuốc bổ thận, mạnh gân cốt, chữa thận hư lưng gối mềm yếu đau mỏi: Hạt dẻ (bóc bỏ vỏ) 20g, gạo tẻ 50g. Hạt dẻ sau khi bỏ vỏ đem rửa sạch cùng với gạo, nấu thành cháo. Khi cháo chín thêm đường trắng hoặc chút muối tùy khẩu vị, ăn mỗi ngày một lần.
Điều trị chứng thận hư, đau nhức xương khớp ở người cao tuổi: Dùng 30 hạt dẻ tươi nướng hoặc hấp chín, ăn hai lần vào buổi sáng và tối.
Điều trị suy nhược cơ thể, tay chân đau nhức, yếu mệt: Hạt dẻ khô khoảng 30g đem nấu chín với nước, cho thêm đường đỏ, ăn một lần trước lúc ngủ.
Chữa hen suyễn, thận và khí hư ở người cao tuổi: Dùng 60g hạt dẻ tươi, thịt lợn nạc vừa đủ, 2 - 3 lát gừng tươi, hầm ăn mỗi ngày một lần.
Chữa viêm miệng lưỡi, viêm âm nang do thiếu vitamin B2: Hạt dẻ đem rang chín, mỗi ngày ăn hai lần, mỗi lần 5 - 7 hạt.
Trị tiêu chảy do tỳ vị hư hàn: Hạt dẻ 30g, 12g phục linh, 60g gạo tẻ, 10 quả táo. Tất cả đem rửa sạch nấu thành cháo. Khi ăn cho thêm đường trắng.
Đào tạo Y Dược học cổ truyền uy tín tại Sài Gòn
Lưu ý gì khi sử dụng hạt dẻ làm thuốc
Y sĩ Y học cổ truyền Sài Gòn cho hay, dù hạt dẻ ngon và bổ nhưng nếu ăn thường xuyên sẽ gây khó tiêu, đầy bụng do trong hạt dẻ gần như không có chất xơ, nên ăn nhiều sẽ gây táo bón. Theo đó để tránh làm tổn thương tỳ vị, những người có hệ tiêu hóa kém không nên ăn nhiều hạt dẻ.
Điển hình như những người bị bệnh dạ dày nên hạn chế việc ăn hạt dẻ vì chúng sẽ sản sinh nhiều axit dạ dày, tăng thêm gánh nặng cho dạ dày, những người bị nặng có thể dẫn đến xuất huyết dạ dày. Người mắc chứng sốt rét, cảm chưa khỏi, phụ nữ sau khi sinh, bị kiết lỵ, không nên ăn nhiều hạt dẻ. Mỗi ngày không nên ăn quá 10 hạt dẻ to để tránh bị táo bón.
Để đảm bảo an toàn sức khỏe, bạn không nên ăn các loại hạt đã có dấu hiệu mốc hỏng. Nếu màu sắc bên trong của hạt dẻ thay đổi, không giống bình thường cần loại bỏ ngay. Trước khi rang hay chế biến món ăn từ hạt dẻ nên lưu ý cần rửa sạch hạt dẻ hoặc bóc vỏ. Đặc biệt, không nên rang hạt dẻ đến mức cháy khét vì sẽ làm giảm đi hàm lượng dưỡng chất trong hạt dẻ.
Quá trình bảo quản hạt dẻ cũng vô cùng quan trọng, bạn nên để hạt dẻ ở chỗ thoáng mát, sạch sẽ nhằm tránh ẩm mốc cũng như phòng ngừa mối một và giữ nguyên các thành phần có lợi của chúng.
Hạt dẻ ngày càng phổ biến và người dùng có thể dễ dàng tiếp cận trong cuộc sống. Tuy nhiên để đảm bảo bảo sức khỏe, bạn nên sử dụng vừa phải cũng như ghi nhớ những lưu ý trên. Đối với các bài thuốc chữa bệnh, bạn nên tham khảo ý kiến từ những người có chuyên môn như bác sĩ, y sĩ y học cổ truyền hay tự mình học hỏi thông qua các khóa học như Đại học hay Trung cấp Y học cổ truyền trên cả nước.