Xơ vữa động mạch là một loại bệnh có hệ thống gây tổn thương đến các động mạch của cơ thể. Việc nắm rõ triệu chứng nhằm phát hiện bệnh là điều rất cần thiết giúp người bệnh có biện pháp điều trị kịp thời
Xơ vữa mạch máu là tình trạng nội mạc bị tổn thương hình thành sẹo, làm thành mạch máu dày lên, xơ cứng, lòng mạch hẹp dần. Những biến đổi bệnh lý này khiến cho tiểu cầu bám dính lại tạo nên huyết khối gây nghẽn mạch. Đồng thời, phần huyết khối này có thể bong ra và vỡ thành nhiều mảnh nhỏ đi vào trong hệ thống tuần hoàn làm thuyên tắc mạch máu não tạo nên ổ nhồi máu. Do nội mạc bị tổn thương nên mạch máu bị giòn yếu, dễ phình vỡ động mạch gây xuất huyết não.
Khi cơn tai biến mạch máu não xảy ra, việc cấp máu cho não ngưng trệ đột ngột, gây thiếu oxy và các chất dinh dưỡng cho các vùng não, dẫn đến chết tế bào thần kinh. Lúc này, bệnh nhân có những biểu hiện như: liệt mặt, nhức đầu, liệt vận động, rối loạn ngôn ngữ, rối loạn tâm trí… Bệnh nhân nhanh chóng tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời.
Nhiều trường hợp được cứu sống nhưng có thể bị tàn phế suốt đời, giảm tuổi thọ và không còn khả năng lao động, khó hòa nhập cuộc sống bình thường.
Nguyên nhân gây bệnh xơ vữa động mạch
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, xơ vữa động mạch là bệnh tiến triển chậm, có thể bắt đầu sớm nhất là thời thơ ấu. Mặc dù nguyên nhân xơ vữa động mạch chính xác vẫn chưa được biết, xơ vữa động mạch có thể bắt đầu bằng tổn thương hoặc chấn thương ở lớp bên trong của động mạch gây ra bởi:
- Huyết áp cao
- Cholesterol cao
- Triglyceride cao, một loại chất béo (lipid) trong máu
- Hút thuốc và các chế phẩm thuốc lá khác
- Kháng insulin, béo phì hoặc tiểu đường
- Viêm từ các bệnh, chẳng hạn như viêm khớp, lupus hoặc nhiễm trùng, hoặc viêm không rõ nguyên nhân
Một khi thành trong của động mạch bị tổn thương, các tế bào máu và các chất khác thường đóng cục tại vị trí chấn thương và tích tụ trong lớp lót bên trong của động mạch.
Theo thời gian, chất béo càng tích tụ làm từ cholesterol và các sản phẩm tế bào khác cũng bám tại vị trí chấn thương và làm cứng, thu hẹp các động mạch của người bệnh. Các cơ quan và mô liên kết với các động mạch bị chặn sau đó không nhận đủ máu để hoạt động bình thường. Cuối cùng, các mảnh của chất béo có thể vỡ ra và xâm nhập vào máu.
Ngoài ra, lớp lót mịn của mảng bám có thể vỡ, làm tràn cholesterol và các chất khác vào máu. Điều này có thể gây ra cục máu đông làm chặn lưu lượng máu đến một bộ phận cụ thể của cơ thể, chẳng hạn như xảy ra khi dòng máu bị chặn máu đến não gây ra đột quỵ. Cục máu đông cũng có thể di chuyển đến các bộ phận khác trên cơ thể, ngăn chặn dòng chảy đến một cơ quan khác.
Triệu chứng thường gặp của bệnh xơ vữa động mạch
Xơ vữa động mạch phát triển dần dần. Xơ vữa động mạch nhẹ thường không có bất kỳ triệu chứng nào. Người bệnh thường sẽ không có triệu chứng xơ vữa động mạch cho đến khi động mạch bị hẹp hoặc bị tắc đến mức không thể cung cấp đủ máu cho các cơ quan và mô. Đôi khi một cục máu đông ngăn chặn hoàn toàn lưu lượng máu hoặc thậm chí vỡ ra và có thể gây ra cơn đau tim hoặc đột quỵ.
Các triệu chứng xơ vữa động mạch từ trung bình đến nặng phụ thuộc vào các động mạch bị ảnh hưởng. Nếu bị xơ vữa động mạch não, người bệnh có thể có các dấu hiệu và triệu chứng như tê hoặc yếu đột ngột ở tay hoặc chân, khó nói hoặc nói chậm, mất thị lực tạm thời ở một mắt hoặc rủ xuống cơ mặt. Những tín hiệu này là một cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA), nếu không được điều trị, có thể tiến triển thành đột quỵ.
.JPG)
Những phương pháp điều trị bệnh xơ vữa động mạch
Cách chữa xơ vữa động mạch não bao gồm thay đổi lối sống, chẳng hạn như sử dụng chế độ ăn uống lành mạnh và tập thể dục, thường là phương pháp điều trị thích hợp nhất cho chứng xơ vữa động mạch. Đôi khi, thuốc hoặc thủ tục phẫu thuật cũng có thể được chỉ định.
Sử dụng thuốc
Các loại thuốc khác nhau có thể làm chậm hoặc thậm chí đảo ngược, ảnh hưởng của xơ vữa động mạch. Dưới đây là một số lựa chọn phổ biến được các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ:
- Thuốc trị cholesterol.
- Thuốc kháng tiểu cầu (aspirin)
- Thuốc chẹn beta.
- Thuốc ức chế men chuyển angiotensin (ACE).
- Thuốc chẹn canxi.
- Thuốc nước.
Phẫu thuật
Đôi khi phải sử dụng phương pháp can thiệp mạnh hơn để điều trị xơ vữa động mạch. Nếu người bệnh có các triệu chứng nghiêm trọng hoặc tắc nghẽn đe dọa sự sống của cơ hoặc mô da, người bệnh có thể được chỉ định một số kỹ thuật sau:
- Đặt nong mạch vành và đặt stent.
- Phẫu thuật nội soi.
- Điều trị tiêu sợi huyết.
Theo bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, nếu người bệnh nghĩ rằng bản thân bị xơ vữa động mạch, hãy đi khám bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh cũng cần chú ý đến các triệu chứng sớm của lưu lượng máu không đủ, chẳng hạn như đau thắt ngực, đau chân hoặc tê. Việc chẩn đoán và điều trị sớm có thể ngăn chặn chứng xơ vữa động mạch xấu đi và ngăn ngừa cơn đau tim, đột quỵ hoặc người bệnh phải đi cấp cứu do xơ vữa động mạch não gây ra.