Viêm gan C là một nhiễm trùng gan trầm trọng và thường xuyên xảy ra do siêu vi viêm gan C, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Vậy cách phát hiện và điều trị viêm gan C như thế nào?
Viêm gan C để lại nhiều biến chứng nguy hiểm
Tại sao lại nói viêm gan C nguy hiểm hơn viêm gan B?
Viêm gan siêu vi C nguy hiểm hơn siêu vi B vì gây đột biến gen kinh khủng và có tính chất liên tục (kết hợp với việc không ngừng hủy hoại tế bào gan). Nguyên nhân chính là siêu vi C không tồn tại ở dạng ngủ (không hoạt động), trong khi đó siêu vi B lại có dạng tồn tại ở dạng ngủ (không hoạt động).
Khi siêu vi C ở dạng hoạt động liên tục thì sẽ rất nguy hiểm nếu người bệnh không sinh hoạt lành mạnh, hoặc không được điều trị sớm. Nguyên nhân gây đột biến mạnh hơn siêu vi B vì siêu vi C khu trú ở ARN.
Như ta đã biết, ARN có chức năng vận chuyển vật chất di truyền đi ghép (trong quá trình tế bào nhân đôi). Do siêu vi C hoạt động rất mạnh nên làm rối loạn chức năng vận chuyển của ARN dẫn sai sót. Ví dụ, như thay vì mang vật liệu di truyền A để ghép với A thì lại mang A ghép nhầm sang B và đây chính là đột biến gen, có thể gây ra ung thư. Siêu vi B khu trú ở ADN cũng gây ra đột biến nhưng không mạnh bằng siêu vi C.
Theo các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn, siêu vi C nguy hiểm hơn vì hoạt động liên tục (hủy hoại gan liên tục) và gây đột biến gen cao hơn siêu vi B. Siêu vi B đã có vắc-xin phòng ngừa còn siêu vi C chưa có. Viêm gan siêu vi B có thuốc uống còn viêm gan siêu vi C chủ yếu là tiêm (interferon), gây mệt mỏi cơ thể và tốn kém trong chi phí điều trị.
Làm thế nào để phát hiện bệnh viêm gan C?
Trừ khi các triệu chứng phát sinh, người bị viêm gan C thường không biết họ bị nhiễm trùng cho đến khi nó được phát hiện trong quá trình thử máu thường lệ.
Nếu bạn có triệu chứng hoặc bị viêm gan C, bác sĩ có thể khám bụng trên gan. Xét nghiệm máu để xác nhận lại chẩn đoán.
Một cuộc kiểm tra sàng lọc có thể cho biết bạn đã phát triển các kháng thể chống lại siêu vi viêm gan C.
Nếu bạn dương tính với những kháng thể này, điều đó có nghĩa là bạn đã tiếp xúc với siêu vi ở một thời điểm nào đó mà không hay biết.
Theo các giảng viên Cao Đẳng Điều dưỡng Sài Gòn chia sẻ, xét nghiệm máu có thể xác nhận xem siêu vi có hiện diện trong máu hay không. Nó phát hiện vật liệu di truyền của siêu vi viêm gan C.
Nếu bạn kiểm tra dương tính, nó có nghĩa là bạn bị nhiễm siêu vi. Nếu không, nghĩa là cơ thể của bạn đã chống lại siêu vi và tiêu diệt nó.
Xét nghiệm máu thứ ba có thể được yêu cầu để xác định "kiểu gen", hay chủng siêu vi. Thông tin này có thể giúp bác sĩ của bạn lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp.
Sinh thiết gan có thể được yêu cầu kiểm tra viêm gan C mãn tính. Thử nghiệm này được thực hiện tại bệnh viện hoặc các cơ sở khám chữa bệnh ngoại trú.
Viêm gan C được điều trị như thế nào?
Phương pháp điều trị viêm gan siêu vi C bao gồm: Tiêu diệt siêu vi, ức chế sự phát triển của siêu vi và đào thải siêu vi ra khỏi cơ thể. Nếu chúng ta muốn tác động đến siêu vi thì chỉ tác động được khi siêu vi đang ở dạng hoạt động. Khi siêu vi ở dạng ngủ thì không có thuốc nào tác động được vì khi siêu vi nằm trong gen thì nó trở thành một cấu trúc trong đó. Vì siêu vi C ở dạng hoạt động nên thuốc dễ tác động hơn, do đó tiêu diệt siêu vi C sẽ dễ hơn tiêu diệt siêu vi B.
Tại Việt Nam, viêm gan siêu vi C chỉ có biện pháp chữa hiệu quả nhất là tiêm interferon. Người bị viêm gan siêu vi C khi tiêm một thời gian có thể đi kiểm tra thấy hết siêu vi C trong cơ thể, trong khi đó người bị viêm gan siêu vi B thì không thể diệt hết siêu vi B bằng cách tiêm interferon được. Đi theo phương pháp đào thải thì thấy khả năng đào thải được siêu vi C cao hơn rất nhiều so với đào thải siêu vi B.
Điều trị viêm gan C kéo dài trong bao lâu?
Khi dùng thuốc tiêm thì người bị viêm gan siêu vi C thường sau 6 tháng đến 1 năm là hết siêu vi, tuy nhiên với điều kiện là người bệnh có thể trạng tốt và không điều trị gián đoạn. Còn ở trường hợp viêm gan siêu vi B thì phải tiêm từ 1 năm trở lên nhưng không bao giờ hết sạch siêu vi B trong cơ thể.
Một số thông tin từ internet điều trị khỏi viêm gan C sau một tuần là không có cơ sở vì về lý thuyết một vòng đời của siêu vi C từ trong gen đến phát ra ngoài là vòng đời của tế bào đích của siêu vi đó (chỉ khi phát ra ngoài mới tiêu diệt và đào thải được siêu vi).
Ví dụ khoảng thời gian để có thể tiêu diệt được hết siêu vi B là bằng vòng đời của ADN. Nếu ADN cứ tồn tại mãi thì không thể tiêu diệt được siêu vi mà chỉ có thể dùng phương pháp tăng cường miễn dịch. Trong khi đó, siêu vi C nằm ở ARN nên về lý thuyết vòng đời của ARN là bao lâu thì đó là thời gian ngắn nhất có thể điều trị khỏi viêm gan C.