Viêm gan A là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gan, do virus viêm gan A gây nên. Bệnh rất dễ lây lan trong cộng đồng. Vậy những đối tượng nào có thể mắc phải và cách phòng ngừa như thế nào?
Viêm gan A thường lây qua đường tiêu hóa hoặc tiếp xúc trực tiếp với người mang virus
Bệnh viêm gan A là gì?
Viêm gan A (Hepatitis A) là một căn bệnh truyền nhiễm cấp tính ở gan, do virus viêm gan A gây nên. Virus viêm gan A là một trong số các chủng gây ra bệnh viêm gan virus cùng với các chủng khác là B, C, D, E và G. Căn bệnh này thường lây lan qua đường tiêu hóa (nguồn nước và thực phẩm nhiễm bẩn) hoặc tiếp xúc trực tiếp với người mang virus.
Theo các giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn, bệnh viêm gan A thường không gây tổn thương vĩnh viễn tới gan và không có giai đoạn bệnh mạn tính. Với trường hợp nhẹ, nếu biết cách phòng chống, gan có thể tự lành mà không phát triển thành viêm gan mạn hay bệnh xơ gan.
Được biết từ thế kỉ thứ 2 trước Công Nguyên, Hyppocrate đã mô tả lâm sàng bệnh viêm gan A với tên gọi “bệnh vàng da truyền nhiễm”.
Bệnh viêm gan A chính thức có tên gọi như bây giờ kể từ năm 1947 nhằm phân biệt với các bệnh viêm gan do các chủng virus khác. Tuy đã có tên gọi nhưng cho tới năm 1973, các nhà khoa học mới nhận diện được hình thù virú viêm gan A.
Năm 1988, bệnh viêm gan A đã chứng minh tính nguy hại khi nó khiến 300.000 người nhiễm bệnh trong 2 tháng và lan rộng một cách nhanh chóng ở thành phố Thượng Hải.
Hiện nay, bệnh viêm gan A phổ biến ở các nước đang phát triển, nước nghèo có điều kiện vệ sinh kém. Tại Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, trẻ em và ở độ tuổi thanh thiếu niên bị mắc bệnh viêm gan A chiếm tỉ lệ cao. Một cuộc khảo sát gần đây tại An Giang đã cho thấy tỉ lệ nhiễm viêm gan A ở trẻ em lên tới 97%. Tại nhiều bệnh viện lớn, bệnh viêm gan A chiếm đến 30 – 50 % số bệnh nhân bị viêm gan cấp.
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan A là gì?
Viêm gan A là do nhiễm virus viêm gan A mà ra. Virus này rất dễ lây truyền nếu như thường xuyên tiếp xúc với các nguyên nhân gây bệnh sau: thực phẩm không đảm bảo vệ sinh, uống nước bị ô nhiễm, ăn động vật có vỏ từ nguồn nước ô nhiễm, được truyền máu chứa virus (điều này rất hiếm), tiếp xúc gần gũi với người bị viêm gan A, … Con đường lây bệnh viêm gan A chủ yếu qua đường tiêu hóa (đường phân - miệng), ít khi lây qua đường máu vì có rất ít virus viêm gan A tồn tại trong máu.
Những ai có nguy cơ mắc bệnh viêm gan A?
Do nguyên nhân gây bệnh rất dễ dàng nên ai cũng có nguy cơ mắc bệnh viêm gan A, đặc biệt là trẻ nhỏ. Tuy nhiên, theo các giảng viên văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn, một số trường hợp sau đây có khả năng mắc bệnh cao hơn:
- Quan hệ tình dục với người bị viêm gan A (nhất là quan hệ tình dục không có biện pháp an toàn, sinh hoạt tình dục đồng tính)
- Có người trong gia đình bị bệnh viêm gan A
- Đi du lịch hoặc cư trú ở vùng lãnh thổ có tỉ lệ người dân mắc viêm gan A cao
- Những người tiêm chích ma túy
Người bị mắc viêm gan A có những triệu chứng gì?
Khi mắc bệnh viêm gan A, có thể nhận biết qua một số triệu chứng thường gặp như: vàng da, ngứa, đau cơ, sốt nhẹ, mệt mỏi, đau bụng, buồn nôn, nôn, chán ăn… Các triệu chứng này sẽ xuất hiện sau khi bị nhiễm virus khoảng 2 – 3 tuần và tùy theo cơ địa của từng người mà có những triệu chứng này biểu hiện nặng nhẹ khác nhau.
Làm thế nào để phòng ngừa viêm gan A?
Bệnh viêm gan A là một bệnh phổ biến, dễ mắc nhưng cũng dễ phòng ngừa nếu bạn chú ý thực hiện các biện pháp sau:
- Thực hiện tốt vệ sinh chung cũng như vệ sinh cá nhân.
- Rửa tay trước khi ăn hoặc khi chuẩn bị đồ ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi thay tã cho trẻ.
- Không dùng chung các dụng cụ cá nhân như khăn mặt, bàn chải đánh răng… với người bệnh
- Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, ăn chín uống sôi.
- Dùng các dụng cụ bảo vệ khi quan hệ tình dục với người mắc viêm gan A
- Tiêm vaxcin viêm gan A đầy đủ.
- Chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý, đặc biệt là cần có thời gian nghỉ ngơi và ngủ ít nhất một ngày 8 tiếng. Một cơ thể khỏe mạnh chính là nguyên tắc phòng bệnh tốt và tự nhiên nhất.
- Ngày nay, thực phẩm bẩn, thực phẩm chứa hóa chất bảo quản độc hại tràn lan, ảnh hưởng nghiêm trọng đến gan và nguy cơ nhiễm viêm gan virus A ngày càng cao. Do đó, để phòng ngừa bệnh viêm gan A, có thể tham khảo sử dụng thêm các thảo dược đã được nghiên cứu, chứng minh có công dụng tăng cường chức năng gan và hỗ trợ điều trị viêm gan virus.