Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Vậy đột quỵ là gì? Nguyên nhân gây bệnh do đâu? Có những dấu hiệu nào cảnh báo bệnh?
Bệnh đột quỵ
Chúng ta cùng tìm hiểu những thông tin quan trọng về đột quỵ trong bài viết dưới đây từ các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn!
ĐỘT QUỴ LÀ GÌ?
Đột quỵ (hay tai biến mạch máu não) là tình trạng não bị tổn thương nghiêm trọng do quá trình cung cấp máu cho não bị gián đoạn hoặc giảm khiến não bị thiếu oxy và không đủ dinh dưỡng để nuôi các tế bào. Trong thời gian vài phút nếu tế bào não không được cung cấp đủ máu sẽ bắt đầu chết dần.
Thời gian kéo dài càng lâu thì số lượng tế bào não chết càng nhiều gây ảnh hưởng lớn tới khả năng vận động và tư duy, thậm chí có thể tử vong. Đa phần những bệnh nhân sống sót sau cơn đột quỵ đều suy yếu sức khỏe hoặc hoặc để lại nhiều di chứng như tê liệt hoặc cử động yếu một phần cơ thể, mất ngôn ngữ, rối loạn cảm xúc hay suy giảm thị giác, …
NGUYÊN NHÂN DẪN TỚI ĐỘT QUỴ
Bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết nguyên nhân dẫn tới đột quỵ bao gồm các yếu tố không thể thay đổi và các yếu tố bệnh lý
Các yếu tố không thể thay đổi
Tuổi tác: Bất cứ độ tuổi nào cũng có nguy cơ bị đột quỵ. Tuy nhiên, người lớn tuổi có nguy cơ cao hơn người trẻ. Thống kê cho thấy sau tuổi 55, nguy cơ bị đột quỵ tăng lên gấp đôi mỗi 10 năm.
Giới tính: Nam giới có nguy cơ cao hơn nữ giới.
Tiền sử gia đình: Có người thân trong gia đình từng bị đột quỵ thì nguy cơ cao hơn người bình thường.
Chủng tộc: Người Mỹ gốc Phi thường có nguy cơ đột quỵ cao gần gấp hai lần so với người da trắng.
Các yếu tố bệnh lý
Tiền sử đột quỵ: Bệnh nhân đã bị đột quỵ có nguy cơ cao bị đột quỵ lại, đặc biệt là trong vài tháng đầu, nguy cơ thường kéo dài khoảng 5 năm và sau đó giảm dần.
Đái tháo đường: Các tình trạng liên quan đái tháo đường có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Bệnh tim mạch: Các bệnh lý tim mạch có thể làm tăng nguy cơ mắc đột quỵ.
Tăng huyết áp: Làm tăng sức ép lên thành động mạch, lâu dần gây tổn thương thành mạch dẫn đến xuất huyết não, đồng thời tạo điều kiện cho các cục máu đông hình thành và cản trở lưu thông máu lên não.
Mỡ máu: Cholesterol trong máu cao có thể tích tụ trên thành động mạch cản trở lưu thông máu đến não.
Thừa cân, béo phì: Có thể gây ra nhiều bệnh như cao huyết áp, mỡ máu, tim mạch làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Hút thuốc: Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người hút thuốc có nguy cơ đột quỵ cao gấp 2 lần.
Lối sống: Chế độ ăn uống không điều độ, không đầy đủ chất dinh dưỡng, ít vận động là một trong những nguyên nhân gây đột quỵ.
PHÂN LOẠI VÀ DẤU HIỆU NHÂN BIẾT ĐỘT QUỴ
Phân loại
Bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ, bệnh đột quỵ được phân thành hai loại:
- Đột quỵ do thiếu máu: Chiếm khoảng 85% các trường hợp đột quỵ xảy ra do cục máu đông làm tắc nghẽn động mạch, cản trở quá trình máu lưu thông lên não.
- Đột quỵ do xuất huyết: Mạch máu đến não bị vỡ làm máu chảy ồ ạt gây xuất huyết não, do thành động mạch mỏng yếu hoặc có các vết nứt, rò rỉ.
Dấu hiệu nhận biết
Các dấu hiệu báo trước đột quỵ có thể biến mất rất nhanh và lặp đi lặp lại nhiều lần, thường bao gồm:
- Cơ thể mệt mỏi, cảm thấy không còn sức lực, tê cứng mặt hoặc nửa mặt.
- Khó hoặc không thể cử động chân tay, tê liệt một bên cơ thể. Dấu hiệu chính xác nhất báo hiệu đột quỵ là không thể nâng được hai cánh tay qua đầu cùng lúc.
- Khó phát âm, nói không rõ chữ, dính chữ hoặc nói ngọng bất thường, không nhắc lại được cả những câu đơn giản.
- Hoa mắt, chóng mặt, mất thăng bằng đột ngột, không phối hợp các hoạt động được.
- Giảm thị lực, mắt mờ, nhìn không rõ.
- Đau đầu dữ dội, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.
Tùy tình trạng sức khỏe mà dấu hiệu đột quỵ của mỗi bệnh nhân khác nhau. Bệnh nhân có thể có cơn thiếu máu não thoáng qua nhưng chỉ xảy ra trong vòng vài phút. Đây là dấu hiệu cảnh báo đột quỵ sắp xuất hiện, có thể trong vài ngày hoặc một tháng tới.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo Điều dưỡng uy tín
BIỆN PHÁP PHÒNG NGỪA ĐỘT QUỴ
Chế độ dinh dưỡng hợp lý: Chế độ ăn uống là một trong những yếu tố quan trọng hình thành các bệnh lý liên quan. Xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý là cách phòng tránh đột quỵ hiệu quả: nên ăn nhiều rau củ quả, các loại đậu, ngũ cốc, ăn nhiều thịt trắng, hải sản, trứng, hạn chế ăn các loại thịt đỏ, thực phẩm giàu chất béo, chiên xào, thức ăn nhanh, hạn chế đồ ăn ngọt, nhiều đường, cần uống nhiều nước lọc, nước trái cây, sữa đậu nành, …
Tập thể dục hàng ngày: Nên tập thể dục thường xuyên để tăng tuần hoàn máu, nâng cao sức khỏe, giúp tim khỏe mạnh. Tập ít nhất 30 phút mỗi ngày, 4 lần mỗi tuần làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.
Giữ ấm cơ thể: Nên giữ ấm cơ thể, đặc biệt người lớn tuổi trong thời tiết lạnh.
Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Cần tiến hành kiểm tra sức khỏe định kỳ thường xuyên để phát hiện sớm các yếu tố nguy cơ và chủ động can thiệp giúp phòng tránh đột quỵ hiệu quả.