Dị dạng Chiari là tình trạng mô não mở rộng vào ống tủy sống, xảy ra khi một phần của hộp sọ nhỏ một cách bất thường hoặc bị biến dạng, khiến hộp sọ nhấn vào não và ép nó xuống phía dưới
Dị dạng Chiari là tình trạng mô não mở rộng vào ống tủy sống (ảnh minh họa)
Hãy tìm hiểu về dị dạng Chiari từ các bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn qua bài viết sau đây!
DỊ DẠNG CHIARI LÀ BỆNH GÌ
Dị dạng Chiari là tình trạng mô não mở rộng vào ống tủy sống. Nó xảy ra khi một phần của hộp sọ nhỏ một cách bất thường hoặc bị biến dạng, khiến hộp sọ nhấn vào não và ép nó xuống phía dưới.
Các bác sĩ phân chia dị dạng Chiari thành ba loại, tùy thuộc vào giải phẫu của mô não di chuyển vào trong ống tủy sống, và những bất thường về phát triển của não hoặc cột sống.
Dị dạng Chiari loại I phát triển khi hộp sọ và não đang phát triển. Do đó, dấu hiệu và triệu chứng có thể không xảy ra cho đến cuối thời thơ ấu hoặc tuổi trưởng thành. Dị dạng Chiari loại II và loại III xuất hiện ở trẻ sơ sinh (bẩm sinh).
Điều trị dị dạng Chiari phụ thuộc vào hình thức, mức độ nghiêm trọng và các triệu chứng liên quan. Điều trị bằng cách theo dõi thường xuyên, thuốc men và phẫu thuật. Trong một số trường hợp thì không cần điều trị.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH DỊ DẠNG CHIARI
Dị dạng Chiari loại I xảy ra khi khu vực sọ chứa một phần của não (tiểu não) quá nhỏ hoặc bị biến dạng, gây áp lực và đè nặng lên não. Phần dưới, hay còn gọi là hạnh nhân của tiểu não bị di chuyển vào trong ống tủy trên.
Dị dạng Chiari loại II gần như luôn luôn có liên quan với tật hở đốt sống được gọi là thoát vị màng tủy- tủy sống.
Khi tiểu não bị đẩy vào ống tủy trên, nó có thể cản trở dòng chảy bình thường của dịch não tủy, thứ giúp bảo vệ não và tủy sống.
Sự lưu thông dịch não tủy không ổn định có thể dẫn đến sự tắc nghẽn các tín hiệu truyền từ não đến cơ thể hoặc sự tích tụ dịch tủy ở não hoặc tủy sống.
Ngoài ra, áp lực từ tiểu não lên tủy sống hoặc dưới xương đùi có thể gây ra các dấu hiệu hoặc triệu chứng thần kinh.
TRIỆU CHỨNG THƯỜNG GẶP CỦA BỆNH DỊ DẠNG CHIARI LÀ GÌ?
Nhiều người bị dị dạng Chiari không có dấu hiệu hoặc triệu chứng thì không cần điều trị. Tình trạng của họ chỉ được phát hiện khi các xét nghiệm được thực hiện cho các chứng rối loạn không liên quan. Tuy nhiên, tùy thuộc vào loại và mức độ nghiêm trọng, dị dạng Chiari có thể gây ra một số vấn đề.
Các bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, các dạng phổ biến của dị dạng Chiari là:
Dị dạng Chiari loại I
Nhức đầu nghiêm trọng thường là triệu chứng điển hình của dị dạng Chiari. Chúng thường xuất hiện sau khi đột ngột ho, hắt hơi hoặc căng thẳng. Những người bị dị dạng Chiari loại I cũng có thể trải qua các triệu chứng như:
- Đau cổ
- Đi đứng không ổn định (vấn đề cân bằng)
- Sự phối hợp tay khó khăn (kỹ năng vận động tốt)
- Tê và ngứa ran ở bàn tay và bàn chân
- Chóng mặt
- Khó nuốt, đôi khi đi kèm với nôn khan, nghẹn và nôn
- Các vấn đề về tầm nhìn (mờ hoặc nhìn đôi)
- Các vấn đề về giọng nói, chẳng hạn như khàn giọng
Dị dạng Chiari loại II
Trong dị dạng Chiari loại II, một lượng mô lớn hơn mở rộng bị hở và thoát vị ra vào trong ống tủy sống so với dị dạng Chiari loại I.
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm những dấu hiệu có liên quan đến tật nứt hở đốt sống (spina bifida) được gọi là thoát vị màng tủy- tủy sống (myelomeningocele) gần như luôn luôn đi kèm với dị dạng Chiari loại II. Ở chứng thoát vị màng tủy-tủy sống, xương sống và ống tủy sống đã không đóng lại đúng cách trước khi sinh.
Các triệu chứng có thể bao gồm:
- Thay đổi nhịp thở
- Các vấn đề về nuốt, chẳng hạn như nôn khan
- Chuyển động xuống của mắt nhanh
- Yếu cánh tay
Dị dạng Chiari loại III
Dị dạng Chiari loại III là dạng nghiêm trọng nhất, một phần của phần dưới não sau (tiểu não) hoặc thân não mở rộng thông qua một lỗ mở bất thường ở mặt sau của hộp sọ. Loại dị dạng Chiari này được chẩn đoán lúc sinh hoặc do siêu âm trong khi mang thai.
Loại dị dạng Chiari này có tỷ lệ tử vong cao hơn và cũng có thể gây ra các vấn đề thần kinh.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh Cao đẳng Kỹ thuật hình ảnh Y học Sài Gòn
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH DỊ DẠNG CHIARI
Theo bác sĩ giảng viên hiện đang giảng dạy Văn bằng 2 Cao đẳng Dược Sài Gòn, để điều trị dị dạng Chiari sẽ cần phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và đặc điểm của tình trạng.
Trong trường hợp không có triệu chứng, bác sĩ sẽ khuyên bạn không nên điều trị ngoại trừ theo dõi thường xuyên với MRIs.
Khi nhức đầu hoặc các loại đau khác là triệu chứng chính, bác sĩ có thể khuyên dùng thuốc giảm đau.
Giảm áp lực bằng phẫu thuật
Các bác sĩ thường điều trị dị dạng chiari có triệu chứng bằng phẫu thuật. Mục đích là để ngăn chặn tiến triển của sự thay đổi trong giải phẫu não và ống sống, cũng như giảm bớt hoặc ổn định các triệu chứng.
Khi thành công, phẫu thuật có thể làm giảm áp lực lên tiểu não và tủy sống, khôi phục lại dòng chảy bình thường của dịch tủy sống.
Trong phẫu thuật dị dạng Chiari, phổ biến nhất là phẫu thuật giải áp khu trú, bác sĩ phẫu thuật sẽ lấy một phần xương nhỏ ở mặt sau của hộp sọ, giảm áp lực bằng cách cho não có nhiều chỗ hơn.
Trong nhiều trường hợp, lớp bao phủ bộ não, được gọi là màng cứng, có thể bị mở ra. Do đó, một miếng vá có thể được khâu tại chỗ để mở rộng lớp bao phủ và cung cấp thêm chỗ cho não của bạn. Miếng vá này có thể là vật liệu nhân tạo, hoặc có thể là mô được lấy từ một phần khác của cơ thể.
Bác sĩ cũng có thể lấy một phần nhỏ cột sống để giảm áp lực lên tủy sống của bạn và cho phép tủy sống có nhiều không gian hơn.