Hội chứng Stevens-Johnson (SJS) và hoại tử biểu mô nhiễm độc (TEN) là những bệnh phổ biến, xảy ra do phản ứng bất lợi, thường là do một số loại thuốc nhất định, có thể xảy ra nhiều biến chứng nguy hiểm.
Hình ảnh bệnh nhân mắc hội chứng Stevens-Johnson và hoại tử biểu mô nhiễm độc
1.Hội chứng Stevens-Johnson và hoại tử biểu mô nhiễm độc là gì?
SJS ảnh hưởng ít hơn 10% diện tích bề mặt cơ thể. TEN ảnh hưởng đến hơn 30% diện tích bề mặt cơ thể.
SJS và TEN được phân loại là phản ứng bất lợi nghiêm trọng ở da.
2.Nguyên nhân
Một phản ứng bất thường với các loại thuốc khác nhau là nguyên nhân của hầu hết các trường hợp SJS và TEN. Khoảng 75% trường hợp SJS và TEN là do thuốc, nhưng tỷ lệ này thay đổi theo tuổi, với tỷ lệ phần trăm cao hơn ở người lớn và tỷ lệ trẻ em thấp hơn. Các loại thuốc phổ biến nhất liên quan đến các rối loạn được các giảng viên Cao Đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ bao gồm thuốc kháng khuẩn sulfamid, chống động kinh bao gồm phenytoin, carbamazepine,phenobarbital. Một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị bệnh gout như allopurinol; thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như piroxicam, và nevirapine (thuốc chống HIV).
Các nhóm thuốc có nguy cơ thấp hơn nhiều nhưng vẫn đáng kể là kháng sinh và NSAID như diclofenac.
3.Dấu hiệu & triệu chứng
Hầu hết các trường hợp liên quan đến sự phát triển của các triệu chứng chung, không đặc hiệu bao gồm sốt dai dẳng,đau rát mắt hoặc nhức nhối, đau nhức cơ thể và khó chịu. Các triệu chứng không đặc hiệu khác bao gồm nhức đầu, ớn lạnh ...
Triệu chứng ban đầu của da thường là sự phát triển của một vết đỏ trên bề mặt da hoặc các đốm đỏ trên da nhanh chóng lan rộng và kết hợp lại để tạo thành phát ban.
Phát ban thường xuất hiện ở ngực trên, mặt, và lòng bàn tay và lòng bàn chân. Phát ban có thể vẫn còn giới hạn ở những khu vực này hoặc nó có thể lây lan, trong vòng vài giờ hoặc vài ngày,
Môi và bên trong miệng có thể phát triển các tổn thương niêm mạc cực kỳ đau đớn và có thể làm cho việc ăn uống khó khăn. Các tổn thương ở đường sinh dục có thể gây tiểu khó hoặc không có khả năng truyền nước tiểu do đau.
Đôi mắt cũng có thể bị ảnh hưởng. Các cá nhân bị ảnh hưởng có thể bị đau và đổi màu đỏ trong lòng trắng mắt. Sưng do tích tụ dịch cũng có thể xảy ra.
Những người bị ảnh hưởng có thể nhạy cảm bất thường với ánh sáng (chứng sợ ánh sáng) và viêm mí mắt.
Sự tham gia của lớp màng nhầy và da ban đầu có thể nhẹ hoặc có thể tiến triển nhanh chóng.
Sẹo và nhiễm trùng thứ phát có thể xảy ra ở những vùng bị ảnh hưởng nếu không được điều trị thích hợp. Bệnh nhân có khả năng bị nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng máu và mô cơ thể đe dọa đến tính mạng. Những người có TEN có thể giống với bệnh nhân bị bỏng nặng.
Đào tạo Dược sĩ giỏi tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn
4.Biến chứng muộn
Nếu không được điều trị, những rối loạn này có thể gây ra các triệu nghiêm trọng, thậm chí tử vong. Một số bệnh nhân sống sót trong giai đoạn cấp tính ban đầu của SJS hoặc TEN có thể bị các triệu chứng nặng, mãn tính.
Các vấn đề về da lâu dài có thể bao gồm ngứa, đổ mồ hôi quá nhiều, khô da.
Mất móng chân vĩnh viễn có thể xảy ra.
Bất thường về mắt mãn tính có thể bao gồm viêm mãn tính, khô bất thường giác mạc, hội chứng khô mắt.
5.Điều trị
Thuốc giảm đau, kháng histamine, kháng sinh: Các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn khuyên dùng kháng sinh phổ rộng, ít gây dị ứng như clarithromycin, azithromycin để chống nhiễm khuẩn da, phổi, nhiễm khuẩn huyết, corticoid.
Ngoài ra cần điều trị các triệu chứng, biến chứng ở gan, thận, rối loạn nước và điện giải, các xuất huyết tiêu hóa,…
Môi và miệng có thể cần được chăm sóc đặc biệt.
Bênh nhân nên vệ sinh răng miệng sạch xẽ vàdùng nước súc miệng khử trùng có lợi. Môi có thể được điều trị bằng thuốc mỡ thích hợp. Trong trường hợp nặng, những người bị ảnh hưởng có thể không ăn được, đòi hỏi phải sử dụng ống dạ dày, là một ống nhỏ nhỏ được đưa trực tiếp vào dạ dày thông qua một lỗ mở phẫu thuật nhỏ hoặc ống thông mũi.