Theo Y sĩ y học cổ truyền, có nhiều nguyên nhân gây ra hiếm muộn. Tùy theo nguyên nhân, thể bệnh cũng như trường hợp mà dùng bài thuốc trị hiếm muộn phù hợp.
Do thận âm hư, thận tinh suy tổn khí huyết kém trứng không phát triển không thụ thai
Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến việc hiếm muộn, không thụ thai ở phụ nữ. Biểu hiện dễ phát hiện nhất chính là lưng đùi đau tê mỏi, lượng kinh ra ít, thậm chí chỉ một đến hai ngày đã sạch kinh, huyết loảng, màu nhạt, hay choáng váng hoa mắt chóng mặt, da mặt hơi vàng.
Bài thuốc khuyên dùng từ các Y sĩ y học cổ truyền TPHCM gồm: Tử hà xa 30g, nhục thung dung15g, hoàng tinh 15g, dâm dương hoắc 12g, ba kích 12g, sơn thù nhục 10g. Đem sắc uống. Lưu ý sử dụng sau khi hết kinh 3 ngày và dùng thuốc cho đến kỳ kinh sau. Ngày uống một thang, sắc uống 3 lần trong ngày sau khi ăn.
Lưu ý: Trong thời gian uống thuốc không tắm nước lạnh vào buổi tối hay ăn các thức ăn sống lạnh.
Bài thuốc trị hiếm muốn do hàn thấp huyết làm tắc nghẽn bào cung
Bụng dưới người bệnh có những đám tích lạnh mà đau, khi gặp nóng thì dễ chịu. Kỳ kinh thường đến chậm, màu huyết đen tối, có hòn cục, da mặt sạm, chất lưỡi tối có điểm ứ huyết.
Người bệnh áp dụng bài thuốc: Quất hạch 16g, hương phụ chế 16g, ô dược 12g, huyền hồ sách 12g, lệ chi hạch 9g, hồ lô ba 8g, khổ luyện tử 8g, tiểu hồi hương 8g, ngũ linh chi 8g. Đem tất cả đi sắc, ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày, uống trước khi ăn và dùng khi thuốc còn ấm.
Bài thuốc trị hiếm do thận hư can uất khí trệ
Đối với nguyên nhân này, người bệnh xuất hiện các triệu chứng như khi có kinh thì bụng trướng đầy, hai bầu ngực căng trướng, kinh ra khi sớm, khi muộn không đúng kỳ, tính tình nóng nảy, hay cáu giận, miệng đắng.
Trường hợp này, y học cổ truyền sử dụng bài thuốc: Dâm dương hoắc 15g, bạch thược 12g, hương phụ chế 12g, tử hà xa 12g, ich mẫu tử 12g, thỏ ty tử 10g, Phúc bồn tử 10g, đương quy 10g, tiên mao 10g, xích thược 8g, ngưu tất 8g.
Người bệnh dùng ngày 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày. Lưu ý uống sau khi ăn, khi thuốc còn ấm.
Đào tạo Y sĩ y học cổ truyền học ngoài giờ hành chính
Điều trị hiếm muộn do tỳ vị hư yếu làm tổn thương khí huyết
Khi xuất hiện các triệu chứng như ăn ngủ kém, tim hồi hộp, mạch trầm, tinh thần luôn mỏi mệt thì người bệnh sử dụng bài thuốc gồm: Phục linh 15g, bạch thược 15g, thục địa 15g, đương quy 15g, bạch truật 15g, hương phụ chế 15g, đảng sâm 12g, ô dược 12g, xa tiền tử 12g, trần bì 12g, xuyên khung 12g, chỉ xác 12g, mộc hương 9g, chích cam thảo 8g.
Nếu do hàn tích kinh nguyệt đến muộn kỳ gia: Ngô thù du 12g, nhục quế 10g. Nếu huyết hư có tích nhiệt, kinh nguyệt đến sớm trước kỳ khoảng 5 ngày gia hoàng cầm 12g, hoàng bá 12g. Nếu ra nhiều bạch đới, gia: Khiếm thực 15g, thương truật 15g. Nếu có đau bụng gia: huyền hồ sách 12g. Nếu cơ thể béo mập, gia: Bán hạ chế 12g, sơn tra 12g.
Người bệnh sử dụng ngày uống 1 thang, sắc uống 3 lần trong ngày kể cả những ngày đang hành kinh, uống liên tục 30 ngày nghỉ 5 ngày uống tiếp đợt hai.
Do thận dương thận âm đều hư huyết ứ không thụ thai
Đối với nguyên nhân này, thầy thuốc Nguyễn Hữu Định (giảng viên Trung cấp Y học cổ truyền Sài Gòn) cho biết, người bệnh xuất hiện triệu chứng lượng kinh ra ít, khó ra, có hòn cục, khi hành kinh đau vùng lưng và vùng bụng, chất lưỡi tía tối.
Áp dụng bài thuốc: Ích mẫu 20g, thỏ ty tử 12g, cẩu kỷ tử 12g, bạch thược 12g, xa tiền tử 12g, phúc bồn tử 12g, khương hoạt 10g, đương quy 10g, ngũ vị tử 10g, mộc hương 8g.
Nếu bào cung màng mỏng (lạc nội mạc tử cung) gia hà thủ ô chế 12g, hoàng tinh 12g, tiên mao 10g, dâm dương hoắc 10g, nhục thung dung 10g. Nếu lượng kinh quá ít, kỳ kinh rối loạn, màu huyết đen, dùng cao ích mẫu 50g, thay thế ích mẫu thảo. Nếu kết hôn sau 5 năm chưa thụ thai, gia: Tử hà xa 12g, nữ trình tử 12g, , lộc giác sương 12g, sa uyển tử 12g, sinh địa 10g, thục địa 10g. Tất cả đem tán bột, làm viên hoàn mật ong mỗi viên 5g, ngày uống 2 lần mỗi lần uống 2 viên với nước đun sôi để ấm. Nếu ống dẫn trứng tắc gia xuyên sơn giáp 12g, vương bất lưu hành 15g, thạch xương bồ 12g.
Ngày uống 1 thang sắc uống 3 lần trong ngày, uống sau khi ăn, khi thuốc còn ấm. Tuy nhiên cần nhớ rằng, trong thời gian có kinh không uống thuốc, khi sạch kinh mới uống, uống liên tục 3 tháng
Bên cạnh đó, hiếm muộn còn do các nguyên nhân như: thận dương hư suy không thụ thai, âm hư hỏa vượng tâm can mất điều hòa không thụ thai hay khí uất đờm ngăn trở không thụ thai. Tùy vào từng nguyên nhân, cấu trúc âm dương khác nhau, khí huyết khác nhau (cơ địa) mà các bác sĩ y học cổ truyền sẽ kê đơn loại thuốc, liều lượng và gia giảm phù hợp. Do đó, để đảm bảo an toàn, chính xác và hiệu quả, bạn nên đến các bệnh viện, bác sĩ uy tín để được khám và điều trị tốt nhất.