Bệnh Xơ gan ứ mật nguyên phát xảy ra khi các ống dẫn mật trong gan dần dần bị phá hủy. Đây là căn bệnh nguy hiểm cần được phát hiện và điều trị kịp thời
Bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát có tên tiếng Anh là Primary Biliary Cirrhosis – PBC
Cùng các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về bệnh Xơ gan ứ mật nguyên phát qua bài viết sau đây!
THÔNG TIN VỀ BỆNH XƠ GAN Ứ MẬT NGUYÊN PHÁT
Bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát là gì?
Xơ gan ứ mật nguyên phát (tên tiếng Anh là Primary Biliary Cirrhosis - PBC), bệnh xảy ra khi các ống dẫn mật trong gan dần dần bị phá hủy. Mật được sản xuất từ gan có vai trò tiêu hóa thức ăn và giúp loại bỏ các tế bào hồng cầu già, cholesterol và chất độc.
Khi các ống dẫn mật bị tổn thương, như trong bệnh xơ hóa đường mật nguyên phát, các chất độc sẽ tích tụ trong gan, dần dần gan bị tổn thương xuất hiện những mô sẹo mô xơ có thể dẫn đến xơ gan.
Xơ gan ứ mật nguyên phát thường phát triển chậm và thuốc có thể làm chậm sự tiến triển của bệnh, đặc biệt nếu được điều trị sớm.
Nguyên nhân gây bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát
Bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát đến nay vẫn chưa xác định được nguyên nhân chính xác. Nhiều nghiên cứu chỉ ra bệnh chủ yếu là do tự miễn dịch, trong đó cơ thể tự chống lại các tế bào của chính nó.
Tình trạng viêm trong bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát xảy ra khi các tế bào lympho T (T cells) bắt đầu tích tụ trong gan. Tế bào lympho T là các tế bào bạch cầu chịu trách nhiệm một phần của các phản ứng miễn dịch trong cơ thể
Bình thường, các tế bào T nhận diện và giúp cơ thể chống lại những yếu tố lạ xâm nhập như vi khuẩn. Xơ gan ứ mật nguyên phát, các tế bào T lại xâm nhập và tự phá hủy các tế bào lót bên trong các ống dẫn mật.
Qúa trình viêm trong các ỗng dẫn mật dần dần lan rộng và sau đó sẽ phá huỷ các tế bào gan gần đó. Khi các tế bào gan bị phá hủy, chúng sẽ được thay thế bằng mô xơ có thể gây xơ gan. Xơ gan là những vết sẹo của các mô gan gây khó khăn cho gan khi thực hiện các chức năng quan trọng.
TRIỆU CHỨNG VÀ NHỮNG YÊU TỐ NGUY CƠ MẮC BỆNH XƠ GAN Ứ MẬT NGUYÊN PHÁT
Yếu tố nguy cơ mắc bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát
Các yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ xơ gan ứ mật nguyên phát:
- Giới tính: Đa số những bệnh nhân xơ hóa đường mật nguyên phát, xơ gan ứ mật nguyên phát là phụ nữ.
- Tuổi: Bệnh xảy ra chủ yếu ở lứa tuổi từ 30 đến 60 tuổi.
- Yếu tố di truyền: Gia đình có thành viên mắc bệnh làm tăng nguy cơ khả năng mắc bệnh của bạn.
Các nhà nghiên cứu cho rằng các yếu tố di truyền khi kết hợp với các yếu tố môi trường là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh xơ hóa đường mật nguyên phát. Những yếu tố môi trường có thể là:
- Nhiễm trùng: Các nhà nghiên cứu cho rằng bệnh có thể được gây ra bởi sự nhiễm khuẩn, nấm hoặc ký sinh trùng.
- Hút thuốc lá: Hút thuốc có liên quan đến tăng nguy cơ mắc bệnh xơ hóa đường mật nguyên phát.
- Chất độc ở môi trường: Một số nghiên cứu cho thấy hóa chất độc có thể đóng một vai trò trong việc phát triển bệnh xớ hóa đường mật.
Triệu chứng thường gặp của bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát
Một số bệnh nhân bị xơ gan ứ mật nguyên phát không có bất kì triệu chứng nào trong nhiều năm sau khi được chẩn đoán, nhưng một số bệnh nhân khác lại có một vài dấu hiệu và triệu chứng thường gặp.
Các triệu chứng thường gặp bao gồm:
- Mệt mỏi
- Ngứa da
- Khô mắt khô miệng
Các dấu hiệu và triệu chứng xuất hiện trễ bao gồm:
- Đau bụng ở ¼ phía trên bên trái
- Đau nhức cơ bắp, xương khớp
- Vàng da vàng mắt (vàng da)
- Da sạm màu. Hay đen nám không do tác dụng của nắng
- Phù bàn chân và mắt cá chân
- Chướng bụng do dịch tích tụ trong ổ bụng
- U vàng, thường thấy nhất là trên da xung quanh mắt, mí mắt, bàn tay, bàn chân, khuỷu tay và đầu gối
- Loãng xương, xương yếu và giòn,nên dễ gãy
- Tăng cholesterol
- Tiêu chảy
- Nhược giáp
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tuyển sinh Cao đẳng Y Dược năm 2019
PHƯƠNG PHÁP ĐIỀU TRỊ BỆNH XƠ GAN Ứ MẬT NGUYÊN PHÁT
Việc điều trị tập trung vào mục đích làm chậm tiến triển của bệnh, giảm triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng.
Điều trị bệnh: Các biện pháp điều trị làm chậm tiến triển của bệnh và kéo dài tuổi thọ bao gồm:
- Ursodeoxycholic acid (UDCA): Còn được gọi là ursodiol, UDCA là một acid mật giúp vận chuyển mật qua gan của bạn. UDCA không thể điều trị hết bệnh hoàn toàn, nhưng nó có thể kéo dài đời sống nếu bắt đầu sớm trong việc điều trị và thường được coi là phương pháp điều trị đầu tiên đầu tiên trong lộ trình điều trị.
- Mặc dù UDCA không dùng để điều trị cho tất cả các bệnh nhân mắc bệnh, nhưng những bệnh nhân giai đoạn sớm sẽ đáp ứng tốt hơn. Tác dụng phụ bao gồm tăng cân, rụng tóc và tiêu chảy.
- Ghép gan: Khi điều trị trên thất bại, chức năng gan bắt đầu suy yếu dần không hồi phục, ghép gan sẽ giúp kéo dài cuộc sống. Ghép gan là một phẫu thuật đloại bỏ gan bị bệnh và thay thế nó bằng một gan khỏe mạnh từ người hiến tặng. Hầu hết gan được hiến tặng đều đến từ những người đã chết. Nhưng trong một số trường hợp, có thể loại bỏ một phần gan từ người hiến tạng còn sống.
- Các loại thuốc mới:Các nhà nghiên cứu tiếp tục khám phá các loại thuốc khác để điều trị xơ gan ứ mật nguyên phát. Thuốc ức chế miễn dịchđã được sử dụng rộng rãi, nhưng hiệu quả của chúng vẫn chưa được chứng minh. Nhiều loại thuốc khác, kể cả thuốc kháng vi-rút, vẫn tiếp tục được nghiên cứu.
Trên đây là những chia sẻ từ các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn về bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát, hi vọng qua bài viết bạn có những kiến thức hữu ích giúp phòng chống, phát hiện và điều trị bệnh hiệu quả nhất