Nhiễm khuẩn, viêm âm đạo do nấm, Trichomonas và do thiếu nội tiết là một trong những tình trạng bệnh lý phụ khoa thường gặp ở phụ nữ. Vậy nguyên nhân viêm nhiễm do đâu? Bệnh có nguy hiểm không?
Bệnh nhiễm khuẩn âm đạo do vi khuẩn kỵ khí gây ra
Để hiểu rõ hơn về vấn đề này chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn.
Nhiễm khuẩn âm đạo là gì và nguyên nhân do đâu?
Nhiễm khuẩn âm đạo là hội chứng rối loạn phổ vi trùng âm đạo làm suy giảm nồng độ Lactobacilli đồng thời gia tăng vi khuẩn yếm khí. Nhiễm khuẩn âm đạo do Gardnerella làm tăng nguy cơ viêm vùng chậu, mỏm âm đạo sau cắt tử cung. Nếu có thai sẽ dễ bị vỡ ối non, nhiễm trùng ối, sinh non, viêm nội mạc tử cung sau sinh và sau mổ lấy thai.
Nguyên nhân do vi khuẩn kỵ khí, đặc biệt là Gardnerella vaginalis.
Làm sao để chẩn đoán bệnh nhân bị nhiễm khuẩn âm đạo?
Chẩn đoán khi có 2 trong 3 tiêu chuẩn sau:
Lâm sàng: huyết trắng nhiều, màu trắng xám, rất hôi, nhất là sau giao hợp.
Cận lâm sàng: Whiff test (+) nhỏ KOH 10% sẽ có mùi hôi như cá ươn. Phết âm đạo nhiều “Clue cell” , nhuộm gram có nhiều Cocobacille nhỏ (Clue cell có > 20% trong quang trường).
Làm thế nào để điều trị tình trạng nhiễm khuẩn âm đạo?
Dùng thuốc đường uống hay đặt âm đạo:
Metronidazole 500mg x 2 lần/ngày x 7 ngày (uống trong bữa ăn), hoặc Metronidazole gel 0,75 (5g)/ngày trong 5 ngày bơm âm đạo, hoặc Clindamycin 300mg x 2 lần/ngày x 7 ngày (uống), hoặc Clindamycin 100mg x 1 lần/ngày x 3 ngày (đặt âm đạo).
Chú ý là Metronidazole không dùng trong 3 tháng đầu thai kỳ. Tái khám khi có gì lạ và nên khám phụ khoa định kỳ.
Viêm âm đạo do nấm: 75% phụ nữ bị viêm âm đạo do nấm 1 lần trong đời.
Yếu tố thuận lợi do dùng kháng sinh phổ rộng, kéo dài; gia tăng glycogen âm đạo trong thai kỳ, tiểu đường, thuốc ngừa thai chứa estrogen liều cao; suy giảm miễn dịch; môi trường âm đạo ẩm, ướt.
Nguyên nhân do nhiễm nấm Candida albicans.
Chẩn đoán dựa vào lâm sàng có ngứa âm hộ, âm đạo. Đôi khi có cảm giác nóng, tiểu rát, giao hợp đau. Âm hộ và niêm mạc âm đạo viêm đỏ. Huyết trắng đục, đặc, lợn cợn thành mảng giống như sữa đông, vôi vữa. Cận lâm sàng soi nhuộm có sợi tơ nấm hoặc bào tử nấm.
Điều trị (thuốc uống, đặt âm đạo, thoa ngoài da)
Thuốc đặt âm đạo:
Nystatin 100.000 đv đặt âm đạo 1 viên/ngày x 14 ngày, hoặc Miconazole hay Clotrimazole 100mg đặt âm đạo 1 lần/ngày x 7 ngày, hoặc Miconazole hay Clotrimazole 200mg đặt âm đạo 1 lần/ngày x 3 ngày, hoặc Clotrimazole 500mg đặt âm đạo 1 viên duy nhất.
Thuốc uống: Fluconazole 150mg uống 1 viên duy nhất, hoặc Itraconazole 100mg uống 2 viên/ngày x 3 ngày.
Thuốc bôi: Thuốc kháng nấm ngoài da (vùng âm hộ) 7 ngày.
Các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn lưu ý chỉ điều trị cho người bạn tình khi có 1 trong các triệu chứng sau: triệu chứng viêm ngứa quy đầu, có nấm trong nước tiểu, trường hợp người phụ nữ bị tái phát nhiều lần. Theo dõi tái khám khi có gì lạ, khám phụ khoa định kỳ.
Viêm âm đạo do Trichomonas là gì và bệnh được điều trị ra sao?
Đây là một bệnh lây truyền qua đường tình dục và do trùng roi Trichomonas vaginalis.
Nguyên nhân do nhiễm Trichomonas vaginalis.
Chẩn đoán dựa vào lâm sàng có huyết trắng nhiều, màu vàng hay xanh loãng, có bọt, có mùi tanh, có thể ngứa, tiểu rát. Trường hợp nặng có dấu hiệu trái dâu tây âm đạo và cổ tử cung có những điểm xuất huyết nhỏ, lấm tấm. Cận lâm sàng soi tươi trùng roi di động và nhiều bạch cầu.
Điều trị: Metronidazole/ Secnidazole/Tinidazole 2g uống 1 liều duy nhất, hoặc Metronidazol 500mg x 2 lần/ngày x 7 ngày (uống trong bữa ăn).
Chú ý luôn luôn điều trị cho bạn tình Metronidazol 2g uống 1 liều duy nhất. Không dùng trong 3 tháng đầu thai kỳ. Theo dõi tái khám khi có gì lạ, khám phụ khoa định kỳ.
Ngoài ra phụ nữ có thể bị viêm âm đạo do thiếu nội tiết, vậy tình trạng này là như thế nào?
Theo các Dược sĩ đang công tác tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết: Bệnh thường do thiếu estrogen ở phụ nữ tuổi mãn kinh làm cho niêm mạc âm đạo bị mất lớp bề mặt và trung gian trở nên rất mỏng, dễ tổn thương và nhiễm trùng.
Chẩn đoán dựa vào lâm sàng thường là viêm không đặc hiệu, khí hư ít, có mủ, có thể lẫn máu, cảm giác đau trằn, tức hạ vị, nóng rát âm hộ, âm đạo, niêm mạc âm đạo nhợt nhạt, có thể viêm đỏ với nhiều chấm xuất huyết đỏ. Đau âm hộ, âm đạo khi thăm khám, có những rối loạn về đường tiểu như tiểu lắt nhắt, tiểu buốt.
Cận lâm sàng khi soi tươi dịch âm đạo thấy tế bào trung gian.
Điều trị tại chỗ bằng Cream estrogen bôi âm đạo, hoặc Estriol 0,5mg đặt âm đạo 1 viên/đêm x 20 đêm, Promestriene 10 mg đặt âm đạo 1 viên/ngày x 20 ngày, Cream Promestriene bôi âm hộ, âm đạo 1 lần/ngày x 2 tuần. Nếu có bội nhiễm sử dụng kháng sinh thích hợp.
Theo dõi sau điều trị hết đợt cấp thì phải duy trì, tái khám khi có gì lạ, khám phụ khoa định kỳ.