Nhóm thuốc Beta Blocker là thuốc kê đơn thường được chỉ định trong điều trị bệnh lý loạn nhịp tim, suy tim, đau thắt ngực, cao huyết áp,... bởi vậy trước khi sử dụng thuốc bạn cần tìm hiểu rõ về nhóm thuốc này
Nhóm thuốc Beta Blocker
Hãy cùng các Dược sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về nhóm thuốc Beta Blocker qua bài viết dưới đây!
TỔNG QUAN VỀ NHÓM THUỐC BETA BLOCKER
Beta blocker hay còn gọi là nhóm thuốc chẹn Beta. Đây là một trong các nhóm thuốc được sử dụng khá phổ biến trong điều trị bệnh tim mạch, giúp làm giảm tỷ lệ tử vong và cải thiện chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Phần lớn các thuốc ức chế beta hấp thu tốt qua đường uống. Các thuốc này hoạt động với cơ chế chẹn thụ thể cường giao cảm và ức chế các tác dụng giao cảm ở tế bào cơ tim (bao gồm tác dụng điều nhịp tim, kích thích cơ tim, dẫn truyền thần kinh cơ tim và co sợi cơ âm tính) và ở cơ khí quản (tác dụng co thắt khí quản).
Dược sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, một số thuốc phổ biến trong nhóm có trên thị trường hiện nay là:
- Acebutolol (Sectral);
- Betaxolol (Kerlone);
- Carteolol hydrochloride (Cartrol);
- Carvedilol (Coreg);
- Nadolol (Corgard);
- Bisoprolol (Zebeta, Ziac);
- Penbutolol sunfat (Levatol);
- Nebivolol (Bystolic);
- Pindolol (Visken);
- Propranolol (Inderal LA, InnoPran XL);
- Solotol hydrochloride (Betapace);
- Metoprolol succinate (Toprol-XL);
- Timolol maleat (Blocadren)
- Atenolol (Tenormin);
- Metoprolol tartrate (Lopressor).
Thuốc chẹn beta có thể dùng đơn lẻ hoặc phối hợp với các thuốc điều trị tăng huyết áp khác. Một số trường hợp thuốc chẹn beta chỉ có hiệu quả tốt khi dùng kết hợp với các loại thuốc cao huyết áp khác.
CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA THUỐC CHẸN BETA
Các thuốc thuộc nhóm chẹn beta sẽ ức chế hoạt động của các chất dẫn truyền thần kinh adrenaline và noradrenaline. Từ đó ngăn cản các chất này gắn vào các thụ thể 1 và thụ thể 2 của tế bào thần kinh giao cảm, giúp làm chậm nhịp tim, giãn mạch máu... Trong đó:
- Thụ thể 1 có ở mắt, tim, thận...
- Thụ thể 2 có ở phổi, hệ tiêu hóa, mạch máu, tử cung, cơ vân...
Tùy theo vị trí tác dụng trên các thụ thể, thuốc chẹn beta chia làm 2 loại là thuốc chẹn beta có tác dụng chọn lọc (chỉ tác động chủ yếu lên thụ thể 1 hoặc 2), thuốc chẹn beta có tác dụng không chọn lọc (tác dụng trên cả 2 thụ thể), cụ thể như:
- Thuốc propanolol có thể tác động lên cả hai thụ thể 1 và 2 nên được dùng trong điều trị các bệnh lý về tim mạch, mạch máu, phế quản...
- Thuốc metoprolol ở liều thông thường tác động chủ yếu lên thụ thể 1 nên chỉ có thể tác động lên tim, mắt, thận.
- Thuốc nadolol chỉ tác động lên thụ thể 2 nên được dùng điều trị các bệnh về mạch máu, tiêu hóa... và không dùng trong các trường hợp bị bệnh tim mạch.
NHỮNG TÁC DỤNG PHỤ CÓ THỂ GẶP KHI DÙNG THUỐC CHẸN BETA?
Thuốc luôn được ví von là con dao 2 lưỡi vì bên cạnh những tác dụng tuyệt vời trong điều trị bệnh, thuốc còn có các tác dụng phụ đi kèm như: Người mệt mỏi, chân tay lạnh, tăng cân, mất ngủ, nhịp tim chậm, ho, khó thở, khò khè, đau ngực,…
Đặc biệt đối với bệnh nhân bị hen suyễn khi sử dụng thuốc chẹn beta có thể gặp phải những cơn hen. Nếu dùng thuốc đột ngột sẽ làm tăng nguy cơ bị đau tim.
Đối với bệnh nhân sử dụng thuốc chẹn beta trong thời gian dài có thể gặp phải một số triệu chứng như:
- Rối loạn giấc ngủ
- Ù tai
- Chóng mặt, hoa mắt
- Hạ huyết áp
- Chân tay lạnh
- Liệt dương
- Trầm cảm.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo Dược sĩ chuyên nghiệp
NHỮNG LƯU Ý KHI SỬ DỤNG THUỐC CHẸN BETA ĐƯỢC AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ
Tốt nhất mọi người hãy dùng thuốc trong nhóm chẹn beta theo đúng chỉ dẫn của các bác sĩ hay dược sĩ. Đồng thời, đọc kỹ hướng dẫn về cách dùng thuốc trên bao bì. Mọi người tuyệt đối không được dùng liều thấp hay cao hơn, kéo dài thời gian sử dụng thuốc khi chưa được các bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối, bạn không được ngưng thuốc một cách đột ngột mà phải giảm liều từ từ. Nếu không thuốc sẽ phản tác dụng, làm tăng huyết áp và khiến các triệu chứng trở nên nghiêm trọng hơn.
Duới đây là một số lưu ý khi dùng thuốc từ bác sĩ giảng viên lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, cụ thể:
- Thuốc chẹn beta sẽ làm che lấp đi các dấu hiệu cảnh báo lượng đường trong máu thấp. Do đó, bệnh nhân sử dụng thuốc chẹn beta cần kiểm tra đường huyết thường xuyên. Đặc biệt là bệnh nhân tiểu đường.
- Thuốc chẹn beta có thể gây co thắt phế quản đặc biệt là những thuốc có tác dụng không chọn lọc, do đó những người bệnh hen suyễn, viêm phế quản, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính không nên sử dụng thuốc.
- Phụ nữ có thai, phụ nữ cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.
- Thuốc chẹn beta làm chậm nhịp tim, người mắc bệnh nhịp tim chậm không nên sử dụng.
- Thuốc chẹn beta là một trong số các chất doping. Vì vậy, các vận động viên không nên dùng trong quá trình tập luyện và thi đấu.
- Tham khảo ý kiến của bác sĩ về các tác dụng phụ của thuốc trước khi sử dụng. Bệnh nhân không được tự ý mua thuốc nhóm chẹn beta mà phải có đơn thuốc của bác sĩ.
Nước ép bưởi có thể làm ảnh hưởng đến cơ chế tác động của thuốc chẹn beta. Trong thời gian sử dụng thuốc nên kiêng nước ép bưởi, bưởi. Do đó, bạn cần thông báo cho bác sĩ, dược sĩ những loai thuốc đang dùng (bao gồm dược phẩm kê đơn, không kê đơn, vitamin, thuốc thảo dược…) và cũng như chế độ dinh dưỡng. Trong trường hợp có hiện tượng tương tác thuốc, bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách điều chỉnh cho phù hợp.