Vitamin là một chất mà cơ thể hầu như không thể tự tổng hợp hết được, tuy chỉ cần với một lương nhỏ nhưng đảm bảo sự sinh trưởng và hoạt động bình thường của cơ thể. Sau đây là những nguyên tắc khi sử dụng vitamin cần biết
Không thể tùy tiện sử dụng vitamin khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ
Cương quyết không sử dụng vitamin nếu chưa cần thiết
Chọn loại vitamin dễ hấp thu và ít gây tai biến. Chẳng hạn như dùng vitamin K1 là loại thiên nhiên ít gây tai biến hơn loại vitamin K3 tổng hợp, tốt nhất là nên tận dụng nguồn rau quả, ví du như thiếu vitamin C thì uống nước cam, chanh thay cho vitamin tinh thể, bổ sung thiếu vitamin A bằng cách ăn nhiều thực phẩm β carotene. Người thiếu yếu tố nội muốn uống vitamin B12 phải chọn loại có kèm yếu tố nội ( cần có yếu tố nội mới hấp thu được B12). Người bị bệnh gan thận không có khả năng chuyển hóa vitamin D thành dạng có hoạt tính thì nên thay cholecalciferol bằng calcitriol.
Chọn đường hấp thu an toàn.
Nếu phải dùng thuốc thì các Dược sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn khuyên uống sẽ an toàn hơn tiêm, tiêm bắp an toàn hơn tiêm tĩnh mạch. Cố tránh tiêm tĩnh mạch vitamin B1 vì nguy cơ gây sốc phản vệ. Trong trường hợp bệnh nặng thì dùng đường tiêm sau khi bệnh đã thuyên giảm thì chuyển qua dạng uống
Đào tạo Dược sĩ bán thuốc chuẩn Bộ Y tế
Thời gian điều trị
Không nên dùng quá lâu một loại vitamin vì gây thiếu vitamin khác dù ở liều thấp. Ví dụ: khi dùng lâu vitamin PP thấy dấu hiệu thiếu vitamin B1, dùng vitamin B1 nhiều gây viêm miệng (thiếu B2). Theo kinh nghiệm không nên sử dụng quá 1 tháng, nếu bệnh nhân ăn uống được thì khuyến khích sử dụng vitamin có trong thực phẩm.
Phối hợp vitamin hợp lý
Do hệ vitamin trong cơ thể đã đạt mức cân bằng sinh học, vì vậy nếu phối hợp không hợp lí sẽ gây cản trở lẫn nhau. Thực nghiệm trên súc vật, cho thấy nếu dùng vitamin D liều cao, gây thiếu vitamin A. Vì vậy, các giảng viên Cao Đẳng Dược Sài Gòn khuyên nên phối hợp vitamin A và vitamin D phải theo một tỉ lệ thích hợp, không được sử dụng vitamin này nhiều quá, vitamin kia ít quá. Nhiều kết luận rút ra từ lâm sàng: khi dùng liều quá cao hoặc quá lâu một vitamin nào đó sẽ gây thiếu vitamin khác, dư thừa một vitamin trong cơ thể người bệnh sẽ gây phá hủy cân bằng sinh học và vitamin đó đóng vai trò kháng vitamin. Ví dụ khi điều trị kéo dài bệnh pellagra bằng vit B3 làm lui bệnh này nhưng lại xuất hiện triệu chứng bệnh beriberi, ngược lại khi chữa bệnh tê phù bằng vitamin B1 kéo dài hoặc liều quá lớn thì lại xuất hiện bệnh Pellarga. Điều trị cần phải biết phối hợp các vitamin, ví dụ chữa bệnh có thể phối hợp vitamin B12 với acid folic đôi khi với cả vitamin C đã mang lại kết quả tốt. vitamin E làm dễ dàng cho hấp thu, tích trữ,sử dụng và chống dư thừa vitamin A. Tuy nhiên liều cao vitamin E làm cạn kiệt dự trữ vitamin A do cạnh tranh hấp thu.