Bệnh ghẻ là một bệnh ngoài da khá phổ biến, ảnh hưởng tới cuộc sống và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Để tìm hiểu nguyên nhân và cách phòng tránh cũng như điều trị tốt hãy lắng nghe các giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ
Bệnh ghẻ do ký sinh trùng ghẻ gây nên
Vậy bệnh ghẻ là gì?
Là một bệnh da lây truyền do ký sinh trùng cái ghẻ gây nên, thường xuất hiện ở những vùng dân cư đông đúc, nhà ở chật hẹp, thiếu vệ sinh, thiếu nước sinh hoạt.
Bệnh lây qua tiếp xúc trực tiếp hoặc qua quần áo, chăn màn.
Bệnh có thể gây ra các biến chứng nhiễm trùng, chàm hoá, viêm cầu thận cấp...
Những nguyên nhân nào gây ra bệnh ghẻ?
Bệnh ghẻ do kýsinh trùng ghẻ có tên khoa học là Sarcoptes scabiei hominis, hình bầu dục, có 08 chân, lưng có gai xiên về phía sau, đầu có vòi hút thức ăn đồng thời để đào hầm ở. Mỗi ngày ghẻ cái đẻ 1-5 trứng, sau 3-7 ngày trứng nở thành ấu trùng, ấutrùng lột xác nhiều lần thành ghẻ trưởng thành.
Theo Dược sĩ Nguyễn Thị Hồng – Giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết một số nguyên nhân gây ra bệnh ghẻ như sau
- Do nằm chung giường với bệnh nhân, mặc chung quần áo…
- Bệnh được lây lan chủ yếu trong phạm vi gia đình. Do sự tiếp xúc thường xuyên và khó tránh khỏi.
- Bệnh ghẻ cũng là một loại bệnh nằm trong nhóm các bệnh lây nhiễm qua đường tình dục.
Những triệu chứng cho thấy đã bị mắc bệnh ghẻ
Thời gian ủ bệnh ghẻ trung bình từ 2-3 ngày đến 2-6 tuần.
Xuất hiện những thương tổn cơ bản trên da:
Mụn nước trên nền da lành, rải rác, riêng rẽ, thường ở vùng da mỏng như ở kẽ ngón tay, mặt trước cổ tay, cẳng tay, vú, quanh thắt lưng, rốn, kẽ mông, mặt trong đùi và bộ phận sinh dục. Ở trẻ sơ sinh mụn nước hay gặp ở lòng bàn tay, chân.
Đường hầm ghẻ còn gọi là “luống ghẻ” dài 3-5mm.
Săng ghẻ thường xuất hiện ở vùng sinh dục, dễ nhầm với săng giang mai.
Sẩn cục hay sẩn huyết thanh: hay gặp ở nách, bẹn, bìu.
Vết xước, vảy da, đỏ da, dát thâm. Có thể có bội nhiễm, chàm hoá, mụn mủ.
Ghẻ Na Uy là một thể đặc biệt, gặp ở người bị suy giảm miễn dịch. Thương tổn là các lớp vảy chồng lên nhau và lan toả toàn thân, có thể tìm thấy hàng nghìn cái ghẻ trong các lớp vảy.
Triệu chứng cơ năng: Ngứa nhiều, nhất là về đêm. Lúc đi ngủ do cái ghẻ di chuyển gây kích thích đầu dây thần kinh cảm giác ở da và một phần do độc tố ghẻ cái tiết ra khi đào hang. Ngứa gãi gây nhiễm khuẩn....và có thể có sốt.
Điều trị bệnh ghẻ như thế nào?
Các giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết điều trị bệnh ghẻ tương đối dễ dàng, chỉ cần diệt hết cái ghẻ và phòng tránh không bị tái nhiễm. Hầu hết những phương pháp điều trị đều cho đáp ứng tốt, bệnh có thể khỏi hoàn toàn nhưng đôi khi cũng cần điều trị đợt hai cách một thời gian sau đó khoảng từ 2 - 7 ngày.
Nguyên tắc chung điều trị bệnh ghẻ:
Phát hiện sớm, điều trị sớm khi chưa có biến chứng
Điều trị tất cả những người bị ghẻ sống chung cùng một lúc
Điều trị kết hợp với phòng bệnh chống lây lan. Cách ly người bệnh, giặt luộc, là, phơi nắng quần áo, chăn màn, đồ dùng. Không dùng chung quần áo, ngủ chung.
Điều trị cụ thể bằng thuốc:
Lựa chọn thuốc bôi tại chỗ:
+ Gamma benzen 1%
+ Permethrin 5%
+ Benzoat benzyl 25%
+ Diethylphtalat (DEP)
Có thể dùng các thuốc khác như:
- Mỡ lưu huỳnh 5-10% cho trẻ em và cho người lớn, đặc biệt là người bệnh dưới 2 tháng tuổi, phụ nữ có thai và cho con bú (rất an toàn, nhược điểm có mùi hôi).
- Crotaminton 10%
- Có thể dùng vỏ cây ba chạc đen tắm hoặc dầu hạt máu chó.
Cách bôi:
- Tắm sạch bằng xà phòng, sau đó bôi thuốc vào thương tổn ngày một lần vào buổi tối. Giặt sạch phơi khô quần áo, chăn màn.
- Ghẻ bội nhiễm dùng milian hoặc castellani 1-2 lần / ngày.
- Nếu có chàm hóa, dùng hồ nước hoặc kem chứa corticoid bôi (Hydrocortison, desonid, clobetason 0,5% hoặc 1% ,Betamethason (dipropionat hoặc valerat): 0,5% hoặc 1%. Triamcinolon acetonid 0,025%, 0,1% và 0,5%...), bôi ngày 2 lần, sáng-chiều trong 1-2 tuần.
- Ghẻ Na Uy: ngâm, tắm sau đó bôi mỡ salicylat để bong sừng rồi bôi thuốc diệt ghẻ.
Dùng thuốc điều trị toàn thân:
- Uống kháng histamin tổng hợp.
- Ivermectin liều 200µg/kg cân nặng, liều duy nhất. Chỉ định trong những trường hợp ghẻ kháng trị với các thuốc điều trị cổ điển, ghẻ Na Uy, ghẻ ở người nhiễm HIV. Chống chỉ định cho trẻ dưới 5 tuổi, phụ nữ có thai.
Có những cách nào phòng bệnh ghẻ?
Vệ sinh cá nhân hàng ngày sạch sẽ.
Điều trị bệnh sớm, tránh tiếp xúc và dùng chung các đồ dùng của người bị bệnh.
Để tìm hiểu sâu hơn về bệnh ghẻ, mời các bạn đến học tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn để chúng ta thảo luận kĩ hơn nhé!