Thoát vị rốn là một tình trạng dễ gặp ở trẻ sơ sinh mà chưa có biện pháp gì có thể phòng tránh được, đặc biệt đối với trẻ sinh non càng dễ bị thoát vị rốn hơn
Thoát vị rốn xảy ra khi nội tạng trong ổ bụng chui ra ngoài
Thoát vị rốn là gì?
Nhiều bậc cha mẹ tỏ ra hết sức lo lắng khi thấy ở vùng rốn của bé lồi lên một khối nhỏ, phình lên mỗi khi bé khóc, rướn người… Đây chính là thoát vị rốn, một dị tật khá phổ biến ở trẻ sơ sinh.
Thoát vị xảy ra khi tổ chức hay một phần của nội tạng lồi ra khỏi vị trí bình thường của nó trong cơ thể. Thoát vị rốn xảy ra khi nội tạng trong ổ bụng chui ra ngoài, tạo thành một khối lồi tại vị trí vùng rốn. Khối thoát vị có thể chứa dịch, một phần nội tạng ví dụ như ruột, hoặc các tổ chức khác chui ra từ ổ bụng.
Theo bác sĩ Phạm Đình Hữu – Giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chia sẻ: Thoát vị rốn xảy ra thường xuyên nhất là ở các bé sinh non hoặc có cân nặng khi sinh thấp. Dị tật này xảy ra nhiều hơn ở các bé gái so với các bé trai.
Tại sao bé lại bị thoát vị rốn?
Trẻ nhỏ được sinh ra với dây rốn gắn ở bụng. Dây này đưa chất dinh dưỡng tới nuôi bé trong suốt thời gian bé ở trong bụng mẹ. Dây rốn đi vào cơ thể qua một lỗ nhỏ trong cơ thành bụng và được cắt khi bé vừa chào đời.
Trong vòng 1-2 tuần sau khi sinh, cuống rốn teo dần và rụng đi, vết thương sẽ tự lành và tạo nên rốn của trẻ.
Lỗ ở thành bụng nơi dây rốn đi qua sẽ tự đóng lại khi bé lớn. Thoát vị rốn xảy ra khi các cơ bụng không được đóng kín.
Thoát vị rốn có những dấu hiệu nhận biết gì?
Những dấu hiệu của thoát vị rốn bạn có thể nhận thấy bao gồm: có một khối tròn nổi lên ngay tại vị trí lỗ rốn. Bạn có thể nhìn thấy khối lồi này và cảm nhận nó khi ấn thật nhẹ nhàng lên vị trí vùng rốn. Khối thoát vị có thể to lên khi bé khóc, ho, ưỡn người để đi ngoài hay cả khi bé ngồi dậy. Khối này có thể nhỏ đi hoặc biến mất hẳn khi bé thư giãn. Thoát vị rốn thường không gây đau đớn.
Thoát vị rốn gây ra những biến chứng gì?
Thoát vị rốn ở trẻ nhỏ hiếm khi gây ra các biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên đôi khi một hoặc một vài đoạn quai ruột có thể bị kẹt trong khối thoát vị và không thể đẩy ngược trở lại ổ bụng. Máu tới đoạn ruột đó ít đi, gây đau ở vùng rốn và gây tổn thương mô ruột. Trầm trọng hơn, đoạn ruột có thể bị nghẽn, hoàn toàn không nhận được máu, dẫn tới hoại tử. Nhiễm trùng có thể lan tỏa trong ổ bụng gây đe dọa đến tính mạng của trẻ.
Bac sĩ Chu Hòa Sơn – Giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn khuyên bố mẹ hãy đưa bé đi khám bác sĩ ngay nếu đột nhiên xuất hiện các triệu chứng sau:
- Khóc ngằn ngặt, hoặc tỏ ra rất đau đớn
- Bụng có vẻ to hơn, tròn hơn và “đầy” hơn so với bình thường
- Vùng da trên khối thoát vị trở nên sưng, phù nề và đỏ.
- Sốt cao
- Trẻ nôn hoặc buồn nôn
- Trẻ khó đi ngoài hoặc hoàn toàn không đi ngoài được
- Có máu lẫn trong phân của trẻ
.jpeg)
Thoát vị rốn được điều trị như thế nào?
Phần lớn các bác sĩ khuyên cha mẹ không nên làm gì vì đa số trường hợp bệnh sẽ tự khỏi khi bé được 1 tuổi. Khi bé lớn lên, cơ thành bụng bé khỏe hơn và có thể đóng kín lỗ hổng thành bụng, thoát vị sẽ tự mất đi (thường là khi bé lên 1 tuổi). Trong một số trường hợp thoát vị chỉ mất đi sau khi bé được 4-5 tuổi. Khi thăm khám, bác sĩ có thể dễ dàng đẩy khối thoát vị vào ổ bụng, tuy nhiên bạn không nên cố gắng làm điều này tại nhà khi không có sự thăm khám của bác sĩ.
Trước kia có ý kiến cho rằng việc dùng băng dính dán đồng xu lên vùng thoát vị giúp đẩy nhanh quá trình lành bệnh cho trẻ. Nhưng nhiều nghiên cứu cho thấy, lỗ hổng thành bụng gây thoát vị sẽ tự đóng nhanh tương tự khi không dùng băng dính hay đồng xu.
Các chuyên gia Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn khuyến cáo rằng việc dùng băng dính, đồng xu hoặc các loại băng ép đặt lên vùng thoát vị rốn để làm nó nhỏ đi là không thích hợp. Những phương pháp này thậm chí còn làm cho tình hình trở nên xấu đi, chẳng hạn gây nhiễm trùng hoặc ngăn cản dòng máu tới nuôi tổ chức bên trong khối thoát vị.
Phẫu thuật thường được chỉ định cho những trường hợp khối thoát vị rất lớn và gây đau đớn cho bé, hoặc những trường hợp sau đây:
- Khối thoát vị to lên khi bé được 1 hoặc 2 tuổi.
- Khối thoát vị không mất đi khi bé lên 4.
- Khối thoát vị bị nghẹt.
Khi phẫu thuật, bác sĩ sẽ rạch một đường nhỏ tại chân rốn.
Tổ chức thoát vị được đưa trở lại vào ổ bụng, lỗ hở ở thành bụng sẽ được đóng lại.
Không có cách gì ngăn ngừa chứng thoát vị rốn, ngoại trừ cố gắng tránh trường hợp sinh non.