Bạn đã biết cách chọn loại thuốc tránh thai phù hợp cũng như cách sử dụng như thế nào để đạt hiệu quả? Hãy cùng lắng nghe chia sẻ từ các chuyên gia Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn.
Thuốc tránh thai là một trong những biện pháp tránh mang thai ngoài mong muốn
Sự khác nhau giữa thuốc tránh thai hằng ngày và khẩn cấp là gì?
Thuốc tránh thai hàng ngày: là một trong những biện pháp tránh mang thai ngoài mong muốn rất hiệu quả ( đạt tới 95-98%), an toàn và dễ sử dụng. Khi uống đều đặn hằng ngày, thuốc có tác dụng điều chỉnh một lượng nhỏ hormone sinh dục trong cơ thể theo cơ chế: ngăn sự rụng trứng, làm đặc chất nhầy cổ tử cung gây khó khăn cho tinh trùng khi bơi vào. Ngoài ra còn làm nội mạc tử cung mỏng đi nên trứng khó làm tổ.
Thuốc tránh thai khẩn cấp (còn gọi là viên thuốc tránh thai sáng hôm sau): dùng sau khi quan hệ tình dục mà không có biện pháp bảo vệ hoặc gặp sự cố trong bảo vệ (rách bao cao su…), bị cưỡng dâm. Uống thuốc càng sớm càng tốt trong vòng 72 giờ (3 ngày) sau khi quan hệ không bảo vệ. Thuốc có tác dụng tránh thai theo cơ chế: ức chế rụng trứng, làm niêm mạc tử cung biến đổi gây khó khăn cho phôi làm tổ. Phải dùng liều cao hơn nhiều lần để có tác dụng ngay lập tức nên tránh việc uống thường xuyên, lâu dài.
Các giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn lưu ý rằng khi có dự định kế hoạch hóa gia đình nên dùng phương pháp tránh thai lâu dài như: thuốc cấy tránh thai, thuốc tiêm tránh thai, dụng cụ tử cung…Thuốc tránh thai không có hiệu quả phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục.
Thưa bác sĩ thuốc tránh thai hằng ngày có 2 loại 21 viên và 28 viên, bác sĩ có thể giải thích 2 loại khác nhau như thế nào và cách sử dụng không ạ?
Thuốc tránh thai loại 21 viên: 21 viên đều chứa hoạt chất có tác dụng tránh thai
Thuốc tránh thai loại 28 viên: 21 viên chứa hoạt chất, 7 viên đệm không chứa hoạt chất tránh thai
Hướng dẫn cách sử dụng từ các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn: bắt đầu uống viên thứ nhất vào bất cứ ngày nào chắc chắn không có thai trong chu kì (tốt nhất là lúc mới bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt tức là ngày đầu tiên ra máu). Uống mỗi ngày 1 viên vào 1 giờ nhất định, theo thứ tự mũi tên trên vỉ thuốc.
Đối với loại 21 viên: sau khi uống hết vỉ này thì ngưng uống 7 ngày sau đó chuyển qua vỉ thứ 2.
Đối với loại 28 viên: khi uống hết vỉ thứ 1 thì uống tiếp vỉ thứ 2 vào ngày hôm sau, không nghỉ dù đang còn kinh.
Để tránh quên uống thuốc, cũng như đảm bảo nồng độ thuốc trong máu, giảm tác dụng phụ của thuốc nên uống thuốc vào một giờ nhất định trong ngày. Ví dụ như sau khi đánh răng hoặc sau ăn cơm chiều hoặc trước khi đi ngủ….
Cách xử lý khi quên uống thuốc tránh thai hằng ngày như thế nào?
Khi quên uống thuốc tránh thai các giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn chỉ ra cách xử lý như sau:
Quên uống 1 viên: uống ngay viên thuốc khi nhớ ra và tiếp tục uống viên sau đúng giờ như bình thường. Tránh quan hệ tình dục hoặc sử dụng bao cao su khi quan hệ trong vòng 48 giờ sau đó để tránh có thai ngoài ý muốn.
Quên uống 2 viên liên tiếp: uống 2 viên ngay khi nhớ ra, ngày hôm sau uống 2 viên nữa, rồi uống mỗi ngày 1 viên như bình thường cho đến hết vỉ thuốc nhưng khi quan hệ cần dùng bao cao su.
Quên uống 3 viên (trong 3 ngày liên tục): Tác dụng tránh thai không còn, bạn hãy bỏ vỉ thuốc đang uống và bắt đầu lại từ đầu với vỉ thuốc mới. Trong vòng 1 tuần đầu thuốc chưa có tác dụng, nếu quan hệ cần sử dụng bao cao su để tránh mang thai.
Tại sao thuốc tránh thai Mercilon (21 viên) , Marvelon (21 viên) có thành phần, chỉ định tương tự nhau nhưng Mercilon ít tác dụng phụ và có giá cao hơn?
Cả 2 loai thuốc đều là thuốc tránh thai dạng phối hợp có 2 thành phần gồm một estrogen tổng hợp là ethinyl-estradiol và một progestin tổng hợp là desogestrel.
Mỗi viên Mercilon chứa: Desogestrel 0,15 mg; ethinylestradiol 0,02 mg
Mỗi viên Marvelon chứa: Desogestrel 0,15 mg; ethinylestradiol 0,03 mg
“Progestin là thành phần tránh thai chủ yếu, tuy nhiên trong cơ chế tránh thai, estrogen và progestin đều có tác dụng đồng vận trên tuyến yên. Estrogen là thành phần nhằm giải quyết chảy máu thấm giọt do progestin đơn thuần gây ra, nhưng tác dụng phụ, tai biến của thuốc tránh thai uống thường do estrogen gây ra.“ (Sản phụ khoa, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.)
Tác dụng phụ của estrogen: nguy cơ ung thư (vú, nội mạc tử cung), thay đổi chuyển hóa đường và lipid, buồn nôn, thay đổi tính tình, nám da, tăng cân do giữ muối nước…
Do Mercilon có hàm lượng ethinylestradiol nhỏ hơn (0,02 mg < 0,030mg) nên có ít tác dụng phụ hơn nhưng không ảnh hưởng đến hiệu quả tránh thai, vì vậy giá cao hơn Marvelon.
Tuyển sinh Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn năm 2018 chỉ cần tốt nghiệp THPT
Nếu đang cho con bú thì có thể dùng loại thuốc tránh thai nào an toàn?
Thuốc tránh thai đơn thành phần chỉ chứa progestin, không có estrogen. Tránh thai theo cơ chế giống thuốc tránh thai thông thường: làm đặc chất nhầy cổ tử cung, ngăn cản tinh trùng di chuyển; làm teo nội mạc tử cung, khó làm tổ. Tuy tác dụng tránh thai không bằng thuốc tránh thai phối hợp nhưng hiệu quả vẫn cao do tác dụng tránh thai chủ yếu là của progestin và do bởi chất hóc môn của phụ nữ cho con bú đã có tác dụng ức chế phần nào sự rụng trứng. Đặc biệt, thuốc không ảnh hưởng đến lượng sữa cũng như chất lượng sữa. Nên thuốc tránh thai đơn thành phần dùng được với phụ nữ cho con bú.
Trên thị trường có một số thuốc tránh thai chỉ chứa progestin như:
Cerazette (0,075 mg progestin)
Micronor (0,35 mg progestin)
Norgeston (0,03 mg progestin)
Nếu bạn “cho con bú hoàn toàn, chưa có kinh trở lại và con dưới 6 tháng tuổi, có thể tránh thai bằng biện pháp cho bú vô kinh (hiệu quả tới 98%). Biện pháp dựa trên cơ sở trẻ bú mẹ tác động lên vùng dưới đồi, ảnh hưởng tới mức độ và nhịp điệu của sự tiết các hormon giải phóng, ức chế sự phóng noãn.” (Sản phụ khoa, Nhà xuất bản Y học, Hà Nội.)