Bệnh sởi tuy ít gây tử vong nhưng có nhiều biến chứng, có thể gặp là: viêm tai giữa, viêm phổi, tiêu chảy, khô loét giác mạc mắt, đôi khi viêm não.Tuy nhiên có thể tránh được nếu như phát hiện kịp thời.
Bệnh sởi có thể gặp ở trẻ em, người lớn nếu không có miễn dịch phòng bệnh
Bệnh sởi là bệnh gì?
Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm cấp tính với các triệu chứng sốt, phát ban, chảy nước mũi, ho, mắt đỏ... bệnh sởi có thể gặp ở trẻ em, người lớn nếu không có miễn dịch phòng bệnh, có thể gây thành dịch.
Nguyên nhân gây ra bệnh sởi là gì?
Tác nhân gây ra bệnh sởi chính là virus sởi thuộc họ Paramyxoviridae, virus hình cầu, đường kính khoảng 120 – 250nm, sức chịu đựng yếu, dễ bị diệt bởi các thuốc khử trùng thông thường, ánh sáng mặt trời, sức nóng… Ở nhiệt độ 56 độ C siêu vi bị tiêu diệt trong 30 phút.
Virus sởi có hai loại kháng nguyên
- Kháng nguyên ngưng kết hồng cầu.
- Kháng nguyên tan hồng cầu.
Khi virus vào trong cơ thể bệnh nhân sẽ kích thích tạo kháng thể. Bằng kĩ thuật kết hợp bổ thể và kĩ thuật ức chế ngưng kết hồng cầu… có thể giúp cho chẩn đoán bệnh sởi.
Kháng thể thường xuất hiện từ ngày thứ 2 – 3 sau khi mọc ban và tốn tại lâu dài. Miễn dịch trong bệnh sởi là miễn dịch bền vững.
Những dấu hiệu nhận biết của bệnh sởi
Khoảng 10 tới 12 ngày sau khi người bệnh tiếp xúc với siêu vi sởi, những triệu chứng của bệnh sởi mà các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chỉ ra bao gồm: sốt, ho khan, chảy nước mũi, mắt đỏ, không chịu được ánh sáng, những nốt nhỏ xíu với trung tâm mầu xanh trắng xuất hiện bên trong miệng nơi gò má, những nốt này có tên là đốm Koplik, người mọc ra những đốm đỏ lớn, phẳng, chập vào nhau.
Bệnh sởi diễn tiến qua những giai đoạn nào?
Bệnh sởi thường bắt đầu với một cơn sốt khá nhẹ, kèm theo những triệu chứng như ho, chảy mũi, mắt đỏ và đau họng. Khoảng 2, 3 ngày sau, đốm Koplik nổi lên, đốm này là một dấu hiệu đặc biệt của bệnh sởi. Sau đó, bệnh nhân có thể bị sốt cao lên đến 104 hay 105 độ F (khoảng 40 độ C).
Cùng lúc đó, những mảng đỏ bắt đầu nổi lên, thường là ở trên mặt, theo đường tóc và sau tai. Những vết đỏ hơi ngứa này có thể dần lan xuống ngực, lưng và cuối cùng là xuống tới đùi và bàn chân. Khoảng một tuần sau, những vết nhỏ này sẽ nhạt dần, vết nào xuất hiện trước sẽ biến mất trước.
Bệnh sởi có lây lan không?
Bệnh sởi có thể lây lan qua nhiều đường, nhưng có 3 đường lây lan chính mà bác sĩ Trần Anh Tú giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chỉ ra bao gồm:
Lây lan qua đường hô hấp.
Lây lan trực tiếp khi bệnh nhân ho, hắt hơi, nói chuyện…
Lây lan gián tiếp ít gặp vì virus sởi dễ bị diệt ở ngoại cảnh.
Bệnh sởi gây ra là do siêu vi sởi. Bệnh này dễ lây lan đến nỗi 90% những người tiếp xúc với bệnh nhân sẽ bị lây sởi nếu chưa chích ngừa. Siêu vi sởi tồn tại ở mũi và cổ họng của bệnh nhân.
Bệnh nhân bị sởi thường đã có thể lây bệnh cho người khác 4 ngày trước khi vết đỏ xuất hiện. Khi bệnh nhân ho, hắt xì, hay nói chuyện, những giọt nước nhỏ xíu có chứa siêu vi sẽ bắn ra không khí và người khác có thể hít vào hoặc những giọt này có thể rơi xuống một nơi nào đó như trên mặt bàn, điện thoại… Khi ta sờ vào những nơi này và đưa tay lên mũi hay miệng, ta có thể sẽ bị lây bệnh.
Một khi siêu vi sởi vào cơ thể bệnh nhân, chúng thường mọc vào trong những tế bào đằng sau cổ họng và ở phổi. Sau đó bệnh sẽ lan ra khắp cơ thể kể cả hệ hô hấp và da.
Những đối tượng nào dễ mắc phải bệnh sởi?
Theo bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn cho biết: bệnh sởi hay gặp ở trẻ nhỏ 1 – 4 tuổi. Trẻ dưới 6 tháng ít mắc sởi vì đã có miễn dịch của mẹ. Người lớn rất ít mắc bệnh vì có thể đã bị mắc từ bé. Người lớn nếu mắc bệnh thường là những người ở vùng cao, hẻo lánh, đảo xa… từ nhỏ chưa từng tiếp xúc với virus sởi.
Bệnh thường khởi phát vào mùa đông xuân.
Miễn dịch sau khi khỏi bệnh là miễn dịch bền vững vì vậy rất hiếm khi mắc lại lần thức hai.
Bệnh sởi là bệnh gây suy giảm miễn dịch nên bệnh nhân dễ mắc bệnh khác.
Tỷ lệ tử vong cao khi mắc sởi cao: 0,02% ở các nước tiên tiến, 0,3 – 0,7% ở các nước đang phát triển.
Hiện nay nhờ có vacxin sởi được tiêm phòng rộng rãi nên tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong đã giảm nhiều. Đây là căn bệnh nằm trong “Chương trình tiêm chủng mở rộng” ở nước ta.
Làm thế nào để dự phòng bệnh sởi?
Gramma globulin 40mg/kg được dùng để phòng bệnh khẩn cấp cho trẻ suy dinh dưỡng, hoặc trẻ đang bị một bệnh khác… mà có tiếp xúc với trẻ bị sởi.
Vacxin sởi là vacxin sống, giảm độc lực dùng cho trẻ 6 – 9 tháng tuổi trở lên, có tác dụng bảo vệ cao. Vacxin sởi là một vacxin bắt buộc tiêm trong “Chương trình tiêm chủng mở rộng” ở nước ta hiện nay. Nhờ đó, hiện nay tỷ lệ mắc bệnh và tỷ lệ tử vong do sởi đã giảm đáng kể.