Bệnh trĩ là một bệnh lý khá phổ biến trong cộng đồng, bệnh gây ảnh hưởng lớn đến thói quen sinh hoạt của người bệnh. Vậy nguyên nhân nào gây ra bệnh và triệu chứng của bệnh ra sao?
Bệnh trĩ
Hãy cùng các bác sĩ giảng viên Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu về nguyên nhân và những triệu chứng phổ biến của bệnh trĩ qua bài viết sau đây!
BỆNH TRĨ LÀ GÌ?
Theo bác sĩ Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, không những thế bệnh trĩ có thể gây những biến chứng nguy hiểm như tắc ạch búi trĩ, bội nhiễm, hoại tử, thậm chí dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng huyết, ung thư trực tràng, ung thư hậu môn, ... nếu không được điều trị đúng cách.
Về cơ bản bệnh trĩ được chia làm 3 loại:
- Trĩ nội: Búi trĩ ở bên trong trực tràng, xuất phát ở bên trên đường lược (đường chia trực tràng trên và hậu môn dưới). Không có thần kinh cảm giác. Biểu hiện và biến chứng: Chảy máu, sa, nghẹt, viêm da quanh hậu môn gây ngứa và đau rát.
- Trĩ ngoại: Búi trĩ nằm ở lớp dưới da xung quanh hậu môn, xuất phát bên dưới đường lược. Bề mặt là lớp biểu mô lát tầng. Có thần kinh cảm giác. Diễn tiến và biến chứng: Đau (do thuyên tắc), mẩu da thừa.
- Trĩ hỗn hợp
Trong giai đoạn đầu, bệnh không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe nhưng nếu không điều trị bệnh trĩ sớm có thể trở nặng, dẫn đến nhiều biến chứng, gây nguy hại cho sức khỏe thậm chí là tính mạng của người bệnh.
NGUYÊN NHÂN GÂY BỆNH TRĨ
Cơ chế bệnh sinh: Các tĩnh mạch xung quanh hậu môn có xu hướng kéo dài ra dưới áp lực và có thể phình ra hoặc sưng lên. Các tĩnh mạch bị sưng (trĩ) có thể xuất hiện do tăng áp lực ở trực tràng xuống.
Do các yếu tố nguyên nhân như:
- Rặn nhiều khi đi đại tiện: Khi rặn áp lực trong lòng ống hậu môn tăng lên gấp 10 lần, lâu dần dẫn đến hình thành búi trĩ.
- Tư thế ngồi lâu, kéo dài thường xuyên làm tăng áp lực tĩnh mạch trĩ.
- Tiêu chảy mãn tính hoặc táo bón: Khi trương lực cơ trơn đại tràng, cơ thắt hậu môn và dây chằng, hệ thống tĩnh mạch hậu môn trực tràng bị suy giảm.
- Tăng áp lực trong ổ bụng, do ho nhiều, khuân vác nặng, ...
- Tuổi tác: Ở người già chức năng co bóp, bài tiết của ruột yếu đi gây nên tình trạng rối loạn đại tiện, sẽ dễ mắc bệnh trĩ.
- Các bệnh về hậu môn trực tràng, viêm đại tràng mãn, lỵ …
- Béo phì.
- Mang thai: Khi phụ nữ mang thai và sinh nở sẽ khiến cho vùng chậu bị tăng áp lực.
- Quan hệ qua đường hậu môn.
- Chế độ ăn ít chất xơ: Ăn nhiều đồ cay nóng, rượu, bia, thuốc lá, café, uống ít nước, ăn ít chất xơ đều là yếu tố thuận lợi gây trĩ.
TRIỆU CHỨNG PHỔ BIẾN CỦA BỆNH TRĨ
Các triệu chứng điển hình
Cũng theo bác sĩ giảng viên lớp Văn bằng 2 Cao đẳng Dược thành phố Hồ Chí Minh, các triệu chứng điển hình của bệnh trĩ thường gồm:
- Chảy máu không đau khi đi đại tiện: Lúc đầu máu chảy ít, có thể dính váo giấy vệ sinh hoặc có vài vệt máu lẫn vào phân. Nặng hơn, máu có thể chảy thành giọt và thậm chí có thể chảy thành tia.
- Ngứa hoặc kích thích ở vùng hậu môn do hậu quả của quá trình viêm. Ngứa hậu môn là một trong những triệu chứng điển hình của bệnh trĩ nội độ 2.
- Đau hoặc khó chịu: Đau do tắc mạch, trong búi trĩ xuất hiện các cục máu đông nhỏ. Bệnh nhân thường ngồi một bên mông. Đau do sa trĩ nghẹt khi búi trĩ phù nề, sưng to. Rất đau khi nứt hậu môn, hoặc có ổ áp-xe đi kèm.
- Sưng vùng quanh hậu môn
- Có khối u gần hậu môn, có thể nhạy cảm hoặc đau đớn (có thể là một búi trĩ huyết khối)
- Giảm co thắt cơ vòng hậu môn.
- Hậu môn ẩm ướt có dịch nhầy: Khi búi trĩ bị viêm gây tình trạng tiết dịch, chất dịch khi được tiết ra sẽ chảy ra khỏi cửa hậu môn. Đồng thời gây nên tình trạng nhờn rít và ẩm ướt tại vùng hậu môn.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo nhân lực ngành Y dược uy tín
Triệu chứng đặc trưng theo phân loại bệnh trĩ
Bệnh trĩ nội: Do búi trĩ nằm trong trực tràng, do đó người bệnh thường không thể nhìn thấy hoặc cảm thấy những bệnh búi trĩ này và hiếm khi gây khó chịu. Nhưng khi bị căng, chèn ép hoặc kích thích do phân có thể làm tổn thương bề mặt của búi trĩ và gây ra chảy máu. Đôi khi bị đè ép làm cho búi trĩ bị sa xuống hậu môn, được gọi là trĩ lồi hoặc trĩ tăng sản gây đau và kích thích đi vệ sinh.
Dựa vào mức độ sa của trĩ nội, người ta chia ra làm 4 độ như sau:
- Độ 1: Trĩ chưa sa ra ngoài ống hậu môn. Trĩ mới hình thành, ở giai đoạn này chảy máu là triệu chứng chính.
- Độ 2: Trĩ sa ra thành búi, thường nhỏ khi đi cầu và sau đó tự lên được.
- Độ 3: Trĩ sa ra dễ dàng khi rặn, làm việc nặng hoặc ngồi lâu, không tự lên được mà phải lấy tay đẩy lên.
- Độ 4: Trĩ sa và không đẩy lên được. Trĩ sa độ 3 và độ 4 làm bệnh nhân rất khó chịu ở hậu môn và hậu môn thường bị ướt.
Bệnh trĩ ngoại: Búi trĩ bị sưng phồng lên, màu xanh tái làm mất nếp nhăn da ở hậu môn dưới da xung quanh hậu môn. Bệnh nhân có cảm giác ngứa ngáy khó chịu và rất đau. Sau đó hình thành một mẩu da thừa hoặc cục máu đông bị hoại tử làm loét da gây chảy máu rỉ rả kéo dài.
Bệnh trĩ huyết khối: Máu chảy từ búi trĩ và hình thành cục huyết khối có biểu hiện đau dữ dội, sưng, viêm và một cục cứng gần hậu môn.