Tràn dịch màng tim tạo áp lực gây chèn ép tim, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn. Đây là căn bệnh nguy hiểm, nếu không được điều trị, bệnh nhân có thể dẫn tới tình trạng suy tim và tử vong
Tràn dịch màng tim là sự tích tụ dịch trong lớp màng đôi
Cùng chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn tìm hiểu chi tiết về bệnh tràn dịch màng tim qua bài viết dưới đây
Tràn dịch màng tim là bệnh gì?
Tràn dịch màng tim là sự tích tụ dịch trong lớp màng đôi, có cấu trúc như túi rỗng bao xung quanh tim. Khoảng không gian giữa 2 lớp màng tim bình thường chứa 1 lớp dịch mỏng. Khi màng tim bị tổn thương, quá trình viêm tại chỗ sẽ làm tăng lượng dịch trong khoang màng tim. Trong một số trường hợp, dịch có thể tăng lên mà không có hiện tượng viêm, như trong chảy máu sau chấn thương ngực.
Tràn dịch màng tim là căn bệnh hết sức nguy hiểm. Tràn dịch màng tim chèn ép, ảnh hưởng đến hệ tuần hoàn khiến cho người bệnh gặp vấn đề về thở. Nếu dịch tích tụ với tốc độ chậm, khoang màng tim có thể co để thích nghi với lượng dịch bên trong. Tuy nhiên, lượng dịch quá lớn sẽ gây chèn ép tim làm các buồng tim không được đổ đầy máu.
Tình trạng này là hội chứng chèn ép tim cấp, gây lưu thông máu kém và không cung cấp đủ oxy cho cơ thể. Chèn ép tim cấp có thể gây tử vong cho bệnh nhân nên cần đưa bệnh nhân đến bệnh viện ngay.
Nguyên nhân dẫn tới tràn dịch màng tim
Tràn dịch màng tim xảy ra khi dịch màng tim bị phong tỏa hoặc khi có sự xuất hiện của máu trong khoang màng tim (từ chấn thương ngực) và có thể dẫn tới viêm màng ngoài tim. Trong một số trường hợp, nguyên nhân có thể không xác định được.
Các bác sĩ giảng viên Văn bằng 2 Cao đẳng Y Dược Sài Gòn cho biết, ngoài nguyên nhân gây bệnh, các yếu tố nguy cơ gây ra tràn dịch màng tim cụ thể như sau:
- Viêm màng ngoài tim sau phẫu thuật hoặc cơn đau tim
- Bệnh tự miễn như bệnh Lupus ban đỏ hoặc viêm khớp dạng thấp
- Khối u di căn như ung thư phổi, ung thư vú, u sắc tố melanin, ung thư bạch cầu, lymphôm không Hodgkin hay bệnh Hodgkin.
- Ung thư màng ngoài tim
- Xạ trị (nếu tim nằm trong vùng xạ trị)
- Hóa trị
- Chất độc trong máu không được lọc do suy thận
- Vi rút, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng
- Chấn thương kín hoặc vết thương thấu ngực gần tim
- Các loại thuốc điều trị cao huyết áp, lao, động kinh
Những triệu chứng của bệnh tràn dịch màng tim
Người bệnh có thể gặp tràn dịch màng tim điển hình không triệu chứng, nhất là khi lượng dịch tăng từ từ. Trong các trường hợp tràn dịch màng tim có xuất hiện triệu chứng thì các dấu hiệu thường thấy là:
- Khó thở, đặc biệt khi nằm
- Đau ngực, thường là sau xương ức hoặc ngực trái
- Nặng ngực, tức ngực
Hãy đưa bệnh nhân đến gặp bác sĩ ngay khi bệnh nhân thấy đau ngực kéo dài trên vài phút, khó thở hay đau ngực khi thở, hoặc khi bị ngất không rõ nguyên nhân.
Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn đào tạo nhân lực ngành Y Dược giàu Y đức
Biện pháp chẩn đoán và điều trị bệnh tràn dịch màng tim
Biện pháp chẩn đoán
Nếu bác sĩ thăm khám nghi ngờ bạn bị tràn dịch màng tim, bạn có thể được yêu cầu thực hiện 1 số kiểm tra như sau:
- Siêu âm tim: Phương pháp này sử dụng sóng âm để tạo hình ảnh tim. Với kỹ thuật này, bác sĩ có thể thấy mức độ của tình trạng tràn dịch dựa vào khoảng không gian còn lại trong khoang màng tim. Siêu âm tim có thể cho thấy các bất thường chức năng tim dựa vào sự chèn ép tim.
- Điện tâm đồ (ECG): Điệm tim ghi lại dòng điện đi qua tim khi tim hoạt động, Bác sĩ chuyên khoa dựa vào các hình dáng điện tâm đồ để chẩn đoán chèn ép tim cấp.
- X-quang ngực: Bóng tim lớn hơn bình thường khi chứa lượng dịch lớn trong khoang màng tim.
- Chụp cắt lớp điện toán (CT-scans)
- Chụp cộng hưởng từ (MRI)
Biện pháp điều trị
Hướng xử trí tùy thuộc vào lượng dịch trong khoang màng tim nhiều hay ít, nguyên nhân và mức độ nguy cơ gây ra chèn ép tim cấp.
1. Điều trị giảm viêm: Nếu người bệnh không có chèn ép tim cấp hoặc không có nguy cơ rơi vào chèn ép tim cấp, bác sĩ sẽ cho thuốc kháng viêm.
2. Khi điều trị nội khoa không đáp ứng hoặc có khả năng người bệnh bị chèn ép tim, bác sĩ sẽ đề nghị can thiệp ngoại khoa:
- Dẫn lưu dịch
- Mở ngực: Khi có chảy máu trong khoang màng tim, bệnh nhân cần được phẫu thuật cầm máu và được đặt dẫn lưu dịch vào trong ổ bụng để dịch được hấp thu qua màng bụng.
- Mở rộng khoang màng tim
- Cắt bỏ màng tim: Đây là phương pháp điều trị đối với bệnh nhân bị tràn dịch tái diễn nhiều lần dù đã được đặt dẫn lưu.
Bệnh tràn dịch màng tim rất nguy hiểm. Vì vậy, theo lời khuyên từ các chuyên gia Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn, hãy gặp bác sĩ ngay bằng cách đưa bệnh nhân tới bệnh viện hoặc trung tâm y tế uy tín khi có các triệu chứng, tuyệt đối không tự ý điều trị.