Thiếu máu thiếu sắt là một bệnh lý phổ biến hiện nay. Để hiểu rõ hơn các triệu chứng, cách phòng bệnh và điều trị, chúng ta hãy tìm hiểu cùng các chuyên gia Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn nhé!
Người bị bệnh thiếu máu, thiếu sắt thường có triệu chứng da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt
Sắt có vai trò như thế nào trong cơ thể?
Sắt là một trong những vi chất có vai trò quan trọng bậc nhất để tổng hợp nên hemoglobin - chất có mặt trong tế bào hồng cầu có vai trò vận chuyển oxy trong máu đến các mô trong cơ thể. Ở người bình thường, 90- 95% lượng sắt trong cơ thể được tái sử dụng từ nguồn sắt do hồng cầu già bị phá hủy và giải phóng ra, có 5 - 10% (1 - 2mg) lượng sắt được bài tiết qua nước tiểu, mồ hôi, phân.
Thiếu máu thiếu sắt là bệnh lý phổ biến gặp ở mọi lứa tuổi và ở cả hai giới nhưng phụ nữ độ tuổi sinh đẻ và trẻ em chiếm tỷ lệ cao hơn.
Triệu chứng lâm sàng nào cho thấy bệnh nhân bị thiếu máu?
Theo các giảng viên văn bằng 2 Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn, người bị bệnh thiếu máu, thiếu sắt thường có triệu chứng da xanh xao, niêm mạc nhợt nhạt, lưỡi nhợt, nhẵn do mất hoặc mòn gai lưỡi, lông, tóc, móng khô dễ gãy. Bản thân người bệnh cảm thấy mệt mỏi, hoa mắt chóng mặt khi thay đổi tư thế, tức ngực, giảm khả năng hoạt động thể lực và trí lực.
Nguyên nhân gây thiếu máu thiếu sắt là gì?
Không cung cấp đủ nhu cầu sắt
- Do tăng nhu cầu sắt: Trẻ em tuổi dậy thì, phụ nữ thời kỳ kinh nguyệt, phụ nữ có thai, cho con bú…;
- Do cung cấp thiếu: Ăn không đủ, ăn kiêng, chế độ ăn không cân đối, chế độ ăn uống của người nghiện rượu, người già…;
- Do cơ thể giảm hấp thu sắt: Viêm dạ dày, viêm ruột; cắt đoạn dạ dày, ruột; Do ăn một số thức ăn làm giảm hấp thu sắt như tanin, phytat trong chè, cà phê; nước uống có ga...
Mất sắt do mất máu mạn tính
- Loét dạ dày tá tràng biến chứng chảy máu, ung thư đường tiêu hóa, nhiễm giun móc, polyp đường ruột…; viêm chảy máu đường tiết niệu; mất máu nhiều qua kinh nguyệt; sau phẫu thuật, sau chấn thương, U xơ tử cung…;
- Tan máu trong lòng mạch: Bệnh đái huyết sắc tố kịch phát ban đêm.
.jpeg)
Chúng ta có thể điều trị bệnh thiếu máu thiếu sắt bằng cách nào?
Để điều trị bệnh thiếu máu thiếu sắt, với chia sẻ của các giảng viên Cao đẳng Điều dưỡng Sài Gòn chúng ta có những cách sau đây:
- Hạn chế truyền máu, chỉ truyền máu trong trường hợp thiếu máu nặng, hoặc mất máu nhiều cần bù.
- Nên bổ sung các chế phẩm thuốc bổ sung sắt trong vòng 6 đến 12 tháng;
- Bổ sung thêm vitamin C hoặc uống thêm nước cam, chanh để tăng khả năng hấp thu sắt.
- Viên sắt dùng đường uống hấp thu tốt nhất khi uống vào lúc đói, tuy nhiên nếu bị kích ứng dạ dày thì có thể uống trong lúc ăn.
- Với chế phẩm bổ sung sắt dạng truyền tĩnh mạch cần được thực hiện tại các cơ sở y tế chuyên khoa.
- Phải chẩn đoán và điều trị nguyên nhân gây thiếu sắt một cách triệt để, tránh gây thiếu sắt tái phát.
Cách giúp mọi người phòng bệnh thiếu máu?
- Thực hiện chế độ ăn cân đối giàu sắt như thịt màu đỏ (thịt bò, thịt trâu…), hải sản, thịt gia cầm, trứng, bột bánh mì, đậu, lạc, bí đỏ, các loại rau xanh đậm như rau ngót, dền, muống,...
- Tăng hấp thu sắt bằng ăn uống các loại quả giàu vitamin C như cam, chanh, dứa, nho, ổi, đu đủ… khi ăn thức ăn nhiều sắt.
- Không nên uống trà, cà phê ngay sau ăn.
- Phụ nữ mang thai cần bổ sung sắt trong suốt thai kỳ.
- Nên nuôi trẻ bằng sữa mẹ hoặc sữa bổ sung sắt dành cho trẻ trong năm đầu đời.
Bệnh thiếu máu thiếu sắt là một bệnh thường gặp, tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của chúng ta. Cho nên khi có những dấu hiệu của bệnh, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám và xét nghiệm. Nếu được chẩn đoán thiếu máu do thiếu sắt, chúng ta cần kiên trì điều trị để tránh thiếu máu tái phát và nâng cao sức khỏe.