Khổ qua hay còn gọi là mướp đắng có rất nhiều công dụng chữa bệnh như giải cảm, mụn nhọt, trị rôm sảy và đặc biệt là điều trị bệnh đái tháo đường.
Khổ qua có nhiều tác dụng chữa bệnh tuyệt vời
Hiểu rõ hơn về khổ qua trong Y học dân gian
Theo các bác sĩ tại Bệnh viện Y học Cổ truyền TPHCM, khổ qua thuộc họ bầu bí, là loài cây sống ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới, có quả ăn được và vị của của loại quả đó thuộc loại đắng nhất trong các loại rau quả.
Chính vì điều đó đã khiến nhiều người e ngại đến nỗi không ăn được, nhưng cũng chính vị đắng ấy đã tạo nên sự đặc biệt cho loại quả này. Trong Đông y, khổ qua có công dụng thanh nhiệt, giải độc và là loại dược liệu dân gian vô cùng hữu hiệu trong điều trị nhiều loại bệnh.
Đối với trẻ em bị rôm sảy hoặc mụn nhọt lâu ngày không khỏi, thì lấy khổ qua thái thành miếng mỏng, sau đó xoa nhẹ lên vùng da bị bệnh sẽ có hiệu quả rất tốt. Bên cạnh đó, loại quả này còn có tác dụng tăng cường sức đề kháng, giải cảm, an thần, giảm mỡ máu...Dùng khổ qua nấu nước uống, sử dụng trong các bữa ăn có công dụng giảm sốt, dụng tán nhiệt giải thử và tăng cường sức đề kháng. Sử dụng khổ qua thường xuyên cũng có tác dụng an thần, dễ ngủ.
Đặc biệt, các nghiên cứu tại Mỹ đã khẳng định vai trò của khổ qua trong điều trị đái tháo đường, trong việc sửa chữa tế bào beta tuyến tụy. Khổ qua giúp làm tăng nồng độ insulin trong máu và tăng cường độ nhạy của insulin, cải thiện khả năng hấp thu glucose của tế bào và cản trở việc tăng đường huyết bất thường do gan bài tiết. Vị đắng của khổ qua cũng có vai trò quan trọng trong kích thích đường ruột, tiết ra một số chất ức chế sự hấp thu đường tại ruột - điều này có ý nghĩa đối với những trường hợp bị tăng đường huyết sau ăn.
Các bác sĩ cũng cho biết, người bị bệnh đái tháo đường thông thường sẽ kèm theo hội chứng rối loạn chuyển hóa, rối loạn mỡ máu, liên quan đến việc tăng cân và tăng huyết áp. Đây là vấn đề quan trọng mà các bác sĩ thường khuyên người bệnh chú ý đến vì nó làm tăng nguy cơ dẫn đến các bệnh lý về tim mạch. Do đó, người bị đái tháo đường cần phải điều chỉnh chế độ tập luyện và ăn uống. Một số chất có trong khổ qua đã chứng tỏ giúp ích cho người bệnh trong vấn đề này. Sử dụng trà hay nước ép khổ qua hàng ngày có thể đạt hiệu quả trong việc làm giảm các loại mỡ máu không có lợi, giảm cân, ổn định huyết áp và ngăn ngừa các bệnh lý về tim mạch.
Trong trái khổ qua có chứa hàm lượng vitamin C phong phú hàng đầu trong các loại rau, nếu sử dụng hàng ngày có thể giúp tăng sức đề kháng cho cơ thể, tiêu diệt virus, vi khuẩn, chống lại tế bào ung thư, đồng thời ngăn chặn quá trình oxy hóa, làm chận lão hóa, hạn chế nguy cơ các bệnh tăng huyết áp, tim mạch...
Đào tạo Y dược học cổ truyền Sài Gòn 2018
Những “tối kỵ” khi sử dụng khổ qua
Mặc dù khổ qua có nhiều tính năng hữu ích, thế nhưng loại dược liệu này cũng là “tối kỵ” với một số nhóm đối tượng. Theo các tài liệu Trung cấp Y học Cổ truyền Sài Gòn cho biết, do khổ qua có tính hàn nên những người tỳ vị hư hàn không nên dùng, khi dùng sẽ có các biểu hiện như đầy bụng, ăn uống khó tiêu, tiêu phân lỏng. Bên cạnh đó, khổ qua có đặc tính hạ đường huyết nên cần lưu ý không nên sử dụng trong các trường hợp người bệnh đang có biểu hiện đường huyết xuống thấp.
Ngoài ra, phụ nữ có thai cũng không nên dùng nhiều khổ qua vì nó có thể gây co thắt cổ tử cung, xuất huyết dẫn tới sinh non. Việc sử dụng khổ qua thường xuyên còn có tác dụng ức chế sự thụ thai ở tử cung, cho nên tác động này có lợi hay có hại thì còn tùy vào việc sử dụng và mong muốn của người phụ nữ đang trong độ tuổi sinh đẻ. Theo lời khuyên của các chuyên gia, liều khuyên dùng trong ngày khoảng 200 - 300g khổ qua tươi hoặc 30 - 60g khổ qua khô.
Cách chế biến khổ qua tốt cho sức khỏe
Có rất nhiều cách chế biến khổ qua, như trà khổ qua hay nước sắc cũng có thể dùng nấu canh khổ qua.
Với trà khổ qua: lấy khổ qua thái thành những lát mỏng, sau đó phơi hoặc sấy khô. Mỗi ngày lấy 15g khổ qua hãm với nước sôi trong bình kín khoảng 15 - 20 phút thì dùng được.
Với nước sắc khổ qua: lấy khổ qua rửa sạch, tách bỏ ruột, thái lát mỏng, nấu chín với nước lọc, sau đó lấy nước uống hoặc tắm cho hiệu quả giải nhiệt tốt.
Khổ qua cũng có thể dùng để nấu canh chung với thịt heo, củ cải với cách làm đơn giản. Ngoài ra, có thể thái lát mỏng khổ qua xào với trứng hoặc thịt nạc hoặc với cà rốt cũng cho món ăn rất ngon.
Nếu cảm thấy khổ qua quá đắng không thể ăn được, người dùng có thể chọn loại đã được lai giống, giống này cho quả to và có gai trên mình lớn hơn, sau đó rửa sạch, bỏ ruột và ngâm vào nước khoảng 15 – 20 phút để bớt đắng. Tuy nhiên không nên thái mỏng ngâm nước vì khi đó sẽ làm giảm các dưỡng chất trong khổ qua.