Sau cai sữa, trẻ có sự phát triển vượt bậc về thể chất và trí não, nhưng giai đoạn này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc bệnh. Vậy những căn bệnh thường gặp đó là gì?
Trẻ từ 12 tháng tuổi trở đi mới nên cai sữa
Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất, chứa đầy đủ các chất dinh dưỡng cần thiết cho trẻ, hiện chưa có bất kì loại sữa nào có thể thay thế được sữa mẹ. Nếu mẹ đủ sữa, tốt nhất cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, mà không cần phải cho bú thêm bất kì loại sữa công thức nào khác. Khi trẻ đủ 6 tháng tuổi, lúc này sữa không còn cung cấp đủ chất dinh dưỡng cho sự phát triển của trẻ, từ tuổi này bắt đầu cho trẻ ăn dặm. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu về việc cai sữa đúng cách cũng như một số bệnh thường gặp ở trẻ em sau khi cai sữa qua bài phỏng vấn các bác sĩ, chuyên gia đến từ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn!
Khi nào thì có thể cai sữa cho trẻ được?
Khi trẻ đã ăn dặm thì vẫn tiếp tục cho trẻ bú sữa mẹ và sữa công thức. Một câu hỏi đặt ra là đến khi nào thì nên cai sữa? Không có một mốc thời gian nhất định để cai sữa cho trẻ, nhưng theo các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn tối thiểu phải cho bé bú cho đến khi đủ 12 tháng tuổi, tốt nhất kéo dài đến 24 tháng tuổi, thậm chí lâu hơn nữa nếu có điều kiện.
Không nên cai sữa khi bé đang bị ốm, ăn uống kém, những bé nhẹ cân, suy dinh dưỡng…. Chỉ cai sữa khi trẻ đang khỏe mạnh và đã sẵn sàng ăn dặm.
Một số trường hợp bắt buộc phải cai sữa cho trẻ, như mẹ bị ốm, viêm quanh núm vú, mẹ mắc bệnh truyền nhiễm có thể lây bệnh và gây nguy hiểm cho con, mẹ bắt buộc phải dùng thuốc để điều trị bệnh mà thuốc đi qua sữa mẹ ...
Sau khi cai sữa trẻ phát triển như thế nào?
Theo chia sẻ của các giảng viên Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn: Tuổi cai sữa của trẻ thường ở khoảng 12 – 36 tháng, đây là giai đoạn có sự phát triển rất mạnh về thể chất, tinh thần cũng như trí não của trẻ.
Về thể chất, nếu được chăm sóc tốt, khi đủ 12 tháng tuổi bé có thể đạt chiều cao khoảng 75cm, cân nặng khoảng 9kg. Từ năm thứ 2, trẻ phát triển chậm hơn, nhưng vẫn thuộc giai đoạn phát triển nhanh. Khi đủ 36 tháng trẻ có thể đạt chiều cao khoảng 95cm và cân nặng 14kg.
Sự tương tác của trẻ với người thân và với môi trường có sự phát triển rõ rệt. Bé có thể vui cười, lo lắng, sợ hãi khi gặp người lạ, bắt đầu hiểu và giao tiếp với người lớn, như đòi ăn, làm theo động tác người khác,… Quá trình nhận thức dần phát triển, biết ghi nhớ các con vật, phân biệt các loại màu sắc, biết thực hiện các trò chơi, thậm chí biết cả múa hát.
Ngôn ngữ cũng dần hình thành ở trẻ, đến khoảng 14 tháng trẻ đã có thể nói được những câu đơn giản như mẹ, ba,... Vốn từ tiếp tục tăng lên, trẻ nói được nhiều từ hơn, biết nói những câu dài. Khi đủ 36 tháng, trẻ nói rõ, biết nghe lời, biết đưa ra các yêu cầu, biết đòi những thứ mình thích,…
Về vận động, cũng có sự phát triển vượt bậc, nhiều trẻ đã có thể đi đứng được khi đủ 12 tháng, đi men hoặc đẩy xe tập đi, quá trình tập đi của trẻ vẫn tiếp tục hoàn thiện. Sau 24 tháng tuổi, trẻ có thể chạy nhanh, nhảy múa, lắc lư, có thể phối hợp cả tay, chân và mắt, nhiều trẻ còn có thể đạp xe, chơi bóng,…
Trẻ sau khi cai sữa thường dễ mắc những bệnh gì?
Sau cai sữa, trẻ có sự phát triển vượt bậc về thể chất và trí não, nhưng giai đoạn này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc bệnh. Một số bệnh phổ biến có thể mắc được các bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chỉ ra bao gồm:
- Bệnh rối loạn tiêu hóa: Sau cai sữa trẻ rất dễ bị rối loạn tiêu hóa, nguyên nhân do nhiễm khuẩn từ thức ăn, nước uống, đồ chơi, môi trường xung quanh,… Các biểu hiện thường thấy như tiêu chảy cấp, táo bón, nôn trớ, đầy bụng, …
- Nhiễm khuẩn hô hấp: Giai đoạn sau cai sữa, trẻ phát triển nhanh, hiếu động, tiếp xúc nhiều với môi trường bên ngoài chính là lí do khiến trẻ dễ bị nhiễm khuẩn đường hô hấp như viêm mũi xoang, viêm họng, viêm phế quản,…
- Còi xương và suy dinh dưỡng: Nhiều trẻ sau cai sữa rơi vào tình trạng biếng ăn, là nguyên nhân gây chậm lớn, chậm tăng cân, … có thể dẫn đến còi xương, suy dinh dưỡng, không đạt chiều cao tối đa ở tuổi trưởng thành. Những trẻ bị còi xương, suy dinh dưỡng, sức đề kháng yếu, cũng là nguyên nhân dễ bị nhiễm khuẩn.
Làm thế nào để phòng bệnh ở trẻ sau cai sữa?
Giai đoạn sau cai sữa là giai đoạn phát triển quan trọng, trẻ vô cùng hiếu động để khám phá thế giới, hoàn thiện dần các chức năng của cơ thể. Các biện pháp dự phòng để làm giảm nguy cơ mắc bệnh ở trẻ như:
- Nuôi con bằng sữa mẹ vì sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ, sữa mẹ chứa chất xơ hòa tan, giúp dễ tiêu hóa, tăng nhu động ruột, đây là lí do giải thích vì sao trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn rất ít khi bị táo bón. Ngoài ra, sữa mẹ còn chứa các kháng thể từ người mẹ, giúp bảo vệ trẻ chống lại các tác nhân nhiễm khuẩn trong những ngày đầu đời, khi mà hệ miễn dịch ở trẻ chưa phát triển đầy đủ. Nếu mẹ đủ sữa, tốt nhất cho bé bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, mà không cần phải cho thêm bất kì loại sữa nào khác, hay thậm chí không cần phải uống thêm nước. Nếu mẹ không đủ sữa hoặc mất sữa thì cần cho trẻ bú thêm sữa công thức, lựa chọn loại sữa nào cũng được, miễn là phù hợp với độ tuổi và phù hợp với bé.
- Chế độ ăn phù hợp cung cấp cho trẻ đầy đủ chất dinh dưỡng, cân đối theo lứa tuổi, thức ăn cho trẻ phải có đủ rau xanh, trái cây, vitamin và các dưỡng chất cần thiết.