Mục đích của sàng lọc ung thư là để phát hiện những trường hợp ung thư chưa có biểu hiện lâm sàng bằng cách sử dụng các test chẩn đoán hoặc các phương pháp khác có thể áp dụng được rộng rãi trong cộng đồng.
Sàng lọc ung thư để xác định ung thư sớm
Chúng tôi đã có cuộc trò chuyện với Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn để giúp mọi người hiểu rõ hơn về vấn đề sàng lọc ung thư, cách chẩn đoán cũng như xếp các giai đoạn ung thư.
Có các loại ung thư nào cần sàng lọc và lợi ích của sàng lọc ung thư là gì?
Kết quả của sàng lọc thường phân thành 2 nhóm: 1 nhóm không phát hiện ung thư và nhóm kia có những biểu hiện nghi ngờ cần có những xét nghiệm chuyên khoa để chẩn đoán xác định.
Một phương pháp sàng lọc có hiệu quả phải chứng minh được sự giảm tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân được sàng lọc so với những bệnh nhân không được sàng lọc. Loại ung thư lý tưởng để chọn sàng lọc là: Loại ung thư có tỷ lệ tử vong cao trong cộng đồng, có một thời kỳ tiền lâm sàng rất dài, phát hiện được ở giai đoạn sớm, điều trị có hiệu quả. Phát hiện được bằng cách sử dụng test có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, giá cả xét nghiệm vừa phải và ít gây độc hại cho cơ thể để có thể làm lập lại nhiều lần.
Trong thực tế hiện nay chỉ có một số ít loại ung thư có lợi ích thực sự khi thực hiện sàng lọc: ung thư vú, ung thư cổ tử cung, ung thư da, ung thư đại trực tràng, ung thư tiền liệt tuyến mặc dầu vẫn còn một số tranh cải về một số kỹ thuật thực hiện.
Lợi ích mà sàng lọc ung thư mang lại bao gồm: Cải thiện được tiên lượng cho bệnh nhân nhờ vào phát hiện sớm qua sàng lọc. Giảm thiểu các phẫu thuật cắt bỏ rộng rãi làm mất chức năng. Làm yên lòng những người có test sàng lọc âm tính. Làm giảm chi phí trong điều trị ung thư. Cuối cùng tất nhiên làm giảm tỷ lệ tử vong thông qua chính sách sàng lọc.
.jpeg)
Để chẩn đoán ung thư chúng ta cần dựa vào đâu?
Mỗi vị trí ung thư có các triệu chứng phát hiện khác nhau, tuy nhiên theo bác sĩ Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn, mọi triệu chứng phát hiện đều xuất phát từ sinh lý bệnh học, đặc biệt là sự phát triển đặc trưng của mỗi loại khối u.
Khi các triệu chứng đã xuất hiện rõ, thầy thuốc nên thực hiện một số thủ tục chẩn đoán: Thực hiện chẩn đoán càng sớm càng tốt, thăm khám và thực hiện các thủ thuật tránh gây đau đớn, lo âu cho bệnh nhân. Nhanh chóng sinh thiết khối u để có chẩn đoán xác định về giải phẫu bệnh. Yêu cầu kiểm tra về lâm sàng và cận lâm sàng để đánh giá ung thư đang tiến triển tại chỗ hay đã di căn xa. Chẩn đoán chính xác giai đoạn bệnh. Kiểm tra lại chẩn đoán nhanh và chính xác để quyết định phương pháp điều trị thích hợp nhất. Chẩn đoán chậm dẫn đến điều trị chậm và bệnh nhân mất đi cơ hội điều trị khỏi bệnh, kết quả điều trị cũng xấu đi.
Người ta xếp giai đoạn bệnh trong ung thư như thế nào?
Xếp giai đoạn bệnh trong ung thư có nhiều mục đích: Dự đoán được tiên lượng của bệnh. Chỉ định điều trị phù hợp với giai đoạn bệnh. So sánh kết quả điều trị giữa các nhóm bệnh nhân tương đối đồng nhất. Nghiên cứu kết quả điều trị theo giai đoạn bệnh.
Thầy thuốc phải thực hiện chẩn đoán bệnh và chẩn đoán giai đoạn trước khi đề ra bất kỳ phương pháp điều trị nào, mục đích chung là: Tránh những sự điều trị không cần thiết. Ví dụ thực hiện phẫu thuật khi bệnh nhân đã có di căn. Đưa ra phương pháp điều trị thích hợp hơn.
Xếp giai đoạn dựa chủ yếu vào các dữ kiện về lâm sàng và cận lâm sàng. Những yếu tố chính để căn cứ xếp loại như sau: Mức độ của xâm lấn khối u tại chỗ. Mức độ di căn xa. Loại giải phẫu bệnh của ung thư với đánh giá độ biệt hóa của loại ung thư đó. Có thể sử dụng nhiều loại chất chỉ điểm khối u. Trong một tương lai gần các chất chỉ điểm về gen và những bất thường khác về protein có thể trở thành các yếu tố để xếp giai đoạn. Cuối cùng là tình trạng toàn thân của bệnh nhân.
Hy vọng với những chia sẻ trên của Bác sĩ giảng viên tại Trường Cao Đẳng Dược Sài Gòn chúng ta đã hiểu thêm về vấn đề sàng lọc ung thư, những đối tượng nào cần sàng lọc, căn cứ vào đâu để chẩn đoán ung thư và xếp các giai đoạn bệnh trong ung thư như thế nào. Chúc các bạn luôn vui khỏe!